سید رسول موسوی، معاون وزیر امور خارجۀ ایران، پس از اظهارات برخی مقامات ایرانی مبنی بر احداث دیوار در مرز افغانستان و ایران، گفته است که مسله مهاجرت با مهاجرستیزی و دیگر رویکردهای غیرانسانی جامعه قابل حل نیست.
موسوی روز جمعه ۲۶ جولای (پنجم اسد) در شبکه ایکس بدون اینکه از کشوری نام ببرد، نگاشته است که دولتها نتوانسته اند مشکل مهاجرت را با ساختن دیوار حل کنند.
او نگاشته است: "مهاجرت یک معضل بزرگ بینالمللی است... حقیقت تلخی است اما بدانیم تا زمانی که فقر، عقبماندگی و توسعه نامتوازن در بین کشورها وجود دارد، معضل مهاجرت وجود خواهد داشت."
این دپلومات ارشد وزارت خارجۀ ایران در حالی چنین اظهاراتی کرده است که خبرگزاری مهر ایران به تاریخ ۲۵ جولای (چهارم اسد) به نقل از احمد اکبری، یک فرمانده اردوی این کشور نگاشته است که کار ساخت دیوار به ارتفاع چهار متر و طول ۳۰۰ کیلومتر در شرق ایران در مرز افغانستان آغاز شده است.
او گفته است: "در مدت زمان اجرای این طرح، مراحل مختلف انجام آن در جنوب و شمال مرز دوغارون پیشرفت فزیکی خوبی داشته و زیرساختهای لازم برای ادامه آن در این نقطه از کشور نیز با استفاده از توان و ظرفیتهای داخلی فراهم شده است".
مسعود پزشکیان، رییس جمهور منتخب ایران، در جریان مبارزات انتخاباتی خود گفته بود که در صورت پیروزی در انتخابات، مرز با افغانستان را دیوارکشی میکند. افغانستان و ایران ۹۵۰ کیلومتر مرز مشترک دارند. رسانههای ایرانی گفته اند که ساخت دیوار در مرز این کشور با افغانستان به سه میلیارد دالر بودجه نیاز خواهد داشت.
مسله دیوارکشی بین ایران و افغانستان در حالی است که بار دیگر گزارشهای متعددی از رفتار نفرتانگیز شهروندان علیه مهاجران افغان در برخی شهرهای ایران در شبکههای اجتماعی منتشر شده است.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، در حال حاضر ۴.۵ میلیون افغان با مدارک قانونی مهاجرت، ویزۀ اقامت طولانی مدت و نیز بدون اسناد در ایران زندگی میکنند.
حکومت ایران روند بازگرداندن مهاجران افغان از این کشور به افغانستان را از ابتدای سال ۲۰۲۴ تشدید کرده است.
وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان حکومت طالبان روز شنبه ۲۷ جولای (ششم اسد) با نشر خبرنامهای گفته است که ایران در دو روز گذشته دوهزار و ۳۸۵ مهاجر افغان را از طریق مرز اسلام قلعه در ولایت هرات و پل ابریشم در نیمروز، به افغانستان برگردانده است.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، نزدیک به ۵۰۰هزار مهاجر افغان از ایران از ابتدای سال ۲۰۲۴ به کشور خود بازگشته اند. بیشتر عودتکنندگان گفته اند که پولیس ایران آنها را برخلاف میل شان به افغانستان اخراج کرده است.