مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده، با تصویب یک قطعنامه، جوبایدن، رییس جمهور و برخی از مقام‌های دیگر حکومت فعلی و پیشین ایالات متحده به شمول زلمی خلیلزاد را در خروج "فاجعه‌بار" از افغانستان مسوول خوانده است.
این قطعنامه با ۲۱۹ رای موافق و ۱۹۴ رای مخالف، به تصویب رسید. در میان رای دهندگان به این قطعنامه، ده قانونگذار دموکرات نیز شامل می باشد. در این قطعنامه، جو بایدن، کاملا هریس و مقام های دیگری حکومت به دلیل آنچه که " تصمیم گیری و عملی کردن ناکام آن در جریان خروج از افغانستان " خوانده شده، محکوم شده اند.
در قطعنامه آمده است: "ادارهٔ ترمپ در سال ۲۰۲۰ طرح مشروطی را برای خروج از افغانستان به نام 'توافقنامه برای آوردن صلح به افغانستان' مشهور به توافقنامهٔ دوحه، امضا کرد که براساس آن طالبان باید فعالیت‌های تروریستی خود را متوقف می‌کردند، ارتباط با القاعده و خشونت را کاهش می‌دادند، آتش‌بس برقرار می‌کردند، و در مذاکرات بین الافغانی با حکومت افغانستان شرکت می‌کردند."
اما براساس قطعنامه، ادارهٔ بایدن - هریس مصمم بودند تا بدون توجه به توافقنامهٔ دوحه و هزینه‌های خروج از افغانستان، نیروهای امریکایی را از افغانستان بیرون کنند.
حکومت جو بایدن همواره گفته است که خروج از افغانستان براساس توافقنامهٔ دوحه صورت گرفته و تاکید کرده است که این سند را از سلف خود، دونالد ترمپ به ارث برده است.
قانونگذاران دموکرات همواره تاکید دارند که اقدامات جمهوریخواهان به خاطر مقصردانستن حکومت جو بایدن در روند خروج از افغانستان، انگیزهٔ سیاسی داشته و تلاش دارند تا نامزد خود در انتخابات پیشرو یعنی دونالد ترمپ را از هرنوع تقصیر مبرا جلوه دهند.
مایکل مک‌کال، رییس کمیته روابط خارجی کانگرس امریکا گفت: "سه سال پیش، جهان شاهد یکی از ویرانگرترین فاجعهٔ سیاسی در تاریخ امریکا بود. حکومت بایدن و هریس، همه نظامیان ایالات متحده را بدون کدام برنامه، بدون توجه و بدون ندامت، از افغانستان بیرون کرد. در نتیجه، ۱۳ سرباز دلیر امریکایی و بیش از ۱۷۰ غیرنظامی افغان کشته شدند و ۴۵ تن از پرسونل امریکایی و تعدادی بی‌شمار دیگر، زخمی شدند."
اقدامات اخیر از سوی قانونگذاران جمهوریخواه در حالی اتخاذ می شود که ریيس جمهور جو بایدن روز سه شنبه در سخنرانی در هفتادو نهمین مجمع عمومی ملل متحد، تصمیم خروج از افغانستان را دشوار، اما یک تصمیم درست توصیف کرد.
بایدن گفت: "چهار رییس جمهور امریکا با این تصمیم گیری روبرو شده بودند. اما من مصمم بودم که آن را برای ریيس جمهور پنجم واگذار نکنم. این تصمیم توام با تراژیدی بود. ۱۳ نظامی دلیر امریکایی و صدها افغان زندگی خود را در یک انفجار انتحاری از دست دادند. من هروز در مورد آن افراد از دست رفته فکر می کنم."
در قطعنامهٔ مجلس نمایندگان کانگرس، از ۱۵ مقام برحال و پیشین ایالات متحده نام گرفته شده و نقش شان در خروج از افغانستان، محکوم شده است. در این میان نام زلمی خلیلزاد، نمایندۀ پیشین ایالات متحده در امور مصالحۀ افغانستان نیز درج بوده و گفته شده است که خلیلزاد بی اساس اظهار داشته که طالبان به تعهدات خود و حقوق بشر احترام خواهند کرد.
