بعد از دو روز گفتگو های نفس گیر جان کری، وزیر خارجه امریکا، با حامد کرزی، رئیس جمهور افغانستان، و دو نامزد ریاست جمهوری اشرف غنی احمد زی و عبدالله عبدالله، "بُن بست انتخاباتی" افغانستان در هم شکست.
دو نامزد با پا در میانی آقای کری بر پنج مورد به شمول بررسی مجدد همه آرا تحت نظارت جامعه بین المللی با در نظر داشت بالا ترین میعار های بین المللی توافق کردند.
این توافق موجب تاخیر تحلیف رهبری جدید در افغانستان می گردد، ولی شفافیت انتخاباتی را به گونه افزایش خواهد داد که بازنده رقابت انتخاباتی نتیجه نهایی را قبول خواهد کرد و برنده انتخابات فورا "حکومت وحدت ملی" را تشکیل خواهد داد.
در نشست خبری نا وقت دیشب، جان کری، وزیر خارجه ایالات متحده، در حضور هر دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری، گفت که هر دو نامزد تعهد کرده اند تا نتایج همه جانبه ترین تفتیش را قبول کنند. هر رای که ریخته شده، صد در صد تفتیش می گردد، تمام هشت میلیون رای. این قوی ترین اشاره هر دو نامزد برای اعاده مشروعیت روند و دیموکراسی در افغانستان است.
به گفته آقای جان کری، توافق دوم، زمان آغاز بررسی آرا است که در ۲۴ ساعت بعدی از صندوق های کابل شروع می شود. صندوق های ولایات توسط نیرو های آیساف به کابل انتقال خواهد یافت و نیرو افغان یکجا با نیرو های بین المللی امنیت صندوق ها را تامین خواهد کرد.
آقای کری گفت " بر اساس پیشنهاد یونما، ستاد انتخاباتی هر دو نامزد به صورت مشترک از روند تفتیش آرا نظارت خواهند کرد به شمول دسترسی نمایندگان نامزد ها به صندوق ها رای که تحت نظارت نیرو های افغان و آیساف خواهد بود. اجازه دهید تا هیچ شکی باقی نماند و تقاضای هر نامزد پاسخ داده شود. این تفتیش بر اساس بالا ترین میعار بین المللی صورت خواهد گرفت. "
وزیر خارجه امریکا همچنین گفت که روند تفتیش چندین هفته را در بر خواهد گرفت، بناَ، دفتر یونما از حامد کرزی، رئیس جمهور افغانستان، و نهاد های انتخاباتی خواسته است تا تاریخ مراسم تحلیف را به تعویق بیاندازد. دو نامزد ریاست جمهوری نیز از رئیس جمهور کرزی تقاضا کردند تا تاریخ مراسم تحلیف رهبر جدید افغانستان را به تعویق اندازد.
آقای کری گفت، آخرین مورد، تشکیل "حکومت وحدت ملی" است که هر دو نامزد به آن توافق کردند. تا نتایج تفتیش را بپذیرند. به گفته وزیر خارجه ایالات متحده، برنده انتخابات به حیث رئیس جمهور خدمت خواهد کرد و فورا حکومت وحدت ملی را تشکیل خواهد داد.
آقای کری در حضور دو نامزد رقیب گفت که کشورش از هیچ یک از نامزدان ریاست جمهوری حمایت نکرده است و ایالات متحده حاضر است تا دو نامزد را به خاطر فایق آمدن به مشکلات، همکاری کند، و حرف ها به عمل مبدل شود.
برگشت به روند انتخابات
عبدالله عبدالله، نامزد معترض، نیز گفت که ناظران تیم اش در تمام روند تفتیش آرا حضور خواهند داشت، ناظرانی که ارتباط شان را با کمیسیون های انتخاباتی به دلیل ادعای تقلب از سوی تیم اصلاحات و همگرایی، قطع کرده بودند.
