سازمان عفو بین‌الملل، در آستانۀ برگزاری نشست ژنیو تاکید کرده است که با توجه به وضعیت کنونی افغانستان، جامعه جهانی باید به گونۀ کامل به محافظت از دستاوردهای قابل توجه و در عین حال شکنند حقوق بشر این کشور متعهد بماند.
عمر ورایچ، رییس بخش جنوب آسیا در سازمان عفو بین‌الملل گفته است که افغانستان لحظه حساسی را پشت سر می‌گذارد، چون به گفتۀ وی در کنار گفتگوهای صلح، خشونت همچنان ادامه دارد و غیرنظامیان در آن جان می‌بازند.
آقای ورایچ تاکید کرده است که اکنون حمایت از حقوق بشر در هیچ كدام از برنامه‌های سیاسی جا داده نشده و کروناویروس در افغانستان - در كشوری با یكی از ضعیف‌ترین سیستم‌های بهداشتی در جهان – رو به گسترش است.
رییس بخش جنوب آسیا در عفو بین‌الملل در اعلامیه‌ای گفته است که اکنون زمان کاهش کمک‌های حامیان بین‌المللی و یا عقب‌نشینی آنها نیست.
آقای ورایچ گفته است: "بودجه بین‌المللی برای پیشرفت محدود؛ اما مهمی که طی دو دهه گذشته در زمینه حقوق بشر در افغانستان شاهد بوده ایم، بسیار حیاتی بوده است؛ اما کارهای بیشتری باید انجام شوند. برای اطمینان از عقب‌گرد این پیشرفت‌ها، کنفرانس ژنیو باید بر اهداف حقوق بشر تمرکز کند".
همچنان عفو بین‌الملل تاکید کرده است که حکومت افغانستان نیز باید تعهد مداوم خود را در دفاع از حقوق بشر، حفاظت از آزادی بیان و حمایت از اقلیت‌ها نشان دهد.
به گفتۀ این سازمان، مدافعان و فعالان حقوق بشر افغانستان همچنان با تهدید، آزار و اذیت و حملاتی روبرو اند. رییس عفو بین‌الملل گفت که حکومت افغانستان در ماه جنوری، به ایجاد مکانیزم پاسخگو برای محافظت از مدافعان حقوق بشر تعهد کرد؛ اما هنوز چنین سازوکاری ایجاد نشده است.
او تاکید کرد: "کنفرانس ژنیو باید حکومت افغانستان را وادار کند که به تعهد خود عمل کند و تعهدات مالی را برای کمک به گسترش میکانیزم در سراسر این کشور انجام دهد".
دسترسی به عدالت
عفو بین‌الملل گفته است که باوجود مصرف میلیون‌ها دالر برای بهبود وضعیت دسترسی به عدالت، هنوز هم سیستم عدلی و قضایی افغانستان ضعیف است و پاسخگوی شرایط نیست.
این سازمان گفته است که افغان‌ها هنگام دستیابی به میکانیزم‌های رسمی عدالت با تاخیر ، ارعاب و فساد روبرو می شوند؛ در حالیکه اجرای قانون در بهترین حالت اندک است و مرتکبان جرایم مجازات نمی‌شوند و جنایات آنها تحقیق نمی‌شود.
عفو بین‌الملل از کنفرانس ژنیو خواسته است که به بهبود سیستم قضایی افغانستان متعهد شود. سیستم قضایی باید تقویت شود تا بتواند از قربانیان حمایت فوری کند، جرایم تحقیق شود و مجرمان را به محاکمه بکشاند.
عمر ورایچ رییس بخش جنوب آسیا در عفو بین‌الملل گفت: "کنفرانس ژنیو برهۀ اساسی برای تایید مجدد نقش اصلی حقوق بشر در افغانستان آینده است. برای دستیابی به این هدف، این کشور باید به معیارهای معتبر و قابل اندازه گیری برای نظارت بر پیشرفت حقوق بشر متعهد شود و از همه مهمتر، برای همه طرف‌های مذاکرات صلح روشن کند که حقوق بشر قابل بحث نیست.".
دختران و زنان
عفو بین‌الملل گفته است که وضعیت زنان و دختران در افغانستان در مقایسه با زمان حاکمیت طالبان بسیار بهبود یافته است؛ چون ۳.۳ میلیون دختر مکتب می‌روند و زنان در سیاست، اقتصاد و مسایل اجتماعی دخیل هستند؛ با این حال موانع و چالش‌های عمده همچنان وجود دارد.
این سازمان تاکید کرده است که خشونت‌های گسترده علیه زنان صورت می‌گیرد، مشارکت زنان در تمام سطوح دولتی همچنان محدود است، طبق گفتۀ یونیسف، ۲.۲ میلیون دختر افغان از رفتن به مکتب محروم اند و دو دهه پیشرفت در زمینه حقوق زنان در گفتگوهاهی صلح در معرض خطر قرار دارد.
رییس بخش جنوب آسیا در عفو بین‌الملل گفته است که حکومت افغانستان و شرکای کمک‌کننده باید با تعهدات واضح در حمایت از برنامه‌های محو خشونت علیه زنان، تقویت مشارکت زنان در تمام سطوح حکومت و افزایش دسترسی دختران به آموزش در سراسر کشور و حفظ دستاوردهای زنان افغان که در دو دهه گذشته به دشواری حاصل شده، تلاش کنند.