کارشناسان مسایل نظامی سیاسی به این باور اند که هنوز هم می توان جلو حملات عساکر اردو و پولیس را بالای همتاهای خارجی آنان با تقویت استخبارات و استفاده از تبلیغات گرفت ولی نیرو های ائتلاف نیز باید در راستای احترام گذاری به ارزش های دینی و مذهبی افغانستان کوشا باشد.
در چند هفتۀ اخیر رقم کشته شدگان عساکر امریکایی در افغانستان بلند رفته است. در تازه ترین رویداد، دو عسکر امریکایی در اثر گلوله باری یک قوماندان پولیس محلی در ولایت فراه کشته شد.
رقم کشته شدگان عساکر امریکایی در سال 2012 به یک نفر در روز رسیده و تا اکنون 39 تن در حملات نیروهای خودی جان داده اند.
اما چرا عساکر افغان به روی قوای خارجی گلوله باری می کنند در حالیکه هر دو در یک سنگر قرار داشته و با دشمن مشترکی در مبارزه اند.
انگیزه و دلیل حملات
عمر صمد، کارشناس مسایل سیاسی در واشنگتن با خطرناک خواندن پدیدۀ حمله عساکر افغان بالای همتا های خارجی شان معتقد است: "جای شک نیست که حملات 'سبز بر آبی'، یک پدیدۀ نسبتاً جدید و خطرناک بوده می تواند. چون از یک طرف روحیه و مورال را ضعیف می سازد و از طرف دیگر بی اعتباری را میان افغان ها و خارجی ها خاصتاً مربیان خارجی زیادتر می سازد."
اما عتیق بریالی انگیزه های مختلفی را در گلوله باری عساکر افغان علیه خارجی ها دخیل می داند. به نظر او عناصر نفوذی طالبان که وارد صفوف نظامی افغانستان شده اند. عساکری که پس از خدمت تحت تاثیر تبلیغات طالبانی قرار گرفته و تبدیل به عناصر تندرو می شوند و سوم تعداد سربازانی که به خاطر تفاوت ها و عدم درک فرهنگی متقابل بر همدیگر شان آتش گشوده اند.
به عقیدۀ آقای بریالی بیشتر این حملات یا در جریان خدمت عساکر و یا هم توسط عوامل نفوذی مستقیم طالب انجام یافته است.
موفقیت طالبان در حملات بالای عساکر ناتو
طالبان بعد از هر واقعۀ حملۀ افراد ملبس به یونیفورم نظامی افغان بالای عساکر خارجی، مسئولیت آنرا بر عهده گرفته اند. اما ملا عمر در آخرین اعلامیۀ خود که به مناسبت عید فطر به نشر رسانیده بود از موفقیت نفوذ طرفداران خود در داخل نیرو های نظامی افغان خبر داد.
آقای صمد می گوید، بسیار مشکل است تا تشخیص داده شود که این افراد از کجا داخل صفوف نیرو های امنیتی شده اند. اما ادعای طالبان را مبنی بر نفوذ افراد آنها در اردو و پولیس افغان، تا اندازۀ بعید دانسته و آنرا جزء جنگ های روانی و تبلیغاتی می داند.
اما عتیق الله بریالی به این نظر است که طالبان نتوانسته اند نظریات کشور های ناتو را در مبارزه علیه آنان تغییر دهند، اما در ایجاد عدم اعتماد در میدان جنگ موفق بوده اند.
او می گوید: "طالبان دو هدف حد اکثری و یک هدف حد اقلی را دنبال کرده اند. هدف حد اکثری آنان اعمال تلفات به نیرو های خارجی و مشخصاً عساکر امریکایی و انگلیس است. دوم ایجاد فاصله بین ملت ها و دولت های عضو ناتو است که منجر به خروج پیش هنگام عساکر ناتو از افغانستان شود."
او می گوید که طالبان در رشد هدف اول ظاهراً موفق بوده اما نتوانسته اند به هدف دوم خود نایل آیند.
عدم موجودیت استراتیژی معین در نزد طالبان
در این مقطع زمانی که نیرو های خارجی می خواهند از افغانستان خارج شوند؛ ازدیاد حملات بالای عساکر خارجی توسط طالبان چه معنی می دهد؟
عتیق بریالی می گوید: "طالبان از یک نوع ستراتیژی معین برخوردار نیستند وگرنه در این
مقطع زمانی به عوض حمله بر عساکر خارجی، بااستفاده از جو سیاسی و اجتماعی موجود، برای اهداف طویل المدت خود استفادۀ اعظم را می کردند. این نشان دهندۀ این مطلب است که طالبان از زیرکی عمیق دورنگری برخوردار نبوده بلکه به دنبال کشتن عساکر غیر مسلمان اند تا به اهداف به ظاهر 'شهادت طلبانۀ' خود نایل آیند."
