آرزومندی چین از طالبان؛ سرکوب جنبش اسلامی ترکستان شرقی

وزارت خارجۀ چین گفته است که مقام‌های آن کشور در دیدار با هیات گروه طالبان گفته اند که بیجینگ توقع دارد تا آن گروه نقش مهم را در پایان بخشیدن به جنگ و بازسازی افغانستان ایفا کند.

هیات نه نفری طالبان به رهبری ملا عبدالغنی برادر، معاون سیاسی گروه طالبان و رییس دفتر سیاسی آن گروه در قطر روز چهار شنبه ۲۸ جولای (ششم اسد) با وانگ یی، وزیر خارجۀ چین در شهر تیانجین در شمال چین دیدار کردند.

وزارت خارجۀ چین در پی این دیدار با نشر خبرنامه‌ای گفته است که آقای وانگ ابراز آرزومندی کرده است تا طالبان جنبش اسلامی ترکستان شرقی را که "تهدید مستقیم به امنیت ملی چین است" سرکوب کنند.

جنبش اسلامی ترکستان شرقی که تندروان اسلامی اویغور آن را اساس گذاشته اند، خواهان ایجاد دولت مستقل "ترکستان شرقی" در ولایت شین‌ژیانگ چین است. افزون بر چین، ایالات متحده، اتحادیه اروپا، بریتانیا و روسیه جنبش اسلامی ترکستان شرقی را گروه دهشت افگن می‌پندارند.

محمد نعیم وردک، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان گفته است که هیات این گروه در مورد "مسایل سیاسی، اقتصادی و امنیتی مربوط به دو کشور، اوضاع کنونی افغانستان و روند صلح" با مقام‌های چینی صحبت کرده و اطمینان داده اند که از خاک افغانستان بر ضد هیچ کشوری استفاده نخواهد شد.

آقای وردک در توییتر نوشته است:"چین تعهد نمود که همکاری خود را با مردم افغانستان ادامه وگسترش خواهد داد و گفت که در امور افغانستان دخالت نمى كنند، بلکه به حل مشکلات و ایجاد صلح کمک خواهند نمود."

در همین حال، محمد اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان روز چهارشنبه در نشست ویژه بورد مشترک نظارت و انسجام گفت که طالبان با گروه‌های تروریستی بین‌المللی ارتباط دارند. او افزود:"ورود شبکه‌های تروریستی بین‌المللی به ویژه جیش محمد، لشکر طبیه و داعش ابعاد جدید منطقه‌ای و بین‌المللی به جنگ می‌دهد".

همزمان با این، انتونی بیلنکن، وزیر خارجۀ ایالات متحده گفته است که اگر گروه طالبان بخواهد با زور کنترول افغانستان را در دست بگیرد، افغانستان به یک "دولت مطرود" مبدل خواهد شد. آقای بلینکن که سرگرم دیدار از هند است روز چهار شنبه در یک کنفرانس خبری با همتای هندی‌اش گفت که "قساوت‌های" اخیر طالبان "عمیقا، عمیقا ناراحت کننده" است.

وزیر خارجۀ ایالات متحده گفت که ایالات متحده به پیمانۀ زیاد در افغانستان در تعامل باقی‌مانده است تا "همه‌طرف‌ها را برای یافتن یک راه حل با مفهوم حل صلح آمیز منازعه کنار بیاورد."

چین با وصف آنکه مدعی است که در سیاست خارجی خود اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورهای دیگر را در پیش گرفته است، دلواپس است که مذهبی بودن طالبان، آن گروه را با اکثریت مسلمان در ولایت شین‌ژیانگ چین نزدیک کرده است؛ نگرانی که رهبران کمونیست چین را با هیات گروه بنیادگرای اسلامی طالبان دور یک میز کشانده است.

ژاو لیجان، سخنگوی وزارت خارجۀ چین روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت"وزیر خارجه وانگ یی تصریح ورزید که طالبان افغان یک نیروی مهم نظامی و سیاسی در افغانستان اند. چین همواره به عدم مداخله در امور داخلی کشورهای دیگر توسل جسته است. افغانستان به مردم افغانستان تعلق دارد."

به گفتۀ برخی کارشناسان، برای طالبان که هوای تصرف کامل قدرت در افغانستان و داشتن مشروعیت بین‌المللی را در سر می‌پرورانند، چین منبع بزرگ جلب سرمایه‌گذاری و حمایت اقتصادی-سیاسی است.

به گفتۀ نیشانک متوانی، افغانستان شناس مستقر در آسترالیا "طالبان با جلب حمایت بیجینگ، سپر دپلوماتیک را در شورای امنیت سازمان ملل متحد به دست خواهند آورد...مهم است به خاطر داشته باشیم، زمانیکه کشورهای دیگر درهای شان را گشوده و با طالبان وارد تعامل می‌شوند، این اقدام مشروعیت حکومت افغانستان را کاسته و طالبان را به عنوان حکومت منتظر آینده معرفی می‌کند."

پس از آغاز روند خروج قوای خارجی از افغانستان در ماه می سال روان، حملات طالبان در سرتاسر افغانستان شدت یافته است و به گفتۀ مقام‌های وزارت دفاع ایالات متحده، آن گروه اکنون کنترول مراکز نصف ولسوالی‌های افغانستان را در دست دارد.