بیماران روانی به زیارت یا شفاخانه بروند؟

در عصر کنونی پیشرفت های چشمگیری در زمینۀ درمان طبی بیماران روانی صورت گرفته است. اما هنوز هم شماری از افغانها بر اساس باور های سنتی و دینی شان برای درمان این بیماران به زیارتگاه ها و مکان های مقدس رجوع می کنند.

یکی از این مکان ها زیارت میاعلی بابا در نزدیکی شهر جلال آباد ولایت ننگرهار است که اکنون بیشتر از ده بیمار روانی به امید درمان در آن به غل و زنجیر بسته شده اند.

یک جوان بیمار که حالت نا بسامان و بیمار روانی وی از مشکلات خانوادگی ناشی می شود، یک سال است که در این زیارت به سر می برد. محیطی که این بیماران در آن نگهداری می شوند وضعیت بسیار خراب داشته و نان خشک با مرچ تند تنها غذای روزمرۀ آنان است.

مير عالم که یک هفته پیش برادرش را برای درمان به این زیارت آروده است، باورمند است که برادرش تا یک ماه دیگر در این زیارت به سربرده و با سلامت به خانه بر خواهد گشت.

بیمارانی هم در این زیارت دیده می شود که کوچکترین تماس با محیط و هیچ گونه صحبت و مکالمه یی با اطرافیان خود نداشته و شب و روز را در اتاق های نمناک زیارت در تاریکی به سر می برند.

زیارتگاه ها اعجاز درمانی ندارد

داکتر مصدق نادمی، متخصص بیماری های روانی اعجاز شفابخشی زیارتگاه ها را رد می کند. او می گوید که عموماً بیماران روانی در مرحلۀ حاد بیماری به زیارت ها برده می شوند.

آقای نادمی اضافه می کند که مرحلۀ حاد اکثر بیماری های روانی چون انواع مختلف جنون یک ماه سیر کرده و پس از آن مریض وارد یک مرحلۀ نسبتاً سکون و آرامش می شوند که در آن کمتر به خشونت و پرخاشگری متوسل می شوند.

به گفتۀ آقای نادمی همین آرامش نسبی از سوی مریضداران با بهبود بیماری و اعجاز شفابخش زیارتگاه ها و اماکن مقدس اشتباه می شود. اما او استدلال می کند که درمان جذری بیماری همانا رجوع به داکتر و دریافت دوا است.

میا غلام حیدر، یکی از متولیان زیارت میا علی می گوید که بیماران از سایر ولایت های افغانستان نیز برای درمان به این زیارت آورده می شوند. او می گویدکه برخی بیماران که تکلیف شان شدید نباشد، تنها با گرفتن تعویذ و دعا خوانی بسنده کرده و بهبود حاصل می کنند.

اما مومن خان، استاد روانشناسی در موسسه تربیه معلم ننگرهار می گوید که چنین شيوه های درمان برای بیماران روانی اثر مثبت نداشته و برعکس مشکلات آنان را بیشتر می سازد. او تاکید می کند که بیماران روانی به ویژه اشکال حاد آن باید زیر درمان طبی قرار گیرند.

آقای نادمی نیز سفارش می کند که به محض بروز اعراض و علایم روانی، بیمار باید به داکتر مراجعه کند، چون به گفتۀ وی با هر روزی که بدون درمان طبی می گذرد، دورنمای بیماری وخیم شده و بیماری بیشتر از پیش ستیزه جو و پرخاشگر می شود.