امضای تفاهنامه ایران و افغانستان در مورد مبارزه مشترک بر ضد مواد مخدر در جریان سفر رئیس جمهور غنی به تهران، به نظر برخی صاحب نظران افغان، به نفع دو کشور است اما آنها در مورد اجرایی شدن آن تردید دارند.
رئیس جمهور غنی، در حاشیه سفر دو روزه اش به تهران به امضای دو تفاهمنامه دست یافته است که مهمترین آن تفاهمنامه در مورد همکاری های اطلاعاتی و امنیتی در زمینه مبارزه با مواد مخدر است که تا هنوز جزییات آن مشخص نشده است.
جنرال خدایداد هزاره و دین محمد مبارز راشدی وزرای پیشین مبارزه با مواد مخدر افغانستان می گویند که نفس امضای تفاهمنامه در این زمینه یک گام خوب است اما کدام موضوع تازه و جدید نیست.
تفاهمنامه ها درمیان دو کشور درگذشته ها هم امضا شده، جلسات متعدد در سطح وزاری مبارزه با مواد مخدر هم صورت گرفته و حتی افغانستان میکانیزم همکاریهای منطقه یی را هم تهیه کرده به هر شش کشور همسایه فرستاده است، مگر مشکل مواد مخدر کماکان وجود دارد.
مبارز راشدی به این باور است که اینگونه تفاهمنامه ها فارغ از جنجالهای سیاسی باید به عنوان یک معضل کلان انسانی و خطر و تهدید مشترک هر دو کشور تلقی شود تا نتایج بهتر بدست بیاید.
راشدی می گوید: "تا زمانی که تعهد سیاسی جدی در افغانستان در راستای مبارزه با مواد مخدر ایجاد نشود و از طرف ایران هم تعهد جدی برای همکاریهای عملی در مبارزه با مواد مخدر به دور از موقف گیری های سیاسی به وجود نیاید، نمی تواند مشکل مواد مخدر را نه در تولید آن در افغانستان و نه هم در مصرف یا تقاضای آن در ایران حل کند."
آقای راشدی با تاکید برجنبه عملی این تفاهمنامه ها گفت که افغانستان با سه کشور همسایۀ پاکستان، ایران و تاجکستان تفاهمنامه یی همکاری مشترک دارد مگر تنها کشور تاجکستان عملا حاضر شده است برای دستگیری قاچاقچیان مواد مخدر در عملیات مشترک همکاری نماید و به دلیل همین همکاری تاجکستان بود که در سال ۲۰۱۴ بیشترین گرفتاری را در طول ۱۴ سال صورت گرفت اما دو کشور دیگر درین خصوص همکاری لازم را نداشتند.
جنرال خدایداد هزاره، سابق وزیر مبارزه با مواد مخدر هم امضای این تفاهمنامه را مقید وادامه وتجدید تفاهمنامه یی خواند که حدود ده سال قبل میان سه کشور ایران، افغانستان و پاکستان به امضا رسیده است و عملیات مشترک در سرحدات هرسه کشور را در محتوای خود دارد.
افغانستان به عنوان بزرگترین تولید کننده و ایران به صفت کشوری که دارای رقم بلند معتادین می باشد، با مشکلات روبرو استند و فایق آمدن به این معضل از اولویت های هر دو کشور است.
به باور شماری از تحلیلگران سفر کنونی رئیس جمهور غنی، به تهران و امضای دو تفاهمنامه هر چند ناپایدار عاری از جنبه عملی باشد به نفع افغانستان بوده و سفر رییس جمهور به رغم انتقاد سیاسیون افغانستان گامی به جلو و مثبت تلقی می شود.