آقای عبدالله گفت " ما امروز به توافق رسیدیم، توافق تخنیکی و توافق سیاسی و توافقات تخنیکی شامل جزئیات پلانی است که از طرف یونما مطرح شده و در نتیجه اش یک تفتیش که از طرف جامعه بین المللی نظارت می شود و به صورت وسیع در افغانستان عملی می شود."
آقای عبدالله همچنین گفت که این تفتیش تمام صد در صد آرای استفاده شده و یا اوراق استفاده شده رای دهی را در دور دوم در بر خواهد گرفت و چند هفته را در بر خواهد گرفت.
آقای عبدالله ابراز امیدواری کرد که نتایجی که از بررسی آرا به دست میاید به گونۀ باشد که از دید افغان ها و جامعه بین المللی از مشروعیت برخوردار بوده و موجب تشکیل "حکومت وحدت ملی" گردد.
آقای عبدالله گفت، " ما وعده سپردیم که با تکمیل پروسه تفتیش آرا، در صدد تشکیل حکومت وحدت ملی می برآیم و انشاالله که این هم به خیر افغانستان و تحکیم وحدت ملی در افغانستان و برای اینکه افغانستان بتواند چالش های که در پیش رو است با هم همه مردم افغانستان به آنها رسیدگی کند و از فرصت ها استفاده به عمل آید، در این مورد توافق کردیم."
تفتیش بی سابقه
اشرف غنی احمدزی، نامزد دیگر انتخابات ریاست جمهوری افغانستان نیز از توافق به دست آمده یاد کرد و گفت که نتایج بر آمده از تفتیش آرا مورد قبول هر دو نامزد خواهد بود.
آقای احمدزی گفت "امروز ما به یک توافق تاریخی رسیدیم که مشکلات انتخابات را حل کنیم و یک جهت واضح برای مردم آگاه و شجاع افغانستان ایجاد کنیم و او این است یک تفتیش سر تا سری صد فیصد آرا که بی سابقه است در دنیا انجام خواهد شد—بر اساس میعار های بین المللی و به اساس مشارکت وسیع کارکنان بین المللی تا اطمینان کامل بر پروسه بیاید."
آقای احمدزی همچنین گفت "هر دوی ما متعهد استیم که نتایج را که از این بررسی می برآید، قبول می کنیم. جهات تخنیکی برای تان توضیح شده و در سر این چارچوب تخنیکی ما اجماع کامل داریم."
آقای احمدزی علاوه کرد افغانستان نیاز به ایجاد حکومت ملی دارد "فورمول که در آن برنده انتخابات خود را صاحب همه چیز بداند در افغانستان کار نمی کند. ما ضرورت به یک حکومت داریم وحدت ملی داریم که منافع تمام افغانستان را بر اساس بحث، مفاهمه و اجماع حل کند."
منشا بن بست انتخاباتی
انتخابات دور دوم ریاست جمهوری افغانستان بعد از آن با "بُن بست" مواجه شد که آقای عبدالله، یکی از نامزدان دور دوم انتخابات، به دلیل ادعای تقلب سازمان دهی شده از سوی شماری از کارمندان ارشد کمیسیون های انتخاباتی، رابطه اش را کمیسیون ها، قطع کرد.
ولی، تیم انتخابتی آقای احمدزی با وجود تایید بر تقلب های انتخاباتی بار ها ادعا کرد که آرای تیم اش "پاک" است.
چالش های انتخاباتی به جای رسید که هفته گذشته، رهبری تیم آقای عبدالله تهدید به اعلام ایجاد "حکومت موازی" کرد، تهدیدی که به نظر شماری از کارشناسان احتمال بروز منازعه داخلی را می توانست در پی داشته باشد.
بعد از همه این زد و بند ها، حالا دو نامزد ظاهراَ به میکانیزم تفتیش تمام آرا و نتایج ناشی از آن به توافق رسیده اند. معلوم نیست که آیا دو نامزد از نتایج نهایی این روند قناعت خواهند کرد یا خیر؟ آنچه واضح شده، تشکیل "حکومت وحدت ملی" است یعنی هر دو تیم در حکومت آینده افغانستان شریک خواهند بود.