وزارت انرژی و آب افغانستان، میگوید مصمم است طی برنامۀ پنجساله، برای تولید دو هزار میگاوات برق، شش میلیارد دالر سرمایهگذاری کنند.
این در حالیست که روز پیش محمداشرف غنی رئیس جمهور افغانستان در کنفرانس کشورهای قلب آسیا گفت حکومت وحدت ملی موفق به جلب سرمایهگذاری سکتور خصوصی در بخش انرژی شده است.
به گفتۀ رئیس جمهور در پنج ماه گذشته بیش از ۷۰۰ میلیون دالر در بخش انرژی از سوی سکتورخصوصی داخلی سرمایه گذاری شده است.
در همین حال عبدالبصیر عظیمی معین مالی و اداری وزارت انرژی و آب افغانستان در صحبت با صدای امریکا گفت حکومت افغانستان میکوشد تا زمینه را برای سرمایهگذاری، سرمایهگذاران خصوصی در بخش انرژی فراهم کند.
عظیمی می گوید "اگر تاجر ما بخواهد سرمایهگذاری کند در زمینۀ دادن جواز، در زمینۀ احتیاج سرمایهگذاران خصوصی به زمین و اینکه چگونه ادارات بخش اراضی برای آنها زمین بدهد و در بخش مالیات، چطور مالیات کمتر گرفته شود تا کمپنیها تشویق به سرمایهگذاری شوند، برنامههای وجود دارد. اگر آنها احتیاج به قراردادهای خرید تضمینی برق دارند، در این قسمت نیز ریاست برشنا مشخص ساخته که در کجای افغانستان، به چه قیمت برق خریداری شود."
وزارت انرژی و آب در سه ماه گذشتۀ میلادی قراردادهای ساخت بندبرق سروبی دو را با شرکت داخلی الکوزی به ارزش ۳۰۰ میلیون دالر، قرارداد ساخت فازدوم بندکجکی هلمند را با کمپنی ترکی-امریکایی با ارزش دوصد میلیون دالر، قرارداد تولید ۵۰ میگاوات برق از گاز ولایت بلخ را با شرکت داخلی غضنفر گروپ با ارزش ۷۵ میلیون دالر و قرار داد تولید ۵۰ میگاوات برق با ارزش ۵۰ میلیون دالر از گاز ولایت جوزجان را با شرکت بیات گروپ امضا کرده است.
بسته تولید برق آفتابی
وزارت انرژی و آب افغانستان همچنان بستۀ تولید ۱۰۰ میگاواتی برق آفتابی یا سولر را که ۱۰۰ میلیون دالر هزینه بر میدارد اعلام کرده و به گفتۀ مسوولان این وزارت، بسیاری از پروژههای آبی و کانالها از سوی سکتور خصوصی سرمایهگذاری شده است.
سید مسعود استاد اقتصاد در پوهنتون کابل به صدای امریکا گفت اگر حکومت افغانستان اراده داشته باشد ظرفیت تولید برق بیشتر و توانایی خودکفا شدن در این زمینه را دارد. او افزود:
سید مسعود می گوید "عمدتا ما باید دوکار را اینجا انجام دهیم، بازسازی تمامی بند و انهاری که داشتهایم، نه بندهای آبگردان بلکه بندهای که انرژیزا بوده مانند بندهای سروبی، ماهیپر، نغلو، چکوردک که میتوانند کاری را انجام دهند. همچنان ما میتوانیم روی بند شاهوعروس سرمایهگذاری کنیم، بندهای که در پنجشیر در کنر باید ایجاد شود، میتوانیم سرمایهگذاری بسیار کلان را ایجاد کنیم؛ اما نباید سرمایهگذاری بسیار شتابزده شود."
همچنان عرفانالله عرفان عضو ولسیجرگۀ افغانستان در صحبت با صدای امریکا با آنکه کارکرد حکومت وحدت ملی را در زمینۀ توجه به تولید انرژی برق ستود؛ اما ناامنی را از مشکلات جدی فرا راه دولت افغانستان و سرمایهگذاران خصوصی دانست.
عرفان می گوید "چالشهای بسیار کلانی نیز فرا راه این موضوع موجود است که همانا نبود امنیت در مجموع ولایات افغانستان است، بخصوص جاهای که منابع آبی داریم، مانند دریای هلمند، کنر، کوکچه، آمو و سایر دریاهای که ما میتوانیم از آن استفاده کنیم، ولی متاسفانه ما در آنجا امنیت نداریم که به این هدف بزرگ زیربنایی دست پیدا کنیم. پس از این نگاه یک مصؤونیت کلی اجتماعی، جانی و مالی برای متشبثین خصوصی فراهم نیست. کسانی که میخواهند در این بخش کار کنند آنها را مأیوس و متاثر ساخته است."
با این همه وزارت انرژی و آب افغانستان تأکید میکند که ناامنی سبب تأخیر در تکمیل شدن پروژههای انرژی میشود؛ اما به صورت دوامدار نمیتواند مانع کار پروژههای تولید انرژی شود.
افغانستان همیناکنون ۱۶۰۰ میگاوات برق دارد که یک هزار میگاوات آن وارداتی است و ششصد میگاوات آن از منابع داخلی تولید میشود. به گفتۀ وزارت انرژی و آب افغانستان هر میگاوات میتواند یکهزار خانواده را برق دهد.
وزارت انرژی و آب میگوید با تولید دو هزار میگاوات برق، نیاز ابتدایی شهروندان افغان رفع میشود؛ اما برای دسترسی شرکتهای صنعتی به برق و سرمایهگذاری روی معادن به برق بیشتر نیاز است.
بربنیاد گفتهها افغانستان از منابع داخلی ظرفیت تولید ۲۲ هزار میگاوات برق را دارد.