نشست مسکو: طالبان حکومت همه‌شمول قومی-سیاسی را شکل دهند

ضمیر کابلوف، نمایندۀ ویژۀ روسیه در امور افغانستان روز چهارشنبه ۱۶ نومبر (۲۵ عقرب) گفت که شرکت کنندگان نشست مشورتی مسکو برای افغانستان یا فارمت مسکو به اتفاق آرا از تشکیل حکومت همه‌شمول در افغانستان حمایت کردند.

به نقل از خبرگزاری تاس، کابلوف گفت: "لحن عمومی بیانیه‌ها یکسان بود و تقریباً ۱۰۰ درصد همگون بود. ما همه وضعیت افغانستان را به یک شکل می‌نگریم همه با یک صدا از تشکیل هر چه زودتر حکومت همه‌شمول قومی-سیاسی در آن کشور حمایت می‌کنیم."

با آنکه هیاتی به ریاست عبدالسلام حنفی، معاون رییس الوزرای طالبان در نشست سال گذشته مسکو برای افغانستان شرکت داشت، در نشست کنونی هیچ هیات طالبان دعوت نشده بود. پیش از این مقام‌های روسی گفته بودند که طالبان به خاطر ناتوانی در تشکیل "حکومت همه‌شمول قومی-سیاسی" در نشست امسال دعوت نشده است.

با اینحال، کابلوف گفت که شرکت کنندگان نشست مسکو تلاش نمی‌کنند تا دیدگاه خود را بر حکومت طالبان بقبولانند که ترکیب حکومت آن گروه چگونه باشد. او گفت: "ما در مورد چیزهای ساده در اینجا حرف می‌زنیم که در هر کشور دیگر قابل قبول است."

تشکیل حکومت فراگیر متشکل از همه اقوام، گروه‌های سیاسی و اقلیت‌ها، احترام به حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و دختران از خواست‌های عمدۀ جامعۀ جهانی از طالبان است.

با آنکه حکومت طالبان تک قومی و تک گروهی است، مقام‌های آن گروه ادعا دارند که حکومت شان همه‌شمول بوده و نیز به زنان در افغانستان در چارچوب احکام شرعی حق داده شده است.

خبرگزاری تاس روسیه گزارش داده است که کابلوف با تاکید بر تشکیل حکومت همه‌شمول در افغانستان به صفت رکن نخست گفته است که پس از ایجاد چنین حکومتی، رسیدگی به مسایل حقوق بشری نه در "گفتار بلکه به گونۀ عملی" ممکن خواهد شد.

روسیه، چین، پاکستان، هند، ایران، قزاقستان، قرغیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و اوزبیکستان اعضای نشست مسکو اند و شماری از این کشورها به ویژه همسایگان شمالی افغانستان از ناامنی فزاینده به ویژه حضور گروه داعش در شمال افغانستان ابراز نگرانی شدید کرده اند.

کابلوف در سخنرانی افتتاحیۀ نشست مسکو گفت: "غلط است که گفته شود که بر بحران انتقال قدرت [در افغانستان] غلبه شده و رژیم جدید استحکام یافته است...با وصف اقدامات ضد دهشت افگنی که از جانب افغانستان اتخاذ شده است، وضعیت امنیتی هنوز هم در آن کشور رو به وخامت است."

با اینحال، طالبان همواره اطمینان داده اند که هیچ تهدید از خاک افغانستان متوجه کشورهای همسایه منطقه نخواهد بود، هرچند در جریان بیش از ۱۵ ماه گذشته که طالبان بر افغانستان مسلط شده اند، چندین حملۀ راکتی از ولایت‌های شمالی افغانستان به کشورهای همسایه صورت گرفته است که گروه دولت اسلامی مسوولیت آن را پذیرفته است.

ضمیر کابلوف با برشمردن مشکلات اقتصادی که دامنگیر افغانستان است، از ایالات متحده و متحدان غربی آن خواست تا "بدون قید و شرط دارایی‌های افغانستان را آزاد کنند".

پس از مسلط شدن طالبان بر افغانستان، میلیاردها دالر دارایی بانک مرکزی افغانستان در بانک‌های خارجی به ویژه ایالات متحده منجمد شد و به دور از دسترسی طالبان قرار گرفت.

چندی پیش حکومت ایالات متحده گفت که ۳.۵ میلیارد دالر از حدود هفت میلیارد دالر دارایی‌های منجمد شدۀ افغانستان در امریکا را به یک صندوق امانت پولی در سویس می‌سپارد تا برای کمک و بهبود اقتصاد افغانستان، از جمله مراودات و فعالیت‌های مرکزی بانکی چون پرداخت بدهی‌های بین‌المللی افغانستان، تادیات برق وارداتی آن کشور و نیز رسیدگی به نیازمندی‌های آینده، چون چاپ پول به مصرف برسد.

کابلوف گفت که غرب با اقداماتی چون ایجاد صندوق امانت پولی و چاپ بانکنوت‌های جدید افغانستان "از یک سو از زیر بار مسوولیت شانه خالی کرده و از سوی دیگر چنگال خود را به قبضۀ نفوذ بر سیستم حکومت آن کشور [افغانستان] که شکل گرفته شده است، محکم نگه‌ می‌دارد."

نشست کنونی، چهارمین نشست ویژه در مورد افغانستان است که به ابتکار و میزبانی روسیه برگزار می‌شود. نخستین نشست مسکو در سال ۲۰۱۷ و در قالب یک میکانیزم شش جانبه –روسیه، چین، پاکستان، ایران، هند و افغانستان- برای بررسی مشکلات افغانستان در آستانۀ خروج قوای خارجی از آن کشور برگزار شده بود.

در دومین نشست فارمت مسکو که در سال ۲۰۱۸ با شرکت نمایندگانی از تاجیکستان، ترکمنستان، اوزبیکستان و قزاقستان برگزار شد و نشست سوم آن که در ماه اکتوبر ۲۰۲۱ و چند هفته پس از مسلط شدن طالبان بر افغانستان برگزار شده بود، هیات طالبان دعوت شده بودند.