زلمی خلیلزاد، نمایندۀ ویژۀ ایالات متحده برای روند مصالحه افغانستان می‌گوید که به نظر شخصی وی، دولت کنونی افغانستان پس از خروج نظامیان خارجی از این کشور به زودی سقوط نخواهد کرد.
آقای خلیلزاد روز سه شنبه ۲۷ اپریل (هفت ثور) در یک جلسه استماعیه کمیته روابط خارجی مجلس سنای ایالات متحده همچنین گفت که پس از خروج نظامیان خارجی، افغان ها باید یکی از این دو گزینه را انتخاب کنند: رسیدن به یک توافق صلح یا یک جنگ طولانی.
او گفت: "این انتخابی است که رهبران افغان باید به خاطر نسل کنونی و نسل آیندۀ کشور به آن تن دهند. امیدوارم آنان از اشتباهات گذشته شان، زمانیکه نیروهای اتحاد شوروی خارج شدند، آموخته باشند... یعنی تلاش یک جناح به خاطر اعمال اراده خود با استفاده از زور بر سایر جناح ها، نتیجه نداده و منجر به آوردن ثبات و پیشرفت نشده است."
ساعاتی پیشتر از این استماعیه، محمد اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان گفت که پس از خروج قوای خارجی، کشورش به انزوا نمی‌رود و به گفتۀ وی فصل جدیدی از روابط میان افغانستان و جهان در حال شکل‌گیری است.
زلمی خلیلزاد افزود که گروه طالبان می‌تواند با ترک خشونت، به یک جریان سیاسی تبدیل شود و یک توافق صلح را بپذیرد. او افزود که اگر طالبان مانع رسیدن به یک توافق سیاسی شوند و مسیر به قدرت رسیدن از راه نظامی را انتخاب کنند، با مخالفت ایالات متحده، متحدین این کشور و منطقه روبرو خواهند شد.
با اشاره به اینکه جهان مخالف به قدرت رسیدن طالبان از طریق زور است، خطاب به قانونگذاران امریکایی گفت: "در مورد اینکه به قدرت رسیدن دوباره طالبان به نفع هیچ کشور نیست، اجماع به میان آمده است چون به قدرت رسیدن این گروه به معنی ادامه جنگ در افغانستان می باشد و می‌تواند تهدیدهای دیگر را [برای منطقه] ایجاد کند."
حفظ حقوق و دستآوردهای زنان
چندین سناتور حاضر در این مجلس در مورد حقوق زنان افغان و حفظ دستآوردهای آنان پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان ابراز نگرانی کردند.
سناتور جین شهین، یگانه زن عضو کمیتۀ روابط خارجی مجلس سنای امریکا گفت: "آنچه را در چهار ماه آینده انجام می‌دهم بر زندگی چندین نسل زنان [افغان] اثرگذار خواهد بود. من باورمندم که با هر نیرویی که داریم از زنان افغان حمایت کنیم."
خانم شهین گفت که ایالات متحده و متحدان آن در دو دهۀ گذشته مصرانه نه تنها برای پیشرفت و توانمندسازی زنان افغانستان بلکه اقلیت‌های آن کشور کوشیده اند و به گفتۀ وی نباید اجازه داده شود که آن همه تلاش سرسختانۀ دو دهه‌ای در گفتگوهای صلح نادیده گرفته شود.
باب منندز، عضو دموکرات و رییس کمیتۀ روابط خارجی مجلس سنای امریکا نیز هفتۀ گذشته پس از یک جلسۀ محرم گزارش‌دهی گفت که در مورد تضمین‌ها برای حفاظت از حقوق زنان و اقلیت‌ها در افغانستان پس از خروج قوا، همواره نگرانی داشته است.
لندسی گراهام، سناتور شناخته شدۀ جمهوریخواه در کانگرس امریکا گفته است که شک ندارد که طالبان مکاتب دختران را مسدود کرده و بار دیگر محدودیت‌های سختگیرانه را بر زنان وضع خواهند کرد.
نقش پاکستان در افغانستان
زلمی خلیلزاد نقش پاکستان را در روند صلح افغانستان "ویژه" خواند و گفت که واشنگتن از مقام های پاکستانی خواسته است تا از "نفوذ قابل توجه" شان بر طالبان به خاطر کاهش خشونت‌ها استفاده کنند.
او گفت: "رهبران پاکستان آشکارا و به مقام‌های امریکایی تاکید کرده اند که از به قدرت رسیدن طالبان از راه نظامی حمایت نمی‌کنند. به باور من، رهبران پاکستان این را درک می‌کنند که با بروز یک جنگ داخلی گسترده تر [در افغانستان]، نه تنها افغانستان بلکه پاکستان نیز با پیامد های سنگین آن روبرو خواهد شد."
زلمی خلیلزاد در پاسخ به پرسش یک سناتور امریکایی در مورد نقش چین در افغانستان گفت که پس از خروج نظامیان امریکایی و ناتو از افغانستان، همسایگان آن کشور به شمول چین باید در روند صلح و فراهم کردن کمک‌های توسعه‌ای به افغانستان مسوولیت بیشتر بگیرند.
آقای خلیلزاد همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا وزارت خارجه ایالات متحده شمار ویزۀ ویژۀ مهاجرت (SIV) را برای افغان هایی که با امریکاییان کار کرده اند، افزایش خواهد داد یا خیر، گفت که در این زمینه کار جریان دارد. او همچنین افزود که بسیاری افغان های دارای مهارت‌های مسلکی می‌خواهند پس از خروج نظامیان خارجی از افغانستان، در کشور شان باقی بمانند و در توسعه و انکشاف آن سهم بگیرند.
اما باب منندز، رییس کمیته روابط خارجی مجلس سنای ایالات متحده گفت با اشاره به ترجمانان و کسانیکه که با امریکایی‌ها در افغانستان کار کرده اند گفت که نباید آنانیکه با ایالات متحده همکاری کرده اند، به حال خود شان رها شوند.
بر اساس تصمیم جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده، قرار است روند خروج نظامیان امریکایی و ناتو از افغانستان روز شنبه اول می آغاز و تا ۱۱ سپتمبر امسال به پایان برسد.