تلاش ناکام نهادهای حقوق بشر و جامعه یهودیان؛ جوان یهودی در ایران اعدام شد

آروین قهرمانی، جوان یهودی که به جرم "قتل عمد" اعدام شد.

آروین قهرمانی، جوان یهودی ایرانی، که در سن ۱۸ سالگی به اتهام "قتل عمد" در یک درگیری دسته‌جمعی خیابانی محکوم شده بود، صبح روز دوشنبه چهارم نومبر (۱۴ عقرب) در ایران اعدام شد.

نهادهای حقوق بشری، جامعه یهودیان و خانواده متهم در دو سال گذشته، تلاش کردند تا مانع اعدام قهرمانی شوند، اما این تلاش‌ها نتیجه نداد.

‏پروندۀ این جوان یهود ایرانی در ماه عقرب سال ۱۴۰۱ ترتیب شده بود و وکلای متهم سه بار درخواست استیناف دادند که این درخواست در هر سه بار رد شده بود.

محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران در شبکه ایکس در واکنش به این خبر نوشت که در بحبوحه تهدیدات جنگی با اسراییل، امروز جمهوری اسلامی آروین قهرمانی، شهروند یهودی ایرانی را اعدام کرد.

این فعال حقوق بشر افزود که پروندۀ آروین، مانند بسیاری از پرونده‌های قصاص، دارای ایرادات جدی در روند قضایی بود. اما در کنار این مسایل، به گفتۀ مقدم "یهودی بودن آروین و یهودی‌ستیزی ریشه‌دار در ساختار جمهوری اسلامی" نیز نقشی اساسی در اجرای حکم او داشت.

آروین قهرمانی دو سال پیش به‌ دنبال یک درگیری که به مرگ امیر شکری، یک شهروند مسلمان، منجر شد، بازداشت و در یک روند قضایی سریع به اعدام محکوم شد.

پیش از این نزدیکان او گفته بودند که "در پرونده او به‌طور عامدانه، مواردی نادیده گرفته شده و کمک آروین به فرد مضروب برای انتقال به بیمارستان و تلاش برای نجات جان او در شکایت‌نامه قید نشده است."

درخواست استیناف برای پرونده آروین قهرمانی "بدون رسیدگی جدی رد شده است و بسیاری از وقایع در زمان ایراد جراحت منجر به قتل نیز نادیده گرفته شدند."

همچنین نزدیکان آروین قهرمانی به سازمان حقوق بشر ایران گفتند که به دلایل نامعلومی، وکیل مدافع (تسخیری) دفاع موثری از او نکرده بود و مساله حق دفاع مشروع به‌طور جدی در پرونده طرح نشد.

یک منبع نزدیک به خانواده این جوان یهودی ایرانی گفت: "آروین وقتی با سلاح سرد مورد حمله مقتول قرار گرفت، سلاح را از دست او گرفت و از خود دفاع کرد. بعد از مجروح‌شدن آن فرد نیز تلاش کرد تا جان او را نجات دهد ولی کمک‌های صحی دیر به مقتول رسید."

وب‌سایت هرانا، نیز پیش از این گزارش داده بود که تلاش‌های خانواده آروین، برای جلب و کسب رضایت خانواده مقتول و پرداخت دیه به دلیل تفاوت‌های قوانین قصاص در مذاهب، بی‌نتیجه مانده است.

همچنین مادر آروین قهرمانی در پیام صوتی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده بود، از مردم درخواست کمک کرده و گفته بود: "برای آروین دعا کنید تا فرزندم دوباره به خانه بازگردد."

از سوی دیگر، همایون سامه‌یح، رییس انجمن یهودیان ایران، اعلام کرده بود که درخواست‌های ملاقات با خانواده مقتول و امام جمعه جدید کرمانشاه، حجت‌الاسلام رحیمیان، رد شده است.

تلاش‌های او و شماری از نمایندگان مجلس، از جمله نماینده نطنز، برای میانجیگری و جلب رضایت خانواده مقتول نیز نتیجه‌ای نداشت. پیشنهاداتی مانند ساخت یک مدرسه به نام مقتول و پرداخت دیه نیز مورد قبول اولیای امیر شکری، قرار نگرفت.

این پرونده موجب نگرانی‌های جدی در جامعه یهودیان ایران شده بود.

فعالان حقوق بشر معتقدند که قوانین قصاص و تفاوت‌های اعمال آن میان مسلمانان و غیرمسلمانان، تبعیض سیستماتیک علیه اقلیت‌های مذهبی را نشان می‌دهد.

گزارش ها حاکی است که با اعدام دست‌کم ۱۶۱ زندانی در ایران در ماه گذشته میلادی و رشد بیش از ۱۰۰ درصدی اعدام‌ها در مقایسه با یک ماه قبل، ماه اکتوبر، پراعدام‌ترین ماه در سال جاری میلادی بوده است.

در همین راستا، دوشنبه هفته گذشته ۲۸ اکتوبر (هفتم عقرب)، رسانه‌های دولتی ایران گزارش دادند که جمشید شارمهد، آلمانی-ایرانی تبار و مخالف تهران به اتهام تروریزم در آن کشور اعدام شد.

شارمهد که در ایالات متحده زندگی می‌کرد، سخنگوی گروه "تندر" بود. تندر یک گروه مخالف جمهوری اسلامی ایران است که هدف آن احیای سلطنت پهلوی و بازگشت به نظام شاهنشاهی قبل از انقلاب ۱۳۵۷ است.

به گزارش سازمان عفو بین‌الملل، ۷۴ درصد از اعدام‌های ثبت‌شده در سراسر جهان در سال گذشته میلادی به وسیله جمهوری اسلامی انجام شده است.