مقامات افغان می گویند که موارد جنجال برانگیز مسودۀ تفاهمنامه تعدیل شده و متنی که قبلا امضا شده بود، لغو می گردد و در عوض تفاهمنامۀ جدید با تعدیلات میان روسای استخبارات دو کشور امضا خواهد شد.
مجیب الرحمن رحیمی، سخنگوی رئیس اجرائیه حکومت وحدت ملی، به رادیو آشنا صدای امریکا گفت که متن تفاهمنامۀ از سوی ریاست اجرائیه به شورای امنیت ملی افغانستان فرستاده شد، ولی "متاسفانه به دلایلی" یک متن میان معاون ریاست عمومی امنیت ملی و یکی از مقامات ارشد آی اس ای در "شورای امنیت ملی افغانستان" امضا شد که جنجال آفرید.
ولی شورای امنیت ملی افغانستان طی اعلامیۀ ادعای آقای رحیمی را در مورد نقش شورای امنیت در تدوین تفاهمنامه میان امنیت ملی و "آی اس آی" را عاری از حقیقت خواند.
ولسی جرگه افغانستان از حکومت آن کشور خواسته است تا متن تفاهمنامه تبادل معلومات استخباراتی میان ریاست عمومی امنیت ملی افغانستان و آی اس آی پاکستان را به شورای ملی بفرستد.
سه موضوع جنجال برانگیز
آقای رحیمی می گوید در پیش نویس تفاهمنامۀ جدید، تعدیلات وارد شده که بعداً توسط روسای استخبارات دو کشور امضا خواهد شد. سخنگوی رئیس اجراییه افزود "سه موضوع در متن مسودۀ امضا شده، جنجالی بود که حالا در متن مسودۀ تعدیل شده، به آن رسیدگی شده است.
آقای رحیمی گفت "یکی از بحث ها، آموزش های مشترک نظامی بود؛ بحث دوم، مبارزه و جا ندادن به نیرو های جدایی طلب در سر زمین هر دو کشور بود و بحث سوم حضور دستگاه های استخباراتی دشمن در افغانستان و پاکستان و فعالیت آنان بر ضد یکی از این دو کشور می گردید."
همین سه موضوع موجب بحث های جنجالی در افغانستان شد. شماری از مقامات افغان، اعضای ولسی جرگه و کارشناسان، تفاهمنامۀ با چنین محتوی را بر ضد منافع ملی افغانستان تلقی کردند.
آنان استدلال می کنند که افغانستان هیچگاهی از جدایی طلبان کدام کشور خارجی حمایت نکرده و به استخبارات کشور های خارجی نیز اجازه فعالیت را بر ضد منافع کشور سومی نداده است.
علاوه بر آن، به گفته تحلیلگران با در نظر داشت "دید خصمانۀ پاکستان در برابر افغانستان"کارمندان استخباراتی افغان نباید تحت آموزش استخبارات پاکستان قرار گیرند.
این بحث ها به اندازۀ جدی شد که حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان، مواد این تفاهمنامه را به ضرر کشور خواند و خواهان باطل شدن آن گردید.
اما آقای رحیمی بدون ذکر نام فرد و یا افراد می گوید که شماری از اعضای حکومت قبلی افغانستان تلاش دارند تا دست آورد های حکومت وحدت ملی را نا چیز جلوه بدهند و مانع پیشرفت های کار این حکومت شوند.
عبدالقیوم سجادی، عضو ولسی جرگه افغانستان، به رادیو آشنا صدای امریکا گفت که چندین موضوع در متن تفاهمنامه وجود دارد که شورای ملی را وا داشت تا از حکومت بخواهد متن آنرا به آن شورا بفرستد.
به گفته آقای سجادی تبادل معلومات میان استخبارات دو کشور در تفاهمنامه مطرح شده است که به باور او تا زمانیکه "اعتماد دو جانبه میان دو کشور به وجود نیاید، تبادلۀ اطلاعاتی ممکن به ضرر افغانستان تمام شود."
سخنگوی رئیس اجرائیه می گوید که این تفاهمنامه الزامی نیست، فقط گامی است به سوی تنش زدایی میان دو کشور.
ولی آقای سجادی استدلال می کند تفاهمنامۀ که میان افغانستان و پاکستان امضا می گردد، "دو طرف را ملزم به اقدامات عملی می کند. بنا بر آن، تصویب آن از سوی ولسی جرگه افغانستان حتمی است، زیرا به مسایل عمده ملی کشور ارتباط دارد."
دوست و دشمن مشترک
موضوع دیگری که به نظر آقای سجادی جنجال بر انگیز شده پدیدۀ است که گویا دشمن پاکستان دشمن افغانستان است و دشمن افغانستان دشمن پاکستان.
این عضو ولسی جرگه می گوید که با در نظر داشت خصومت دیرینه یی که میان هند و پاکستان وجود دارد و با در نظر داشت روابط حسنه میان افغانستان و هند، کابل نمی تواند و نباید با دهلی جدید که میلیارد ها دالر در بازسازی افغانستان کمک کرده است، خصومت کند.
در جریان سفر اخیر نواز شریف، صدراعظم پاکستان به کابل، یکی از مسایل که رهبران دو کشور مطرح کردند، این بود که دشمن افغانستان، دشمن پاکستان است و دشمن پاکستان دشمن افغانستان.
ولی آقای رحیمی می گوید که چنین موضوع در مسوده تفاهمنامه درج نشده است.
اما، جعفر کوهستانی، استاد پوهنځی حقوق و علوم سیاسی پوهنتون کابل نیز می گوید زمانیکه تفاهمنامه میان حکومات امضا می شود، "جنبه الزامی به خود می گیرد."
کارشناسان به این باور اند که گذشته گواه بوده است که مقامات پاکستان به خصوص دستگاه استخباراتی آن کشور به تعهدات که با افغانستان می کند صادق نیست.
به گفتۀ آنان افزایش حملات طالبان در افغانستان که به گفته تعدادی از کارشناسان از حمایت پاکستان برخوردار اند، مصداق این ادعا می باشد.
ولی مقامات افغان با درک این موضوع که در اکثر موارد پاکستان بر تعهدات خود صادق نبوده، استدلال می کنند که حالا روزنه یی پیدا شده تا روابط میان دو کشور در آینده بهتر گردد و به باور آنان، گزینه بهتر از تنش زدایی میان دو کشور وجود ندارد.