در واکنش، زلمی خلیلزاد این موضوع را رد کرده و گفته است که توافقنامهٔ دوحه ربطی با موضوع حقوق بشر نداشته، بلکه این سند حاوی شرایط خروج مصوون ایالات متحده از افغانستان و اجازه ندادن به گروه های تروریستی به استفاده از خاک افغانستان علیه ایالات متحده و متحدین آن است.
جیک سولیوان، مشارو امنیت ملی، جاناتان فینر، معاون مشاور امنیت ملی، الیزابت شرود رندال، مشاور امنیت داخلی رییس‌جمهور امریکا، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی، جن ساکی، رییس پیشین مطبوعات قصر سفید، برایان مکین، معاون پیشین وزارت خارجه، راس ویلسن، سفیر پیشین ایالات متحده در افغانستان، ند پرایس، سخنگوی پیشین وزارت خارجه، گریت شال ارچ، رییس دفتر وزیر دفاع و کولین کول، معاون پیشین وزارت دفاع در امور سیاست‌گذاری دیگر مقام‌های امریکایی اند که نام شان در این قطعنامه ذکر شده است.
یک روز قبل از تصویب این قطعنامه، کمیتهٔ روابط خارجی مجلس نمایندگان، انتونی بلینکن، وزیرخارجهٔ این کشور را به حاضر نشدن برای پاسخدهی در مورد خروج ایالات متحده از افغانستان، مقصر دانست و پیشنهاد کرد تا به بی اعتنایی به کانگرس، متهم شناخته شود.
در قطعنامه آمده است: "در حالیکه انتونی بلینکن وزیر خارجهٔ ایالات متحده، براین مک‌کیون معاون و دیرک شولت مشاور این وزارت مسوول مصوونیت و تخلیه ملکی پرسونل سفارت بودند، هم آنها و هم سایر مقامات وزارت خارجه و شورای امنیت ملی در جریان خروج نظامی از ماه اپریل تا جولای ۲۰۲۱ عمداً هشدارهای مربوط به تسلط قریب الوقوع طالبان در افغانستان را نادیده گرفتند و به جای برنامه ریزی عملیات تخلیه غیرنظامیان، به گسترش سفارت کابل پرداختند."
اکثر ارزیابی‌ها نشان می‌دهند که ترمپ و بایدن هر دو در ختم پر از هرج و مرج جنگ ۲۰ ساله که منجر به کشته شدن بیش از دو هزار سرباز امریکایی و تسلط مجدد طالبان شد، مقصر استند.
بررسی‌ها، از جمله تحقیقات ۱۸ ماهه مجلس نمایندگان که توسط جمهوریخواهان مجلس رهبری می‌شود، هیچ موردی را مشخص نکرده است که هریس تاثیر خاصی بر تصمیم‌گیری درباره خروج داشته باشد.
مفتش ویژۀ ایالات متحده در امور بازسازی افغانستان (سیگار) با نشر گزارشی از توافق ۲۰۲۰ حکومت ترمپ با طالبان برای خروج تمام نیروهای امریکایی و قراردادی‌های نظامی، به عنوان "مهم ترین عامل" در فروپاشی نیروهای امنیتی افغان و تسلط طالبان اشاره می کند. سیگار همچنان گفته است که اعلام ماه اپریل ۲۰۲۱ بایدن مبنی بر خروج نظامیان امریکایی از افغانستان، دومین عامل بزرگ در این زمینه بود.
دموکرات‌ها روز چهارشنبه از جمهوریخواهان مجلس به دلیل عجله کردن در تصویب این قطعنامه انتقاد کرده و از آن به عنوان تلاشی برای سیاسی کردن بیشتر این موضوع یاد کردند.
گریگوری میکس، نماینده ارشد دموکرات در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان کانگرس امریکا، با اشاره به ترمپ گفت: "جمهوریخواهان به شدت در تلاش هستند تا در این خروج سوابق نامزدی را پاک کنند که واقعاً سوابق ناقصی دارد."