شبکۀ نهاد های جامعه مدنی افغانستان برای تحکیم روند انتخابات یا اکسین فرمان ریاست جمهوری را مبنی بر ایجاد کمیسیون اصلاحات انتخاباتی "سیاسی و غیر تخنیکی" خواند.
به گفتۀ این نهاد، لایحه و ترکیب کمیسیون طوری است که زمینۀ مداخلۀ حکومت را در امور اصلاحی نظام انتخابات باز گذاشته و اعتبار این کمیسیون را آسیب می رساند.
اعضای این شبکه با اشاره به فرمان ریاست جمهوری ترکیب کمیسیون اصلاحات نظام انتخاباتی می گویند که هنوز هم ارادۀ محکم سیاسی برای ایجاد اصلاحات آن گونه که لازم است، وجود ندارد.
نعیم ایوب زاده عضو اکسین و رئیس بنیاد انتخابات شفاف افغانستان به صدای امریکا گفت " ما از ترکیب این کمیسیون نگران استیم، از این که بیشتر سیاسی است تا تحقیقی باشد نگران استیم، آرزومند استیم که مسوولین در این مورد تجدید نظر کنند."
اکسین گفته است که در گزینش اعضای کمیسیون اصلاحات انتخاباتی تخصص و تجربه در نظر گرفته نشده است، سهم جامعۀ مدنی در آن اندک بوده و اعضای کمیسیون بیشتر از دو تیم پیشتاز در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری نمایندگی می کنند.
مداخلۀ حکومت
بر اساس فرمان رئیس جمهور، طرح ها و پیشنهادات کمیسیون اصلاحات انتخاباتی تا زمانیکه تصویب نشده است جزء اسناد محرم تلقی خواهد شد، موضوعی که مایۀ نگرانی نهاد های جامعۀ مدنی افغانستان شده است. اعضای اکسین می گویند که این امر می تواند جلو ارایۀ پیشنهادات سازندۀ جامعۀ مدنی را در خصوص اصلاحات انتخاباتی بگیرد.
جانداد سپین رئیس شبکۀ اکسین گفت که این فرمان هم از نگاه ترکیب و هم از نظر لایحه وظیفه دست حکومت را برای مداخله در امور کمیسیون اصلاحات انتخابات باز گذاشته و تمام تصامیم نهایی را رئیس جمهور و رئیس اجرائیه اتخاذ می کنند.
شبکۀ نهاد های جامعه مدنی افغانستان برای تحکیم روند انتخابات با نشر یک دیدگاه تحلیلی، پیشنهاداتی را نیز به منظور رفع این نقایص و تقویت بیشتر اعتبار کمیسیون اصلاحات انتخاباتی ارایه کرد.
دادن فرصت همکاری به نهادهای جامعه مدنی که تجربه و تخصص در امور انتخابات دارند، امضای تفاهمنامه با نهاد های مدنی به منظور بلند بردن ظرفیت مسلکی این نهاد، فراهم کردن زمینه برای حضور ناظرین جامعه مدنی در جلسات کمیسیون، شرکت اعضای کمیسیون اصلاحات انتخاباتی در جلساتی که در خصوص اصلاحات انتخاباتی دایر می شود و دادن گزارش تحت یک برنامه منظم از اجراات کمیسیون، بخش هایی از این پشنهادات است.
در این حال گزارش هایی هم نشر شده است که می گوید اختلاف نظر میان رئیس جمهور محمد اشرف غنی و عبدالله عبدالله رئیس اجرائیه حکومت، بر سر ترکیب اعضای کمیسیون اصلاحات انتخاباتی وجود دارد اما با تلاش های مکرر مؤفق به دریافت پاسخ ریاست اجرائیه و دفتر رئیس جمهور در این مورد نشدیم.
اما اکسین میگوید رئیس جمهور و رئیس اجرائیه بر سر لایحه وظایف و ترکیب کمیسیون اصلاحات انتخاباتی نظر واحد ندارند و این مساله نیز بر نگرانی های آنان افزوده است که مبادا این کمیسیون در جریان اجرای وظیفه به بن بست برسد.