تلاش پاکستان برای طرح ساختار جدید در روند صلح افغانستان

رسانه های پاکستانی گزارش داده اند که حنا ربانی کهر، وزیر خارجۀ پاکستان در گفتگو با مقام های قطر بر شمولیت شبکۀ حقانی در مذاکرات صلح افغانستان اصرار ورزیده است، گروهی که درج فهرست سیاه ملل متحد بوده و رهبران آن زیر پیگرد ایالات متحده قرار دارند.

اگر چه مقامات پاکستانی تا حال این گزارشات را تایید نکرده اند اما گفته می شود که انتقال ملا برادر به قطر نیز یکی از پیشنهادات وزیر خارجۀ پاکستان بوده است. ملا برادر یکی از رهبران طالب است که هم اکنون در زندان پاکستان به سر می برد.

ادریس رحمانی، تحلیلگر امور سیاسی به این باور است که جز نام شبکۀ حقانی، ساختار این شبکه به کلی دستخوش تغییر شده و بیشتر شورشیان پاکستانی در آن جا گرفته اند، اما او از کدام جنبش یا گروه مشخصی نام نبرد.

آقای رحمانی با اشاره به پشتیبانی پاکستان از شبکۀ حقانی استدلال می کند که در سالیان اخیر به ویژه پس از کشیدگی روابط میان ایالات متحده و پاکستان عملیاتی را که شبکۀ حقانی انجام می دهد فراتر از ظرفیت هایی است که مجاهدین در اوج قدرت خود آن را دارا بودند.

اما اسماعیل قاسمیار، مشاور روابط بین المللی شورای عالی صلح افغانستان، بدون ذکر نام یا وابستگی گروه ها، اشتراک همه گروه های افغانی مخالف حکومت را در روند صلح حتمی می داند.

آقای قاسمیار می گوید که شورای عالی صلح متعهد است تا روند مصالحۀ ملی همه گیر باشد، زیرا به گفتۀ وی در صورتیکه مذاکرات با یک جناح صورت گرفته و جناح دیگر مخالف از این دایره بیرون بماند خشونت و وضعیت رقتبار ادامه پیدا خواهد کرد و صلح ماندگار تامین نخواهد شد.

رقابت های منطقوی

پرسشی مطرح می شود که پاکستان با وارد ساختن شبکۀ حقانی در روند صلح افغانستان به چه سودی دست خواهد یافت؟

آقای رحمانی می گوید که با ورود این شبکه به روند صلح، نام آن از فهرست سیاه حذف شده و پاکستان مطمین خواهد شد که گروه های شامل این شبکه در آینده از گزند حملات طیاره های بی پیلوت ایالات متحده مصئون خواهند ماند، زیرا به گفتۀ وی پاکستان می خواهد این تشکیلات را به عنوان ابزار جنگی در برابر رقیب دیرینه اش –هند- حفظ کند.

این تحلیلگر افغان استدلال می کند که سود دیگر پاکستان این است که با نفوذی که در شبکۀ حقانی دارد، می تواند در آینده در مسایل مرتبط با افغانستان دست بالایی داشته باشد.

از جانب دیگر نشریۀ چاپ پاکستان از قول ملا آغا جان معتصم یکی از رهبران پیشین طالبان گفته است که زمان آن فرارسیده است تا یک جنبش یا تشکیل سیاسی برای رسیدن به هدف هایی که در راه آن، این گروه قربانی های زیادی را متحمل شده است، به راه بیافتد.

نقش پاکستان به عنوان عنصر با نفوذ در میان گروه های مخالف حکومت افغانستان از قبل شناسایی و برجسته شده است، اما به گفتۀ تحلیلگران با در نظرداشت جغرافیای افغانستان به عنوان کشوری که در میان دو رقیب –هند و پاکستان- گیر مانده است، کمتر می توان از اسلام آباد انتظار مشارکت بی دریغ را در روند صلح افغانستان داشت.