خلافت البغدادی یک ساله شد

تحلیلگران ظهور داعش را ناشی از بحران سیاسی در عراق و سوریه می دانند

گروه دولت اسلامی یا داعش امروز (دوشنبه) در حالی وارد دومین سال خود شد که قلمرو آن گروه در سوریه و عراق و فعالیت های جهانی آن در حال گسترش است.

گروه تندرو داعش به رهبری ابوبکر البغدادی در ۲۹ جون ۲۰۱۴ اعلام موجودیت کرد. داعش در یک سال گذشته با وصف مقاومت های داخلی در عراق و سوریه و حملات هوایی به رهبری ایالات متحده به مواضع این گروه، سیطرۀ خود را در عراق و سوریه گسترش بخشیده است.

فعالیت خلافت خود خواندۀ گروه دولت اسلامی، گروه های دیگری را مصر، یمن، پاکستان و سایرجاها مجذوب خود ساخته و هراس زیادی را در سطح جهانی ایجاد کرده است.

این گروه هفتۀ گذشته مسوولیت حمله بر یک تفریحگاه ساحلی در تونس را به عهده گرفت که در آن ۳۸ نفر عمدتاً گردشگران خارجی کشته شدند. داعش همچنان مسوولیت حملۀ هفتۀ گذشته بر یک مسجد شیعیان را در کویت به عهده گرفته که در آن ۲۶ نفر کشته شد.

در افغانستان، امریکا و فرانسه هم شماری از حملات دهشت افگنی به گروه داعش نسبت داده شده است.

کشتار بی رحمانه

گروه دولت اسلامی با قساوت، اعدام و کشتار بی رحمانۀ گروهی در ساحات زیر نفوذ خود در سوریه و عراق، هراس و وحشت زیادی را ایجاد کرده است. این گروه ۵۰ درصد خاک سوریه و یک سوم قلمرو عراق را در تصرف خود دارد.

پس از اعلام خلافت، گروه دولت اسلامی تنها در سوریه ۳۰۰۰ نفر را اعدام کرده است که به گفتۀ گروه دیدبان حقوق بشر سوری مستقر در لندن، ۱۸۰۰ نفر آن غیرنظامیان بودند که در آن میان ۷۴ کودک نیز شامل است. همچنان، کشته شدن ۲۰۰ ایزدی در شهر کوبانی و ۹۰۰ عضو قبیلۀ سنی شعیطات که مخالف گروه دولت اسلامی بود نیز در این آمار شامل است.

آمار دقیق از عراق در دست نیست، اما گروه دیدبان حقوق بشر سوری به این باور است که شاید داعش هزاران نفر دیگر را در عراق نیز کشته باشد که در آن میان ۱۷۰۰ منسوب عمدتاً شیعۀ ارتش عراق در شهر تکریت نیز شامل است.

هزاران نفر به شمول شورشیان سوری و نیروهای حکومتی آن کشور، جنگجویان کردی در عراق و سوریه و شبیه نظامیان شیعه و سربازان عراقی در چند جبهه با گروه دولت اسلامی درگیر جنگ اند، اما هیچ یک آنان موفقیت چشمگیری در نبرد با این گروه نداشته اند.

ناکامی سیاسی

به دنبال عقب نشینی نیروهای دولتی عراق در برابر تهاجم جنگجویان گروه دولت اسلامی، حکومت عراق با موجی از انتقادها روبرو شد.

زیدالعلی نویسندۀ کتاب "ستیز برای آیندۀ عراق" می گوید که نیروهای دولتی عراق "ساختار مشخص سوق و اداره" ندارند. او می افزاید که تمام نیروهای درگیر جنگ با داعش، دستور خود را از حکومت بغداد نمی گیرند و برخی گروه ها از جاهای دیگری سوق و اداره می شوند.

تنها جنگجویان کرد در سوریه که از حمایت هوایی ائتلاف به رهبری ایالات متحده برخوردار اند قادر به نبرد موثر با گروه دولت اسلامی بوده اند.

در همین حال شماری از تحلیلگران با اشاره به حملات هوایی امریکا بر مواضع داعش می گویند که نیروهای مخالف حکومت سوریه که با داعش نیز درگیر جنگ اند جنگ افزار لازم را در اختیار ندارند تا در برابر گروه دولت اسلامی بجنگند.

حتا ائتلاف مبارزه بر ضد داعش که حملات هوایی را بر مواضع آن گروه در عراق و سوریه انجام می دهد و سربازان عراقی را آموزش می دهد، موفقیت اندک در نبرد با این گروه داشته است.

حملات هوایی این ائتلاف سبب شد که قوای زمینی شهر های کوبانی و تل ابیض را در سوریه و شهر تکریت و ولایت دیاله را در عراق از تصرف گروه دولت اسلامی خارج سازد.

تحلیلگران استدلال می کنند که موفقیت گروه دولت اسلامی بیشتر از مشکلات سیاسی ناشی می شود تا اینکه منبعث از کاستی های نظامی باشد.

سیغ می گوید که داعش به خاطر "ناکامی سیاسی در سوریه و عراق، منازعات فرقه یی در آن کشورها، فساد و چندین دهه حاکمیت مستبد" ظهور کرد.