تفسیر متفاوت دو‌ مقام طالبان از تعلیم؛ ستانکزی فرض و حنفی مباح می‌خواند

از راست به چپ محمد خالد حنفی، سرپرست وزارت امر بالمعروف و نهی از منکر طالبان، و شیر محمد عباس ستانکزی، معین سیاسی وزارت خارجهٔ طالبان

دو مقام بلند رتبهٔ حکومت طالبان روز سه شنبه ۲۷ سپتمبر ( پنجم میزان) تفسیرهای متفاوتی در مورد تعلیم از نظر اسلام بیان کردند—یکی تعلیم را فرض می داند و دیگری آنرا مباح.

شیر محمد عباس ستانکزی، معاون سیاسی وزارت خارجهٔ طالبان، در نشست روز جهانی گردشگری در کابل گفت"یک ملت زمانی پیشرفت کرده می‌تواند که تعلیم در آن کشور رشد کند."

این مقام ارشد وزارت خارجهٔ طالبان تاکید کرد که هیچ کسی از فرضیت تعلیم انکار نمی‌تواند و به گفتۀ او، همۀ مردم خواستار بازگشایی مکاتب دختران اند.

ستانکزی گفت: "اگر ما خدا را می شناسیم، اگر ما رسول را می شناسیم ، اگر ما از دین خبر می شویم، در دستگاه‌های تعلیمی از آن با خبر می شویم. به مراکز تعلیمی میرویم و در آنجا فرا می گیریم. اگر ما طیاره می سازیم، اگر ما اتم می سازیم ، اگر سرک می سازیم، به مراکز تعلیمی می رویم و بعداََ آنها را میسازیم."

او همچنان گفت که بسته‌بودن مکاتب به روی دختران هیچ دلیل شرعی ندارد و تاکید کرد که تمام علمای جید افغانستان موافقت دارند که هرچه عاجل زمینۀ تعلیم دختران فراهم شود.

اما محمد خالد حنفی،‌ سرپرست وزارت امر بالمعروف و نهی از منکر طالبان، در نشست روز جهانی گردشگری از آموزش علوم غیر دینی، تفسیر متفاوت داشت.

حنفی گفت:‌ "هر جا که بروید بسیار از تعلیم حرف زده می شود. تعلیم یک عمل مباح است و این یک موضوع علمی است. تعلیم دنیوی [غیر دینی] عالی جنابان،‌ مباح است؛ این مباح است. زمانیکه بین مباح و امیر تعارض به میان آید، حکم امیر واجب است."

اما بر خلاف حنفی،‌ جمال کاکر، خطیب مسجد مدینه در ایالت ورجینیای امریکا، در مصاحبه‌ای با صدای امریکا گفت که اسلام به تعلیم مقام بسیار بلند داده است و نخستین کلمه قران که نازل شده است اقرا (بخوان) می باشد و سه آیت بعد ذکر قلم شده است.

آقای جمال افزود که در قران ذکر علم شده است که فراگیری علوم عصری و دنیوی برای خیر، ترقی و ضرورت انسان است و در برگیرنده تمام علوم می باشد.

این عالم دین افزود که خیر و صحت جامعه انسانی و اسلامی نه تنها به علوم دینی، بلکه به علوم عصری نیز نیاز دارد.

مولوی جمال افزود: "ازینکه وزیر امر به معروف و نهی از منکر طالبان فراگیری تعلیم را مباح دانسته است یک فکر غلط است."

دو تفسیر متفاوت در مورد تعلیم از سوی مقام های طالبان در حالی ارایه می‌شود که از ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ به اینسو که طالبان بر افغانستان مسلط شده اند، مکاتب متوسطه و لیسه به روی دختران در آن کشور مسدود مانده است.

ساعاتی پس از اظهارات ستانکزی و حنفی،‌ مارکس پوتزل، معاون نمایندهٔ ویژهٔ سرمنشی ملل متحد برای افغانستان،در نشست شورای امنیت این سازمان به نقل از مقام‌های طالبان گفت که رهبر طالبان مانع بازگشایی مکاتب دختران در افغانستان است.

آقای پوتزل گفت: "در جریان بحث‌های ما با مقامات خود خواندهٔ طالبان، رهبران طالبان گفتند که این تصمیم [مسدود ماندن مکاتب متوسطه و لیسهٔ دختران] توسط ملا هبت‌الله آخندزاده، اتخاذ و حفظ شده است و تندروان نزدیک به او از آن دفاع کرده‌اند."

پوتزل گفت که سایر اعضای این گروه که اگر با این تصمیم مخالفت هم دارند،‌ "یا نمی‌توانند و یا هم نمی‌خواهند این مسیر را تغییر بدهند."

مارکس پوتزل با اشاره به مسدود ماندن مکاتب دختران در افغانستان افزود که این محدودیت نشان می‌دهد که طالبان در مقابل بیش از ۵۰ در صد جمعیت این کشور بی‌تفاوت بوده و مایل اند خطر انزوای بین المللی را بپذیرند.

جامعهٔ بین‌المللی بار بار از حکومت طالبان خواسته است تا مکاتب متوسطه و لیسهٔ دختران را بازگشایی کند و شماری از کشورها و سازمان‌ها حتا تقاضا کرده اند که این موضوع باید با کمک‌‌هایی که به افغانستان می‌شود، ربط داده شود.

اما طالبان گفته اند که شرایط برای برگشت دختران به مکاتب مساعد نیست. حتا نورالله منیر، سرپرست پیشین وزارت معارف طالبان، به تاریخ ۱۱ سپتمبر گفت که در مناطق دورافتاده مردم نمی‌خواهند که دختران ۱۶ سالۀ خود را به مکتب بفرستند.

با آنهم طالبان گفته اند که آنان روی طرحی کار می‌کنند تا مکاتب دختران متوسطه و لیسه دو باره باز شود، اما زمان مشخصی برای بازگشایی مکاتب دختران را تعیین نکرده اند.

تحت حاکمیت قبلی طالبان، از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱، زنان عمدتاً از حق کار و تحصیل محروم بودند.