در حالیکه روابط بین افغانستان و پاکستان در حال گرم شدن است، افزایش حملات مرگبار طالبان چشم انداز یک صلح پایدار در منطقه را نسبت به هر زمان دیگر تاریک ساخته است.
نواز شریف، صدراعظم پاکستان در سفر اخیرش به کابل با محکوم کردن حملات طالبان در افغانستان گفت که دشمنان افغانستان نمی توانند دوستان پاکستان باشند.
کابل همواره اسلام آباد را به حمایت از طالبان در انجام حملات در داخل افغانستان متهم نموده است و با در نظر داشت این مسئله باید گفت که محکوم نمودن علنی فعالیت های گروه طالبان توسط صدراعظم پاکستان منجر به ایجاد یک سلسله خوش بینی ها در افغانستان شده و از سوی هم یک نوع حسن نیت پاکستانی ها تلقی گردیده است. اما پس از این سفر تا کنون طالبان چند حمله خونبار را در کابل انجام داده اند.
عوامل بهبود روابط
تحلیل گران می گویند که این حملات نباید باعث دلسردی مقام های افغان در ادامه همکاری با پاکستان شود.
مایکل کوگلمن، تحلیل گر ارشد مسایل جنوب و جنوب شرق آسیا در مرکز ودرو ویلسن در واشنگتن در صحبت با رادیو دیوه صدای امریکا گفت که چند موضوع می تواند در بهبود روابط بین دو کشور کمک کند.
کوگلمن گفت که پیشرفت های قابل ملاحظه ای فقط به این دلیل که رهبران نظامی پاکستان با رهبران افغان صحبت می کنند، به وضوح دیده میشود. چون به گفته این تحلیل گر امریکایی، رهبری نظامی پاکستان در مقایسه به حکومت حامد کرزی بیشتر با حکومت به رهبری اشرف غنی در انجام مذاکرات احساس راحتی می کند.
در دوره ریاست جمهوری حامد کرزی روابط بین کابل و اسلام آباد به خاطر اتهامات مقامات افغان مبنی بر حمایت پاکستان از فعالیت های دهشت افگنانه طالبان و ادعای مقامات پاکستانی مبنی بر اینکه افغانستان منبع بی ثباتی در پاکستان است، مکدر شده بود.
اما کوگلمن می گوید که برای بهبود بیشتر روابط بین دو کشور، پاکستان باید تمام ارتباطات خود را با طالبانی قطع کند که در داخل افغانستان فعالیت دارند.
پاکستان داشتن هر نوع ارتباط با گروه طالبان را رد کرده می گوید که باثبات بودن افغانستان، برای اسلام آباد اهمیت زیاد دارد.
نقش چین
تحلیل گران دیگر می گویند که منافع اقتصادی نقش عمده ای در نزدیک شدن دو کشور همسایه دارد و نقش چین در این راستا کلیدی خوانده شده است.
چین در این اواخر ۴۶ ملیارد دالر سرمایه گذاری را برای ایجاد یک دهلیز اقتصادی در منطقه متعهد شده است که شامل اعمار شبکه ای از جاده ها، خطوط راه آهن و پروژه های انرژی در بندر گوادر پاکستان در امتداد سرحد با ساحه سین کیانگ چین میباشد. چین با این سرمایه گذاری هنگفت بدون شک خواهان صلح در منطقه می باشد.
سلیم صافی، نویسنده پاکستانی می گوید که چین در یک موقف ویژه قرار دارد. به گفته او اگر کشور های دیگر مانند ایالات متحده و یا کشور های عربی بخواهند در افغانستان دخیل شوند، انگیزه این دخالت تحت سوال کشور های همسایه آن قرار می گیرد اما چین یگانه کشوری است که در پاکستان، ایران، افغانستان و کشور های عربی نفوذ زیاد دارد.
در عین حال، چین در مورد فعالیت مسلمانان جدایی طلب در ولایت سین کیانگ آن کشور نگران بوده چون احتمال ایجاد روابط بین جدایی طلبان چینی با گروه های تندرو فعال در افغانستان بلند است.
شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در جریان سفر ماه اپریل خود به پاکستان خواهان تلاش های بیشتر برای آوردن صلح در افغانستان شد.
نقش امریکا
ایالات متحده نیز نقش برجسته ای را در نزدیکی روابط بین کابل و اسلام آباد ایفا کرده است. شماری از تحلیل گران امنیتی می گویند که اگر افغانستان دوباره به لانه دهشت افگنان و سکوی برای انجام حملات به غرب مبدل گردد، واشنگتن آنرا شکست امریکا می داند.
به گفته تحلیل گران به همین علت حکومت باراک اوباما با احتمال قوی از کابل و اسلام آباد خواسته است تا مقامات افغان و پاکستانی سعی کنند که قبل از خروج آخرین سرباز امریکایی از افغانستان و پایان دادن به طویل ترین جنگ امریکا در کنار هم به صورت مسالمت آمیز بسر برند.
جیمز فلیپس، تحلیل گر در نهاد هریتیج می گوید که به نظر او ایالات متحده سعی دارد نقش یک پل را در روابط بین افغانستان و پاکستان بازی کند اما در صورت تشدید حملات طالبان در افغانستان این کار بسیار دشوار خواهد شد.
در حالیکه شاید گمانه زنی های متعددی در مورد عوامل خارجی گرم شدن روابط بین کابل و اسلام آباد وجود داشته باشد اما کارشناسان می گویند که بزرگترین محرک برای دو طرف برای ایجاد صلح پایدار باید مصئونیت و بهبود زندگی مردم دو کشور باشد.
گزارش صدای امریکا
برگردان؛ ژیلا سمیعی