پس از آنکه ملا هبتالله آخندزاده، رهبر گروه طالبان با صدور فرمانی، کشت کوکنار و هرگونۀ مواد نشهآور را در سراسر افغانستان به گونۀ "مطلق" ممنوع اعلام کرد، حکومت طالبان کارزاری را برای ریشهکن کردن کشت کوکنار آغاز کرده است.
طالبان که بیش از نه ماه پیش قدرت را در افغانستان برای بار دوم به دست گرفتند به تاریخ سوم اپریل (۱۴ حمل) اعلام کردند که پس از این، هیچکسی نمیتواند در این کشور کوکنار بکارد.
اما این ممنوعیت در حالی صورت میگیرد که اقتصاد افغانستان در پرتگاه سقوط قرار دارد و با تسلط مجدد طالبان در اگست سال گذشته، تمویل کنندگان خارجی، کمکهای مالی خود را به افغانستان توقف یا کاهش دادند. افزون بر این بدترین خشکسالی نیز مرد افغانستان را بیشتر در فقر و بحران اقتصادی فرو برده است.
نور محمد، که مزرعه کوکنار وی در ولسوالی واشیر هلمند توسط طالبان تخریب شده میگوید که زمین او کوچک و فاقد آب است، بنابراین او نمی تواند با کشت محصولات کم سود، زنده بماند. او گفت: "اگر به ما اجازه کشت این محصول داده نشود، چیزی عایدمان نمیشود. "
کارگران روزمزد با کار در کشتزارهای کوکنار میتوانند بیش از ۳۰۰ دالر در ماه درآمد کنند و روستاییان اغلب برای تهیه مواد اساسی مانند آرد، روغن، بوره و غیره تا برداشت حاصلات کوکنار قرض میگیرند.
ملا عبدالحق، معاون وزارت داخلهٔ طالبان در امور مبارزه با مواد مخدر، در لشکرگاه، مرکز ولایت هلمند، به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت که کسانی که این ممنوعیت را نقض کنند، "بازداشت شده و بر اساس قوانین شریعت در محاکم مربوطه محاکمه خواهند شد".
به نظر میرسد که کارزار جدید ریشهکن کردن کشتزارهای کوکنار عمدتاً کسانی را هدف قرار میدهد که پس از اعلام ممنوعیت، محصولات خود را کاشته اند. بسیاری از دهقانانی که پیش از صدور فرمان طالبان کوکنار کاشته بودند، موفق به برداشت محصولات شان شده اند.
ملا عبدالحق گفت که طالبان با سایر ادارات دولتی و سازمانهای غیردولتی در تماس اند تا کشت بدیل را برای کشاورزان فراهم کنند.
عبدالنافع تکور، سخنگوی وزارت داخلهٔ طالبان گفت که کمپاین از بین بردن کشت کوکنار در سرتاسر کشور عملی خواهد شد. او به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت: "ما متعهد هستیم که کشت کوکنار را به صفر برسانیم ".
معلوم نیست که در این فصل چقدر کوکنار کاشته شده، چه مقدار برداشت شده و طالبان تا کنون چقدر کشتزارهای کوکنار را تخریب کرده اند، اما تولید مواد مخدر در افغانستان به طور پیوسته افزایش یافته است و در سال های اخیر هر سال نسبت به سال گذشته بیشتر شده است.
بر اساس تخمین دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم ملل متحد، در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۷۷ هزار هکتار زمین در افغانستان کوکنار کشت شده بود که از آن تریاک کافی برای تولید ۶۵۰ تن هرویین به دست آمد، درحالی که در سال ۲۰۲۰ تولید هیرویین به ۵۹۰ تن میرسید.
دفتر مبارزه با مواد مخدر ملل متحد در تازه ترین گزارش خود گفته است که ارزش کل تولید مخدرات افغانستان در سال ۲۰۲۱ بین ۱.۸ تا ۲.۷ میلیارد دالر بوده است.
افغانستان بزرگترین تولید کننده تریاک در جهان و منبع اصلی هرویین در اروپا و آسیا است. در طی نزدیک به ۲۰ سال گذشته، واشنگتن بیش از هشت میلیارد دالر را برای محو کشت کوکنار در افغانستان هزینه کرد، اما کشت و تولید آن همه ساله افزایش یافته است.
در دور نخست حاکمیت طالبان بر افغانستان – بین سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱- ابتدا کشت کوکنار در افغانستان افزایش یافت. بر اساس آمار وزارت خارجۀ ایالات متحده، در سال ۱۹۹۸ حدود ۴۱ هزار هکتار زمین در افغانستان کوکنار کشت میشد، اما در سال ۲۰۰۰ این رقم به ۶۴ هزار هکتار افزایش یافت.
در سال ۲۰۰۰ طالبان کشت کوکنار را منع کردند و بر اساس گزارش ملل متحد در ماه می سال ۲۰۰۱ کشت کوکنار در افغانستان نزدیک به صفر رسیده بود.
تولید تریاک در حال حاضر در افغانستان از تولید مجموع سایر کشورهای تولید کننده تریاک بیشتر است. نزدیک به ۸۰ درصد هرویین تولید شده از تریاک افغانستان از طریق آسیای مرکزی و پاکستان به اروپا می رسد.
از زمانیکه طالبان در اواسط اگست سال گذشته قدرت را در افغانستان دو باره در دست گرفته اند، جلوگیری از کشت و قاچاق مخدرات در افغانستان یکی از خواستهای عمدۀ جامعۀ جهانی از طالبان بوده است.