سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) می‌گوید که در سال ۲۰۲۱ میلادی حدود یک میلیون و ۱۵۰ هزار مهاجر افغان از ایران و پاکستان به کشورشان برگشتند.
بر اساس گزارش این سازمان، بیشتر این افراد اسناد قانونی اقامت ایران و پاکستان را نداشتند.
در این گزارش آمده است: "به طور کلی، در سال ۲۰۲۱، حدود ۱۱۴۶۷۵۰ افغان بدون مدرک به کشور شان برگشتند که بیش از یک میلیون و ۱۲۷هزار نفر از ایران و بیش از ۱۹ هزار نفر از پاکستان شامل آن می‌شود."
همچنان بر اساس گزارش این سازمان، در این سال حدود ۶۷۰هزار نفر در داخل افغانستان به دلیل جنگ و آفات طبیعی از جمله خشکسالی از مناطق اصلی شان بیجا شده اند.
این در حالی است که کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) می‌گوید که از آغاز سال ۲۰۲۱ میلادی تا کنون مهاجرت افغان‌ها به ایران به گونهٔ چشم گیری افزایش یافته و دست‌کم ۵۰۰هزار نفر از افغانستان به ایران مهاجر شده اند.
اما عبدالباسط انصاری، مشاور پیشین مطبوعاتی وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان افغانستان گفت که بیشتر آمار داده شده در مورد برگشت کنندگان و بیجاشدگان تخمینی است.
آقای انصاری به رادیو آشنا صدای امریکا گفت که هم اکنون یک میلیون و ۳۰۰ هزار آوارۀ داخلی در ولایت های مختلف زندگی می‌کنند.
به گفتۀ انصاری، مشکلات اقتصادی، به ویژه بیکاری سبب می‌شود که شهروندان افغان راه مهاجرت در پیش گیرند و اگر جامعه جهانی به افغان‌های داخل افغانستان کمک کند، مهاجرت‌ها از این کشور نیز کاهش می‌یابد.
مهاجرینی که به افغانستان برگشته و همچنان آوارگان داخلی با توجه به فصل زمستان، در شرایط بسیار سختی به سر می‌برند و امکانات کار نیز برایشان فراهم نیست.
اما عبدالمطلب حقانی، سخنگوی وزارت مهاجرین و عودت کنندگان حکومت طالبان می‌گوید که این وزارت در پنج ماه گذشته به دوصدهزار خانواده آواره کمک‌های غذایی و نقدی فراهم کرده است و این روند همچنان ادامه دارد.
او افزود: "در آینده نیز پلان و برنامۀ ما همین است که با توجه به مشکلات مهاجرین، به آنها کمک شود...اکنون بیشتر توجه ما متمرکز بر این است که به آنها کمک نقدی صورت گیرد."
از سوی دیگر، سازمان بین‌المللی مهاجرت نیز در سال ۲۰۲۱ کمک های مبتنی بر نیاز را به حدود ۶۹۰ هزار بیجاشدۀ داخلی، عودت کنندگان فاقد اسناد از ایران و پاکستان و کشور‌های میزبان فراهم کرده است.
این سازمان گفته است که برای رسیدگی به آوارگان داخلی و برگشت کنندگان به ۱۰۷ میلیون و ۳۴۵هزار دالر بودجه نیاز است که تا اکنون بیش از ۱۹ میلیون آن فراهم شده و متباقی آن تمویل نشده است.