حکومت افغانستان در صدد است تا توجه و حمایت دونالد ترمپ رئیس جمهور ایالات متحده را به منابع بزرگ و دست نخوردۀ منرالهای خود به ویژه منابع سرشار لیتیم جلب کند.
لیتیم عنصر فلزی نقره فام است که در عصر کنونی به آن ضرورت مبرم بوده و در ساختن بطریهای موبایل و کمپیوتر از آن کار گرفته میشود.
تخمین زده میشود که منابع سرشار منرالهای افغانستان بین یک تریلیارد تا سه تریلیارد دالر ارزش دارد. اما وخامت اوضاع امنیتی و تشدید شورشگری طالبان در اکثر بخشهای آن کشور، استخراج این گنج های نهفته در دل خاک را سد ساخته است.
تا کنون، سیاست رئیس جمهور دونالد ترمپ در قبال افغانستان نیز به درستی روشن نشده است و از زمان آغاز کارزار انتخاباتی تا کنون که دو و نیم ماه از تصدی ریاست جمهوری آقای ترمپ میگذرد، در مورد طولانی ترین جنگ امریکا که در افغانستان جریان دارد، بسیار کم گفته است.
اشتیاق به جلب همکاری امریکا
مقامهای افغان آشکارا آرزومندی خود را ابراز کرده اند که منابع منرال این کشور توجه امریکا را به خود جلب کرده و سبب تعهد بیشتر آقای ترمپ به افغانستان خواهد شد.
محمد همایون قیومی، مشاور ارشد رئیس جمهور افغانستان، به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته است که افغانستان می تواند مکان مناسب برای سرمایه گذاری شرکتهای امریکایی به ویژه در بخش معادن باشد.
آقای قیومی گفته است که افغانستان همواره مشتاق جلب سرمایه گذاری های امریکایی بوده است، به ویژه در بخش استخراج "منرالهای ستراتیژیک مانند لیتیم".
محمد اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان، نیز در صحبت با رئیس جمهور ترمپ در دسامبر گذشته، در مورد سرمایههای طبیعی افغانستان به ویژه منرالها صحبت کرد که به گفتۀ آقای قیومی موضوع مورد علاقه برای حکومت ترمپ می باشد.
یک مقام قصر سفید نیز گفته است که ایالات متحده رشد پایدار اقتصادی به شمول سرمایه گذاری در بخش معادن را برای تامین ثبات در افغانستان لازمی میپندارد.
اسوشیتدپرس بدون ذکر نام این مقام از قول وی نگاشته است که ایالات متحده با تاجران و مقامهای افغان در زمینۀ اصلاحات در بخش رشد و ارتقای سکتور خصوصی کار خواهد کرد.
کیمیای رشد و رفاه اقتصادی
منرالهای افغانستان همواره به صفت منبع قوی تحول و رفاه اقتصادی و فقرزدایی در آن کشور نگریسته شده است.
علاقمندی به این منابع پس از نشر گزارش سال ۲۰۰۷ ادارۀ سروی جیولوژی ایالات متحده بیشتر شد. این اداره ارزش منرالهای افغانستان چندین برابر آنچه برآورد کرد که چند دهه پیش از سوی متخصصین اتحاد جماهیر شوروی وقت تخمین شده بود.
افزون بر منابع سرشار لیتیم، مس، آهن، کرومیت، سیماب و زینک، سنگهای قیمتی مانند لاجورد، فیروزه، زمرد و طلا و مس از سرمایه های عمدۀ طبیعی و فراوان افغانستان خوانده شده اند.
نا امنی نه تنها با ایجاد هراس و فرار سرمایه گذاران، زمینه را به زورمندان محلی و نیز گروه طالبان مهیا ساخته است تا با معدن کاوی غیرقانونی، از این منابع به ارزش میلیونها دالر سود ببرند.
سازمان گلوبل ویتنس در سال ۲۰۱۶ هشدار داد که استخراج غیرقانونی معادن، جنگ را در آن کشور تمویل میکند. این سازمان جهانی در گزارش خود از معادن لاجورد بدخشان نام برد که گفته می شود زورمندان محلی، وکیلان پارلمان و شورشیان طالب برای سود بردن از آن با هم رقابت دارند، رقابتی که سبب ناامنی در بدخشان شده است.
گنج های غزنی، هرات و نیمروز
منابع عمدۀ لیتیم افغانستان در ولایتهای غزنی، هرات و نیمروز موقعیت دارد. چندین ولسوالی این سه ولایت به دلیل حضور گستردۀ طالبان همواره صحنۀ نبرد میان شورشیان طالب و نیروهای امنیتی افغان بوده است.
نابسامانی در وزارت معادن و پترولیم افغانستان نیز وجود دارد. پس از کناره گیری داوود شاه صبا، کرسی وزارت معادن برای یک سال خالی بود، تا اینکه هفتۀ گذشته نرگس نهان، به صفت سرپرست این وزارت تعیین شد.
وحید الله شهرانی، وزیر پیشین معادن و پترولیم افغانستان، نیز به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته است که در زمان وی، با ایجاد ستراتیژی مشخص، راه برای انکشاف سکتور معادن هموار شده است و به گفتۀ وی به لیتیم اولویت داده شده است.
آقای شهرانی نیز با اشاره به حمایت ایالات متحده در سکتور معادن افغانستان گفته است "در حال حاضر، حکومت افغانستان نه منابع مالی و نه هم ظرفیت و امکانات تخنیکی را برای بهره گیری از این منابع در دست دارد".