پس از تسلط طالبان بر افغانستان، وضعیت خبرنگاران و کارمندان رسانهها در افغانستان از رهگذر اقتصادی و امنیتی وخیمتر شده است.
اتحادیه ملی ژورنالستان و خبرنگاران افغانستان با نشر گزارشی زیر نام بازتاب وضعیت کنونی خبرنگاران و کارمندان رسانهای در افغانستان وضعیت دست اندرکاران رسانهها را پس از تسلط طالبان در افغانستان بررسی کرده است.
این گزارش که بر اساس مصاحبه با ۱۳۷۹ خبرنگار و کارمند رسانه در ۲۸ ولایت افغانستان تهیه شده، حاکی از آن است که مصاحبه شوندگان به پیمانۀ گسترده از مصوونیت و آزادی کاری رسانهای و نیز فضای رو به وخامت فرا روی رسانهها در افغانستان ابراز نگرانی کرده اند.
در این گزارش هراس و خطراتی که متوجه خبرنگاران زن است، به گونۀ ویژه برجسته شده است. بیش از ۶۷ درصد خبرنگاران و کارمندان رسانهها گفته اند که زندگی شان با تهدید روبرو است.
طالبان به رسانهها دستور داده اند تا برنامههای زیر مدیریت زنان را متوقف کنند و تمام خبرنگاران زن را از پستهای شان برطرف کنند.
بر اساس یافتههای انجمن ملی ژورنالستان، بیش از ۷۰ درصد کسانی که در این گزارش با آنان مصاحبه شده است، پاسخ داده اند که با برگشت طالبان به قدرت تهدید لفظی شده اند و ۲۱ درصد دیگر هم از تهدید فزیکی حکایت داشته اند.
پیش از این انجمن ژورنالستان آزاد افغان گزارش داده بود که خبرنگارانی که اعتراضات زنان را در کابل زیر پوشش خبری قرار داده بودند، توسط جنگجویان طالبان تهدید و لت و کوب شده اند.
اما بر اساس گزارش جدید اتحادیه ژورنالیستان افغانستان، تنها طالبان حملات را بر خبرنگاران و کارمندان رسانهای انجام نداده بلکه بر اساس گزارش این نهاد، مهاجمان ناشناس عامل ۴۰ صد حملات بر خبرنگاران بوده اند.
همچنین، در این گزارش آمده است که خروج قوای بینالمللی از افغانستان، تاثیر بزرگ اقتصادی بر رسانهها داشته است. کم از کم ۶۷ درصد کسانیکه با آنان در تهیه این گزارش مصاحبه شده است، گفته اند که با آمدن طالبان وظایف شان را در رسانهها از دست داده اند.
نهادهای رسانهای در افغانستان نیز با رویکار آمدن حکومت طالبان کم شده اند و بر اساس یافتههای این گزارش، از میان صدها رسانه در افغانستان که پیش از رویکار آمدن طالبان در افغانستان فعالیت داشتند، اکنون تنها ۳۱ رسانه فعال است.
نبود امنیت و مصونیت فردی از دید ۴۱ درصد و فشار مالی و فقدان امنیت کاری از دید ۳۰ درصد مصاحبه شوندگان از نگرانیهای عمدۀ خبرنگاران و دست اندرکاران رسانهای در افغانستان است.
از سوی دیگر، فرامین طالبان که ظرفیت رسانهها را در افغانستان محدود میکند به گونۀ منظم صادر شده که بر اساس این گزارش به مثابۀ سانسور محتوا و نشرات و اعمال محدودیت بر آزادی بیان تلقی میشود.
از زمانیکه طالبان در افغانستان قدرت را در دست گرفته اند کم از کم پنج خبرنگار در افغانستان کشته شده اند و بر بنیاد این گزارش بازداشت شدن، مورد تهاجم قرار گرفتن یا کشته شدن به خاطر گزارشدهی، به واقعیت تلخ روزمرۀ زندگی خبرنگاران در افغانستان مبدل شده است.