یک نظرپرسی تازه در افغانستان نشان می‌دهد که ۶۳ درصد دختران افغان بین سنین ۱۳ تا ۱۵ سال و ۲۶ درصد دختران بالاتر از سن ۱۵ مکتب را ترک می‌کنند.
نهاد تحقیقاتی حقوق زنان و کودکان، نتایج این نظرپرسی را بر اساس مصاحبه با ۱۳۷۳ نفر، به شمول دانش آموزان دختر که مکتب را ترک کرده اند و یا هنوز به مکتب می‌روند، معلمین، مسوولین معارف، مسوولین حج و اوقاف، فعالان جامعه مدنی و کمیسیون حقوق بشر تهیه کرده است.
این نظرپرسی که در ولایات کابل، بلخ، ننگرهار، کندهار، بدخشان و پروان راه اندازی شده، نشان می‌دهد که شمولیت دختران در دوره ابتدایی نسبت به پسران ده درصد کمتر است.
بربنیاد این نظرپرسی ناامنی و جنگ ۴۸ درصد، رسم و رواج‌های ناپسند ۲۱ درصد، فقر و بیجاشدن از مناطق اصلی ۳۱ درصد دختران را به ترک آموزش مجبور کرده است.
عبدالله غزنوی، پژوهشگر این نظرپرسی گفت: "دختران شامل در مکتب و بیرون از مکتب، افزون بر ناامنی مواردی مثل خشونت‌های خانوادگی، آزار و اذیت، ازدواج‌های اجباری و زیرسن را به عنوان بزرگترین ترس شان بیان کرده اند".
این نظرپرسی نشان داده است که ۶۴ درصد دانش آموزان دختر توسط مردان خانواده شامل پدر، برادر و یا شوهر مجبور به ترک تحصیل می‌شوند و ۳۶ درصد دختران خود تصمیم می‌گیرند که ترک تحصیل کنند.
بر اساس یافته‌های این نظرپرسی، درصدی دختران با سواد ۴۴ درصد پایین تر از پسران است.
در بخش پیشنهادات این نظرپرسی آمده است که برنامه عمل ملی منع ازدواج کودکان تطبیق شود، به کمیته‌های ولایتی حمایت از کودکان مسوولیت داده شود تا در زمینه برگرداندن کودکان به مکتب تلاش کنند، معاش معلمان براساس ظرفیت و توانایی شان تعیین و پرداخت شود و آب صحی و تشناب برای دانش آموزان فراهم گردد.
در این نظرپرسی از جامعه جهانی نیز خواسته شده که کمک‌های شان را برای آموزش کودکان افغان ادامه دهند.
میرویس بلخی، سرپرست وزارت معارف افغانستان روز سه شنبه ۲۴ دسمبر (سوم جدی) با تایید یافته‌های این نظرپرسی گفت که آنان تلاش می‌کنند تا موانع سد راه آموزش دختران و پسران را بردارند.
او گفت: "در سال جاری ۷۵۰۰ معلم زن را در همه ولایات افغانستان به ویژه در جاهای که این مانع بیشتر دیده شده بود استخدام کردیم. ۷۵۰۰ معلم زن در حدود ۳۰ هزار شاگرد دختر را مستفید ساخت".
سرپرست وزارت معارف گفت که تلاش برای افزایش معلمین زن در دورۀ ابتداییه و مکاتب دخترانه جریان دارد و همچنان در مناطقی که دختران بیشترین تعداد دانش آموزان را تشکیل می‌دهد، ساخت مکاتب جریان دارد.
به گفتۀ آقای بلخی از ۲۷۰۰ مکتبی که امسال تکمیل می‌شود، ۱۱۰۰ مکتب برای دانش آموزان دختر اختصاص داده شده است.
بربنیاد آمارهای رسمی ۶۰ درصد کودکان محروم از مکتب دختران و ۴۰ درصد آن پسران اند.