شهر کازان جمهوری تاتارستان روسیه، به روز جمعه ۲۹ سپتمبر (هفتم میزان) میزبان نشست مشورتی "فارمت مسکو" است که در آن وضعیت و شرایط فعلی افغانستان با حضور نمایندگان کشورهای منطقه -روسیه، هند، ایران، قزاقستان، قرغیزستان، چین، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و اوزبیکستان- بررسی میشود.
در نشست امسال فارمت مسکو، از امیر خان متقی، وزیر خارجۀ حکومت طالبان نیز دعوت شده است و به گفتهٔ مقامهای طالبان، متقی در راس هیاتی روز دوشنبه وارد مسکو شده است. طالبان سال گذشته در نشست فارمت مسکو دعوت نشده بودند.
نشستهای فارمت مسکو که شش سال پیش و در زمان حضور نظامیان امریکایی در افغانستان، به ابتکار روسیه آغاز شد، تا کنون کدام نتیجهٔ ملموسی نداشته است.
نعیم پویش، دپلومات پیشین و تحلیلگر روابط بینالمللی، هدف این نشست را را رقابت روسیه با ایالات متحده در بخش سیاست افغانستان میخواند.
پویش گفت: "گفتگوهای صلح مسکو در نتیجه رقابت بسیار شدید روسیه با ایالات متحدهٔ امریکا در افغانستان شکل گرفت و روسیه می خواست با به دست گرفتن ابتکار این گفتگوها، یک نوع تبارز و برجستگی خود را در منطقه و جهان نشان دهد."
برخی دیگر از کارشناسان امور به این باور اند که روسیه با تداوم نشستهای فارمت مسکو، غلیرغم خروج کامل امریکا از افغانستان، در صدد آن است تا حضور خود را در عرصهٔ سیاسی در افغانستان حفظ کند.
غوث جانباز، دپلومات پیشین افغان در روسیه، به صدای امریکا گفت: "این جلسه هم مانند جلسات قبلی نتایج ملموسی را درپی نخواهد داشت. روسیه هنوز آماده نیست که گروه طالبان را به حیث یک حکومت در افغانستان به رسمیت بشناسد. تبادل نظریات صورت خواهد گرفت و مشورهها در مورد بهبود وضعیت در افغانستان داده خواهد شد."
در بیش از دو سال گذشته که طالبان بر افغانستان مسلط شده اند، هیچ کشوری به شمول روسیه حکومت این کشور را به رسمیت نشناخته است.
ویس ناصری، آگاه مسایل سیاسی، به صدای امریکا گفت که طالبان با حضور شان در این نشست در پی کسب رسمیت حکومت شان اند.
ناصری گفت: "انتظار طالبان از نشست فارمت مسکو کسب به رسمیت شناسی بین المللی می باشد و در حالیکه مخالفان طالبان تلاش خواهند کرد تا کشورهای حاضر در این نشست مانند گذشته در کنار مردم افغانستان باقی بمانند."
پیش از این وزارت خارجهٔ روسیه گفته بود که در نشست کازان، وضعیت جاری افغانستان، گفتگوهای بینالافغانی، امنیت منطقه و بازسازی پس از جنگ در افغانستان به بحث گرفته خواهد شد.
تا کنون روشن نیست که آیا از گروهها و جبهات مخالف طالبان نیز در نشست فارمت مسکو دعوت شده است یا نه. اما "شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان" با نشر اعلامیهای ضمن انتقاد از عملکرد طالبان، بر ایجاد حکومت فراگیر برخاسته از ارادهٔ مردم در افغانستان تاکید کرده است.
در این اعلامیه آمده است: "تعامل یک جانبه با گروه طالبان قباحتزدایی از یک گروه افراطی است که تداوم حاکمیت آن، امنیت منطقه و جهان را تهدید میکند و اثرگذار نخواهد بود."
شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان متشکل از شماری از چهرههای سیاسی اثرگذار چند دههٔ پسین در افغانستان است که مارشال عبدالرشید دوستم، عبدالرب رسول سیاف، صلاحالدین ربانی، محمد محقق، عطا محمد نور، محمد یونس قانونی، سرور دانش، احمد مسعود و محمد اسماعیل خان در آن عضویت دارند.
روسیه که در دوسال گذشته همواره بر تشکیل حکومت همه شمول در افغانستان تاکید کرده است، توقع دارد که کشورهای منطقه در نشست کازان بر موقف واحد برای ایجاد حکومت همه شمول قومی و سیاسی در افغانستان و نیز مبارزه با تروریزم و قاچاق مواد مخدر در این کشور تاکید کنند.