بانک مرکزی افغانستان میگوید که به سلسلۀ ادامۀ کمکهای بشری، هفتۀ گذشته برای نخستینبار ۱۶ میلیون دالر از طریق ملل متحد به کابل رسید.
بانک مرکزی افغانستان در اعلامیهای گفته است که این مقدار پول را روز گذشته از میدان هوایی کابل به بانک بین المللی افغانستان انتقال داد.
این پول در حالی به افغانستان رسیده است که جامعهٔ جهانی و موسسات کمکرسانی از طریق حکومت طالبان نه بلکه به گونهٔ مستقیم از طریق سازمانهای خیریه و ادارات ملل متحد با نیازمندان در افغانستان کمک میکنند.
حسیبالله نوری، مسوول روابط عامۀ بانک مرکزی افغانستان در یک پیام تصویری گفت:"افغانستان بانک همواره تلاش نموده تا از راههای مختلف برای کاهش فقر در کشور کار نماید، ما از همه اقداماتی که برای کاهش فقر در کشور صورت میگیرد، استقبال میکنیم. ما خواهان تعامل سازنده با جوامع بینالمللی برای احیا و عادی ساختن وضعیت بانکی برای ارایه خدمات موثر برای هموطنان خود استیم."
همچنان آقای نوری تایید کرد که تلاشها در سطح بلند برای آزادسازی ذخایر ارزی افغانستان جریان دارد و توقع میرود که به زودی به نتیجۀ مطلوب برسد.
این در حالی است که منابع آگاه روز چهارشنبه اول دسمبر (دهم قوس) گفتند که بانک جهانی انتقال ۲۸۰ میلیون دالر پولهای منجمد شدهٔ افغانستان را به دو ادارهٔ کمک رسانی تایید کرد تا به مشکل اقتصاد متزلزل آن کشور رسیدگی شود.
بانک جهانی از آزادشدن ۲۸۰ میلیون دالر ذخایر ارزی افغانستان استقبال کرد، اما این پول پس از تایید ۳۱ تمویلکنندۀ بانک جهانی از طریق سازمان جهانی غذا و صندوق وجهی ملل متحد برای کودکان در افغانستان مصرف خواهد شد.
عیسی رضایی، کارشناس اقتصادی به صدای امریکا گفت که اگر پول داده شده به بانک مرکزی، در اختیار سازمانهای بینالمللی قرار بگیرد و از کشورهای همسایه مواد خوراکی خریداری شود، تنها افراد فقیر را تحت پوشش قرار میدهد و تاثیری بر اقتصاد افغانستان نخواهد داشت.
اما آقای رضایی گفت که اگر این پول به اقتصاد افغانستان تزریق شود، نه تنها سبب رونق کاروبار در بازار خواهد شد بلکه بر بازارهای ارزی نیز تاثیر مثبت خواهد گذاشت.
آقای رضایی گفت: "عرضهٔ متوقف شدهٔ دالر دوباره جریان پیدا میکند و ثبات در بازار ارز خارجی در افغانستان برخواهد گشت، البته در کوتاه مدت."
این در حالی است که کمبود دالر در بازارهای ارزی افغانستان باعث شده که ارزش افغانی در برابر ارزهای خارجی به ویژه دالر طی دو دهۀ گذشته به گونۀ بیسابقه افت کند.
حاجی زیرک، سخنگوی اتحادیه صرافان سرای شهزاده کابل به صدای امریکا گفت: "باید بگویم که امروز به راستی پول افغانی ارزش خود را زیاد از دست داده، هم اکنون یک دالر امریکایی ده پول کم ۹۸ افغانی خریداری و به ۹۸ افغانی فروش میشود و علت بزرگ آن کمبود دالر است".
این در حالی است که یک دالر امریکایی در آخرین روزهای قبل سقوط حکومت محمد اشرف غنی، ۸۵ افغانی در بازارهای افغانستان معامله میشد.
کارشناسان اقتصادی به این باور اند که افغانستان بیش از۹۰ درصد مواد مورد ضرورت خود را از خارج به ویژه کشورهای همسایه به دالر میخرد ولی در داخل به افغانی میفروشد.
محمد علی مشعل، استاد اقتصاد به صدای امریکا گفت که در دو دهۀ گذشته اقتصاد افغانستان به کمکهای خارجی استوار بود و اکنون که این کمکها توقف یافته، موجودیت دالر نیز کاهش یافته است.
به گفتۀ آقای مشعل، از سال ۲۰۰۱ به این طرف به دلیل نبود واردات داخلی، پشتوانۀ پول افغانستان، دالر بود و تلاطم در بازارهای داخلی سبب افت و خیز ارزش دالر در برابر پول افغانی میشد.
اما این کارشناس اقتصادی افزود: "به صورت ویژه در این اواخر علت کاهش ارزش افغانی بیشتر علتهای سیاسی است تا اقتصادی، بناً راه حل برای حفظ تعادل و با ارزش نگاه داشتن افغانی راه حل سیاسی خواهد بود تا اقتصادی. برعلاوه انتظارات شهروندان، متشبثین و سرمایه گذارن از آینده مملکت باعث سقوط ارزش افغانی شد. درضمن فلج بودن سیستم بانکی در افغانستان و فروپاشی نظم مالی به صورت کلی در افغانستان، اینها مسایل درشتی است که ارزش پول افغانی را متاثر ساخته است."
پس از ورود طالبان به تاریخ ۱۵ اگست ۲۰۲۱ میلادی، ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی بیش از ۹.۵ میلیارد دالر سرمایههای افغانستان را منجمد و دسترسی طالبان را به آن قطع کردند، اقدامی که وضعیت اقتصادی این کشور را وخیمتر کرد.
با این حال چندین نهاد بینالمللی در رابطه به سقوط نظام اقتصادی افغانستان در صورت بیتوجهی جامعۀ جهانی هشدار داده اند. جامعۀ جهانی گفته اند که برای رساندن کمکهای بشری با حکومت طالبان تعامل خواهد کرد، اما این به معنای مشروع دانستن و به رسمیت شناختن آن گروه نیست.