ده ها سال است که روابط بین افغانستان و پاکستان بخاطر بی اعتمادی متقابل و سوء ظن ها، خدشه دار شده است، اما با رویکار آمدن حکومت جدید در کابل و تماس های مکرر لوی درستیز پاکستان، نشانه هایی از تغییرات عمده برای روابط این دو همسایه که از مدتها خسته اند، بوجود آمده است.
در ماه نوامبر، زمانیکه محمد اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان از پاکستان دیدن کرد، اولین توقف او، مقر اردوی پاکستان بود، نهادی که افغانها آنرا مسئول بحران ها در کشور خود میدانند.
بعد از این اولین تماس تا به حال، جنرال راحیل شریف، لویی درستیز قوای مسلح پاکستان، در کنار رئیس استخبارات و دیگر فرماندهان نظامی آن کشورچند بار به کابل مسافرت کرده است تا روابط با همتا های افغان خود را عمیق تر سازد.
ملاقات های منظم بین این مقامات ارشد پس از سال ها که هر دو جانب یکدیگر را بخاطرحملات خشونت آمیز در خاک یک دیگر سرزنش میکردند، یک اقدام بی سابقه است. اما همکاری های جدید، فراتر از این دید و بازدید ها است.
محمد صدیق، سفیر پیشین پاکستان در کابل که حال منشی بخش امنیت ملی پاکستان است در جریان یک سیمنیار گفت « رئیس جمهور کرزی بسیار بر پاکستان شک داشت و در عین زمان ما هم بر آقای کرزی مشکوک بودیم. بنابراین، تعداد توافقات زیاد وجود داشت اما هرگز عملی نشد. خوشبختانه، اشرف غنی عملاً در تمام این نشست ها به عنوان وزیر و سپس به عنوان مشاور رئیس جمهور کرزی حضور داشت. حال اجرای این توافق نامه ها بعد از تشکیل حکومت وحدت ملی، آغاز شده است و به همین دلیل مسیر جدیدی از همکاری ها باز شده است.»
آقای صدیق میگوید که ادارات نظامی و استخباراتی دو کشور که بخشی از حکومت میباشند، متحمل شدید ترین بی اعتماد ها شده بود. اما حال تلاش های از هر دو جانب برای رسیدگی به نگرانی ها و رفتن به جلو، جریان دارد.
رهبران افغان نیز اذعان میکنند که زمان برای تلاش های مشترک برای خنثی کردن تهدید افراط گرایی و دهشت افگنی فرا رسیده است.
جانان موسی زی، سفیر افغانستان در پاکستان می گوید کشورش کار دشوار اما ضروری را برای ایجاد اعتماد، و اطمینان به نفس را برای همکاری با پاکستان با تمرکز واضح در ارتقاء صلح و امنیت در منطقه آغاز کرده است.
او همچنان تاکید میکند که به همکاری مطبوعات و علمای دین از هر دو کشور علیه افراط گرایان مذهبی در افغانستان و پاکستان نیاز است « اگر این یک مبارزه مشترک است، که در آن ما شکی نداریم، مبارزه با دهشت افگنی و افراط گرایی و آوردن صلح و امنیت است پس ما باید برای اطمینان از موفقیت آن در یک مسیر مشترک قرار داشته باشیم. من معتقدم که نیاز داریم تا آنعده افرادی را که در هر دو کشور خواستار جهاد شده و یا مردم را به خشونت ترغیب میکنند، و دو کشور را بنام جهاد به خاک و خون می کشانند، شناسایی کنیم.»
همکاری نزدیک بین ادارات امنیتی دو کشور، امیدواری ها را برای باز شدن راه برای مذاکرات صلح بین حکومت افغانستان و طالبان نیز، افزایش داده است.
رهبران کلیدی طالبان در پاکستان زندگی میکنند و کابل به این باور است که اداره استخبارات پاکستان یا آی اس آی میتواند طالبان را وادار به آوردن به میز مذاکره کند.
اما حال نشانه های وجود دارد که چین خواهد توانست نقش با نفوذی را به عنوان میانجیگر صلح داشته باشد. دلیل این تصور به گفته احمد رشید، نویسنده پاکستانی، همان روابط دیرینه و قوی بیجنگ با پاکستان و روابط نیک با افغانستان است.
او می گوید « چین احترام پاکستان، ایران و افغانستان را دارا میباشد. همچنان طالبان هم به چین احترام می گذارند. بنابراین، این اولین باریست که چین نقش یک واسطه بین المللی را در خارج از مرزهای خود، ایفا میکند. این اولین گام چین در عرصه بین المللی برای میانجیگری در افغانستان میباشد.»
بعضی از ناظرین میگویند که مقام های چین بر پاکستان فشار می آوردند تا تنش ها با کشور همسایه اش هند را کاهش دهد. چین خواهان فرصت های سرمایه گذاری در منطقه است و هدف بیجینگ برای صلح در افغانستان، ایجاد صلح و ثبات و رونق تجارت است.
گزارش ایاز گل، خبرنگار صدای امریکا
برگردان دری ژیلا سمیعی