وزارت انرژی و آب افغانستان از کاهش بی‌سابقۀ آبهای زیرزمینی و سطحی در شهرهای بزرگ این کشور اظهار نگرانی می‌کند و می گوید که بی توجهی به این مسأله در سال‌های آینده بحران آب را به میان خواهد آورد.
ضرب المثل معروفی است که می‌گویند "کابل بی زر باشد، بی برف نی"، اما اکنون بی برفی و خشکسالی که ناشی از تغییر اقلیم خوانده شده؛ نه تنها در کابل؛ بلکه در اکثر شهرهای بزرگ، منابع زیرزمینی آب را با تهدید مواجه ساخته است.
انجنیر محمد نعیم توخی، رئیس هایدرو جیالوجی یا زمین شناسی آبی این وزارت روز دوشنبه در سیمینار علمی و تحقیقی یک روزه تحت عنوان "بررسی کمبود آب در شهرهای بزرگ افغانستان و راه های حل آن" گفت که در حال حاضر آب های سطحی حدود ۴۲ میلیارد متر مکعب و آب های زیر زمینی ۱۷،۱ میلیارد متر مکعب در سال است.
به گفتۀ آقای توخی، در حال حاضر، آب های سطحی در شهرهای بزرگ افغانستان از یک تا ۲۲ متر کم شده است.
توخی گفت "فصل بارندگی هم تغییر کرده، سابق شما دیده باشید که اکثراً قله های کوه در ماه عقرب و قوس پر از برف می‌بود در شهر کابل و در شهرهای دیگر ما؛ اما فعلاً می‌بینید که کاملاً سیاه است، هیچ آثار برف ما و شما دیده نمی‌توانیم، خود این ساحات برفگیر باعث تغذیه آبهای سطحی و زیرزمینی می‌شود که فعلاً ما با کمبود آن مواجه استیم".
از سویی هم، در این سیمینار، ۱۶ مقاله از نویسندگان و محققین بخش آب به خوانش گرفته شد.
به باور این محققان، آب در سیاست جهانی در جریان سال‌های آینده نقش اساسی خواهد داشت؛ چون آبهای شیرین کمتر از سه درصد آبهای جهان را تشکیل می‌دهد.
انجنیر روح‌الله رستگار، رئیس امور فاضلاب ریاست آبرسانی افغانستان، گفت "طی دهه‌های آینده، آب منبع و عامل بحران برای حیات کشورهای خشک و نیمه خشک خواهد بود تا آنجایی که تنش‌های سیاسی بین کشورهای همسایه بر سر استفاده از آبهای سطحی و مخازن آبهای زیرزمینی بین‌المللی ممکن است تا سرحد جنگ هم پیش برود".
اکثر محققان هشدار دادند که اگر جلو مصرف بی رویۀ آب گرفته نشود و مدیریت آن بهبود نیابد، تا سی سال دیگر، میزان آبهای افغانستان ۵۰ درصد کاهش خواهد یافت.
پوهنوال محمد نعیم اقرار که جلسۀ سیمینار را به دوش داشت، گفت که افغانستان از لحاظ ذخیره کردن آب در پایین ترین ردۀ جهانی قرار دارد و با هیچ کشوری در این خصوص قابل مقایسه نیست.
آقای اقرار گفت "در ۱۸ سال گذشته هیچگونه کاری قوی که بتواند لااقل ما آبهای خود را مهار کنیم وجود ندارد".
تنها مشکل کم آبی در شهرهای بزرگ وجود ندارد؛ بلکه بر اساس یافته های وزارت انرژی و آب افغانستان، تمام آبهای ۱۱۷ چاه عمیق در شهر کابل که توسط این وزارت لابراتوار شده است، از لحاظ بیالوژیکی و کیمیاوی آلوده شده که برای سلامت شهروندان کابل مضر است.
این وزارت در کوتاه مدت تصمیم دارد که برای رفع مشکلات آب در شهرهای بزرگ افغانستان به ویژه پایتخت، بندهای آب را اعمار کند که در کابل بند شاه توت و تغذیه مصنوعی یا احیای طبقات آب را روی دست دارد.
تراکم نفوس در شهرهای بزرگ، مصرف بی رویه آب، حفر چاه های عمیق، آلوده شدن آب به دلیل چاه های غیرمعیاری فاضلاب، ناآگاهی مردم، خشکسالی به دلیل تغییر اقلیم، از عواملی اند که ذخایر سطحی و زیرزمینی را کاهش داده است.