نتایج نهایی اولین سروی صحت و دموگرافی افغانستان که در سال ۱۳۹۴ خورشیدی تهیه شده است، امروز اعلام شد و نشان می‌دهد، با آنکه تولدات به گونۀ چشمگیر در حال تغییر است؛ اما زنان افغان حد اوسط دارای ۵.۳ طفل می‌باشند.
ولی ولایات نورستان و ارزگان در صدر مناطقی است که هر زن افغان در این ولایات به طور اوسط ۹ طفل به دنیا می‌آورند.
داکتر عطاالله سیدزی، رئیس عمومی ارزیابی خدمات صحی وزارت صحت عامه افغانستان، روز چهارشنبه هنگام ارائه این سروی گفت، ۵۰ در صد زنان تا ۱۸.۵ سالگی ازدواج کرده اند که تا سن ۲۰ سالگی کم از کم یک طفل به دنیا آورده اند.
او افزود "۲۳ فیصد خانم‌ها از میتودهای مختلف تنظیم خانواده استفاده می‌کنند که ۲۰ فیصد از میتودهای پیشرفته‌تر و عموماً از پیچکاری و تابلیت بیشتر استفاده نموده اند در افغانستان".
بر اساس این سروی، تابلیت، زرق و کاندوم از جمله میتودهای هستند که در بین استفاده‌کنندگان برای تنظیم خانواده بیشتر در افغانستان مروج است.
داکتر سیدزی گفت، ۵۹ در صد زنان افغان، مراقبت‌های قبل از ولادت را دریافت کرده اند که از این جمله ۳۱ در صد به داکتر و ۲۸ در صد دیگر نزد قابله مراجعه کرده اند.
او افزود "این یکی از شاخص‌هایی است که پیشرفت خوبتر را نشان می‌دهد، حالا تقریباً نزدیک به ۵۰ فیصد ولادت‌ها در کلینیک‌ها صورت می‌گیرد که ۴۳ فیصد ولادت‌ها در تسهیلات دولتی و پنج فیصد در تسهیلات خصوصی صورت می‌گیرد".
این در حالی است که بر اساس سروی صحت و دموگرافی، تسهیلات صحی برای ولادت زنان در شهرها بیشتر است؛ اما در روستاهای دوردست مردم کمتر به این خدمات دسترسی دارند.
از جملۀ تمام زنان باردار در سال ۱۳۹۴ خورشیدی، ۱۷ فیصد توسط داکتران و ۳۳ فیصد دیگر توسط قابله‌ها ولادت داده شده اند؛ اما هنوز هم پانزده فیصد ولادت‌ها به کمک دایه‌های محلی صورت می‌گیرد.
هرچند وزارت صحت روی ارقام دقیق مرگ و میر مادران کار می‌کند؛ ولی ارقام سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ میلادی، میزان مرگ و میر مادران به صورت اوسط در هر صدهزار هنگام ولادت، حدود ۱۳۰۰ تن بیان شده است.
در این سروی، ۴۷ فیصد زنان گفته اند که می‌توانند به داکتر مراجعه کنند.
وضعیت کودکان افغان
بخشی دیگر سروی صحت و دموگرافی افغانستان در ۱۳۹۴ خورشیدی، به وضعیت اطفال اختصاص داده شده است. بر اساس این سروی، ۴۶ در صد اطفال افغان بین ۱۲ تا ۲۳ ماهگی، تمامی واکسین‌های اساسی سرخکان، پولیو و واکسین‌ها پنجگانه را دریافت کرده اند.
اما این سروی نشان می‌دهد که در هر هشت طفل یک طفل هیچ نوع واکسینی را دریافت نکرده است.
رئیس عمومی ارزیابی خدمات صحی وزارت صحت عامه گفت "۵۸ فیصد سه دوز پِنتا را گرفته و سرخکان دوز اول را ۶۰ فیصد اطفال واکسین شده و ۱۳ فیصد اطفال ما و شما حالا وجود دارد که هیچ واکسین نشده اند".
بیش از دو طفل در هر پنج تا، از شیر مادر تغذیه شده اند. بر اساس سروی، اطفالی که بین صفر تا یک ماهه اند، ۳۳ فیصد بین چهار تا پنج ماهگی و ۴۳ در صد زیر شش ماهگی تماماً از شیر مادر استفاده کرده اند.
در این سروی، از هر هزار طفل، ۲۲ نوزاد هنگام ولادت جان می‌بازند و ۵۵ طفل دیگر پیش از پنج سالگی می‌میرند.
معلومات در مورد ایدز
آگاهی از ایدز شاخصی دیگر در سروی صحت و دموگرافی افغانستان در سال گذشتۀ خورشیدی بوده است. به گفتۀ مقامات وزارت صحت افغانستان، در مجموع ۲۴ در صد خانم‌ها و ۵۸ در صد مردان در مورد بیماری ایدز معلومات دارند.
در این سروی آمده است "در مناطق شهری خانم‌ها ۳۹ فیصد بیماری ایدز را می‌شناسند و ۷۳ فیصد ذکور از این بیماری آگاهی دارند؛ اما این رقم در مناطق دهاتی به ترتیب ۱۹ فیصد و ۵۴ فیصد می‌باشد".
۱۲ فیصد خانم‌ها و ۳۸ فیصد مردان افغان شیوه‌های جلوگیری از مبتلاشدن به ایدز را می‌دانند. ۱۴ فیصد خانم‌ها و ۴۷ فیصد مردان گفته اند که ایدز قابل جلوگیری است.
در همین حال، فیروزالدین فیروز وزیر صحت عامه افغانستان گفت، شاخص‌های سروی بیانگر پیشرفت و مشکلات است که باید اقداماتی برای رفع مشکلات روی دست گرفته شود.
او گفت "دو چیز قابل مکث است، یکی پیشرفت است در قسمت مرگ و میر نوزادان و اطفال زیر سن پنج که یک تغییر یا کاهش بسیار زیاد را نشان می‌دهد...همچنان مرگ و میر مادران وضعیت خراب را نشان می‌دهد...یک مقدار برای ما غیرقابل قبول است".
وزیر صحت افغانستان تأکید کرد که در این دو شاخص از لحاظ تخنیکی باید یک بار دیگر بررسی گردد.
به گفتۀ وزیر صحت، در حال حاضر بیش از ۶۰ در صد شهروندان افغان به خدمات صحی دسترسی دارند و در سال آینده با ایجاد بیش از ۳۰۰ مرکز صحی این رقم به ۷۵ در صد افزایش خواهد یافت.
سروی صحت و دموگرافی افغانستان به حمایت مالی اداره انکشافی بین‌المللی ایالات متحده امریکا، از تاریخ ۲۶ جوزا تا ۴ حوت ۱۳۹۴ خورشیدی از طریق جمع‌آوری معلومات از ۲۴ هزار خانوار (۲۹ هزار خانم و حدود ۱۱ هزار مرد) تهیه شده است.