چند کشور جهان دولت فلسطین را به رسمیت شناخته اند؟

جنگ میان اسراییل و گروه حماس که از هفتم اکتوبر سال گذشته به اینسو ادامه دارد، سر و صداهای جهانی را برای اینکه فلسطینیان باید از خود کشور مستقلی داشته باشند، بیش از هر وقت دیگر بلندتر کرده است.

در تازه ترین اقدام، سلوانیا روز سه شنبه چهارم جون دولت فلسطین را به رسمیت شناخت و هفتۀ گذشته اسپانیا، ایرلند و ناروی اقدام همسانی کردند. با این حساب، از جمع ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل متحد تا کنون ۱۴۶ عضو آن فلسطین را به صفت دولت مستقل به رسمیت شناخته اند.

ایالات متحده در ماه اپریل سال روان، تلاش فلسطین را برای کسب عضویت کامل در سازمان ملل متحد با رای ویتو در شورای امنیت این سازمان مانع شد.

اشغال بخشی از سرزمین‌های فلسطینی از سوی اسراییل، منازعۀ ارضی بر سر ملکیت شرق بیت‌المقدس و بخش‌هایی از کرانۀ غربی و زد و بندهای قدرت‌های بزرگ در چند دهۀ پسین سد راه به رسمیت شناخته شدن دولت فلسطینی شده است.

در این گزارش بر تلاش‌های فلسطینیان برای داشتن دولت مستقل فلسطینی مرور مختصری شده است.

اعلام دولت در سال ۱۹۸۸ از سوی عرفات

برای نخستین بار، یاسر عرفات، رهبر پیشین فلسطینیان در ۱۵ نومبر ۱۹۸۸ به گونۀ یک جانبه دولت مستقل فلسطینی را اعلام کرد و گفت که بیت‌المقدس پایتخت این کشور است.

عرفات در نشست شورای ملی فلسطینیان در تبعید که در الجزایر برگزار شده و ایجاد دو دولت مستقل – اسراییل و فلسطین – را به مثابۀ راه حل مشکل شرق میانه ارایه کرده بود، دولت مستقل فلسطینی را اعلام کرد.

دقایقی بعد از اعلام عرفات، الجزایر نخستین کشوری بود که رسماً فلسطین را به صفت دولت مستقل به رسمیت شناخت. اما در جریان چند هفته، ده‌ها کشور به شمول کشورهای عربی، هند، ترکیه، اکثر کشورهای افریقایی و چندین کشور امریکای لاتین و اروپای شرقی، دولت فلسطین را به رسمیت شناختند.

موج دیگر تلاش‌ها برای به رسمیت شناخته شدن فلسطین به صفت کشور مستقل در اواخر سال ۲۰۱۰ و اوایل سال ۲۰۱۱ بود که در آن زمان روند صلح شرق میانه به شدت دچار بحران شده بود.

رسمیت در ملل متحد ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲

در سال ۲۰۱۱، زمانیکه مذاکرات صلح شرق میانه به بن‌بست رسید، فلسطینیان بار دیگر برای کسب عضویت کامل در ملل متحد به صفت کشور مستقل به تلاش پرداختند.

این تلاش‌ها ناکام شد، اما ادارۀ آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در ۳۱ اکتوبر آن سال در یک اقدام چشمگیر به فلسطین در این اداره عضویت داد. در واکنش، اسراییل و ایالات متحده فراهم آوری پول را به یونسکو متوقف کردند.

سپس اسراییل و ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ عضویت در یونسکو را ترک کردند، هرچند ایالات متحده سال گذشته دوباره به این سازمان پیوست.

در نومبر ۲۰۱۲ پرچم فلسطین برای نخستین بار در مقر سازمان ملل متحد در نیویارک پس از آن به اهتزاز در آمد که مجمع عمومی این سازمان با اکثریت آرا به عضویت فلسطین در ملل متحد به صفت "کشور ناظر غیرعضو" رای دادند.

سه سال بعد، محکمۀ بین‌‌المللی جرایم، نیز فلسطین را به صفت کشور عضو این نهاد پذیرفت.

پذیرش فلسطین از سوی سویدن

سویدن در سال ۲۰۱۴ به صفت نخستین کشور عضو اتحادیه اروپا، دولت فلسطین را به رسمیت شناخت. این اقدام پس از چندین ماه درگیری‌ها بین اسراییل و فلسطینیان در شرق بیت‌المقدس اتخاذ شد.

سپس بلغاریا، قبرس، جمهوری چک، هنگری، پولند و رومانیا دولت فلسطین را به رسمیت شناختند.

اسراییل به اقدام استکهلم واکنش خشمگینانه نشان داد و افیگدرو لیبرمن، وزیر خارجۀ وقت اسراییل به سویدن گفت "روابط در شرق میانه به مراتب پیچیده‌تر از بسته بندی کردن فرنیچر آیکیا است."

آیکیا یک شرکت تولیدی مبل و فرنیچر سویدن است که قطعات آن از هم جدا بوده و رهنمای بسته بندی آن در داخل بسته‌ها می باشد که مشتریان به سادگی می‌توانند آن را خود شان بسته بندی کنند.

تلاش جدید در ۲۰۲۴

پس از حملۀ گروه حماس بر اسراییل به تاریخ هفتم اکتوبر ۲۰۲۳ که به گفتۀ مقام‌های اسراییلی منجر به کشته شدن کم و بیش ۱۲۰۰ نفر، عمدتاً غیرنظامیان، و گروگان گرفته شدن حدود ۲۵۰ نفر دیگر شد، اسراییل در انتقام از این حمله در نزدیک به هشت ماه گذشته به گونۀ پیهم نوار غزه را که حماس بر آن کنترول دارد آماج حملات هوایی و زمینی قرار داده است.

مقام‌های صحی غزه گفته اند که حملات اسراییل نزدیک به ۳۶۶۰۰ کشته برجا گذاشته است که بیشتر قربانیان آن زنان و کودکان اند. این وضعیت سبب افزایش حمایت کشورهای اروپایی از به رسمیت شناخته شدن فلسطین به صفت دولت مستقل شده است.

پس از ماه‌ها هشدار، ناروی، اسپانیا و ایرلند، هفتۀ گذشته در یک اقدام مشترک دولت فلسطین را به رسمیت شناختند. پدرو سانچز، صدر اعظم اسپانیا این اقدام کشورش را "عدالت تاریخی" توصیف کرد.

پس از انتخابات روز سه شنبه در سلوانیا، آن کشور نیز دولت فلسطین را به رسمیت شناخت. رابرت گولوب، صدر اعظم سلوانیا در پیامی در شبکۀ ایکس نگاشت که این اقدام "به مردم فلسطین آرزو می‌بخشد."

مالتا و آسترالیا نیز در مورد به رسمیت شناختن دولت فلسطینی از خود تمایل نشان داده اند.

امانویل مکرون، رییس جمهور فرانسه، نیز گفته است که آماده است دولت فلسطینی را به رسمیت بشناسد، اما گفته است که چنین اقدام باید "در زمان مفید" اتخاذ شود و مبتنی بر "احساسات" نباشد.