گسترش مظاهرات مرگبار شش روز گذشته در افغانستان علاوه بر کشته و زخمی شدن ده ها افغان و خارجی، روسای جمهور ایالات متحده امریکا و افغانستان را با وضعیت دشوار سیاسی مواجه نموده است.
رقبای جمهوری خواه بارک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا، عذرخواهی وی از دولت و مردم افغانستان بدلیل بی حرمتی به نسخه های قرآن در پایگاه نظامی بگرام را انتقاد نموده اند.
ریک سنتورم و نیوت گنگرچ، دو داوطلب برای نامزدی حزب جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری امسال، گفته اند رویداد بی حرمتی به قرآن در پایگاه بگرام "غیرعمدی" بود، اما کشتن نظامیان امریکایی در کابل و ننگرهار اعمال "عمدی بودند" که رئیس جمهور کرزی باید بدلیل آن از امریکا معذرت بخواهد.
یک روز پس از آغاز مظاهرات در افغانستان، رئیس جمهور ایالات متحده از مردم و دولت افغانستان پوزش خواست. مقامات امریکایی همچنان به دولت افغانستان تعهد همکاری در تحقیق نمودن این رویداد را داده اند.
جان الن، فرمانده عمومی نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان، دستور داده است تا دو هفته آینده به تمام نظامیان خارجی مستقر در افغانستان باید در مورد حساسیتهای فرهنگی و دینی افغانها، آموزش داده شود.
واکنش در افغانستان؛ خاموشی رهبران جهادی
در کابل، رئیس جمهور کرزی بیشتر از هر شخص دیگر سنگینی زیان سیاسی مظاهرات قرآن را حس میکند. آقای کرزی ضمن ستایش از احساسات "دین دوستانه مردم" آنها را به آرامش و خویشتنداری دعوت نموده است.
بحران سیاسی مظاهرات بی حرمتی به قرآن
درحالیکه شماری از رسانه ها در غرب ظاهر شدن رئیس جمهور کرزی در مقابل رسانه ها را پنج روز بعد از آغاز مظاهرات دیر خوانده و انتقاد نموده اند، جلب همزمان رضایت در داخل و خارج از افغانستان برای آقای کرزی بسیار دشوار بنظر میرسد.
ظاهراً، متحدین و مخالفین سیاسی رئیس جمهور کرزی در داخل کشور، مسوولیت رسیدگی به بحران موجود را به شخص او واگذاشته اند.
رهبران جهادی و معاونین آقای کرزی - گفته می شود بر حلقات مذهبی نفوذ بیشتر دارند- در واکنش به مظاهرات خشونتبار یا خاموشی اختیار نموده یا به بیانات سطحی اکتفا نموده اند.
در این میان، مخالفین مسلح دولت افغانستان بیشتر فعالیت نموده و مردم را به بغاوت و شورشگری تحریک نموده اند. فراخوانی مشاورین خارجی از دفاتر دولت افغانستان و گسترش ناامنی، دو دستاورد عمده طالبان مخالف دولت به حساب رفته می تواند که شاید نتیجه تبلیغات پی هم آنها باشد.
اگرچه وزرای داخله و دفاع ملی افغانستان سفرشان به ایالات متحده امریکا در این هفته را به تاخیر انداخته اند، تا تلاشهای مهار نمودن امواج بی ثبات کننده مظاهرات را رهبری کنند، اما هنوز مشخص نیست که برنامه دولت افغانستان برای حل بحران سیاسی برخاسته از مظاهرات قرآن چیست.