از سوی دیگر، عمر صمد کارشناس مسایل سیاسی در واشنگتن به این نظر است که در طرز گفتار و بیان طالبان نوعی تضاد به مشاهده می رسد. او می گوید که طالبان علاقمندی به روند مصالحه ندارند و توجه آنها تنها در حیطۀ رهایی اسرای آنان از زندان گوانتانامو می باشد.
راه حل برای جلوگیری از حملات عساکر افغان بالای ناتو
هر چند در طول سال روان تا اکنون، 39 عسکر خارجی در حملات خودی کشته شده اند اما کارشناسان به این باور اند که جلوگیری از افزایش این حملات ولو امر دشوار است اما دور از امکان نمی باشد.
عتیق بریالی می گوید هر چند برای جلوگیری از این امر وقت گذشته است اما دیر نشده است. او می گوید که دولت افغانستان باید توجه خود را روی استخبارات مبذول بدارد. افراد را چه قبل، چه در جریان خدمت و چه بعد از آن تحت نظر داشته باشد. نکتۀ دومی را که آقای بریالی روی آن تاکید می کند، بحث عقیدتی و فکری در داخل اردو و پولیس است که توجه بیشتری روی آن صورت نگرفته است.
نوع تبلیغات تاثیرگذاری روشن خود را در توازن های ستراتیژیک بر جا می گذارد. از سویی هم رابطۀ منطقی و غیر رسمی میان سکتور امنیتی و مناطقی که از آنجا ها افراد به نیرو های امنیتی استخدام می شوند و مناطقی که تحت نفوذ و تبلیغات طالبان قرار گرفته اند به وجود آید.
توجه به ارزش های فرهنگی و سنتی افغان
به دیدگاه کارشناسان نوع برخورد نیرو های ائتلاف با شهروندان و همتا های افغان شان، بخش دیگری است که باید به آن توجه صورت گیرد.
آقای بریالی می گوید که نیرو های ائتلاف باید به ارزش های فرهنگی، سنتی و مذهبی افغان ها احترام گذاشته و این تصور را در نزد عساکر افغان به وجود نیاورند که خود را عملاً محکوم و نیرو های ناتو و امریکایی را به عنوان نیروی اشغالگر بشناسند.
اما آنچه عمر صمد باور دارد اینست که باید تلاش شود تا در میان مخالفین گروه هایی جستجو شود که از جنگ و خونریزی هموطنان خود خسته شده باشند.
رقم کشته شدگان عساکر امریکایی در سال 2012 به یک نفر در روز رسیده و تا اکنون 39 تن در حملات نیروهای خودی جان داده اند.
اما چرا عساکر افغان به روی قوای خارجی گلوله باری می کنند در حالیکه هر دو در یک سنگر قرار داشته و با دشمن مشترکی در مبارزه اند.
انگیزه و دلیل حملات
عمر صمد، کارشناس مسایل سیاسی در واشنگتن با خطرناک خواندن پدیدۀ حمله عساکر افغان بالای همتا های خارجی شان معتقد است: "جای شک نیست که حملات 'سبز بر آبی'، یک پدیدۀ نسبتاً جدید و خطرناک بوده می تواند. چون از یک طرف روحیه و مورال را ضعیف می سازد و از طرف دیگر بی اعتباری را میان افغان ها و خارجی ها خاصتاً مربیان خارجی زیادتر می سازد."
اما عتیق بریالی انگیزه های مختلفی را در گلوله باری عساکر افغان علیه خارجی ها دخیل می داند. به نظر او عناصر نفوذی طالبان که وارد صفوف نظامی افغانستان شده اند. عساکری که پس از خدمت تحت تاثیر تبلیغات طالبانی قرار گرفته و تبدیل به عناصر تندرو می شوند و سوم تعداد سربازانی که به خاطر تفاوت ها و عدم درک فرهنگی متقابل بر همدیگر شان آتش گشوده اند.
به عقیدۀ آقای بریالی بیشتر این حملات یا در جریان خدمت عساکر و یا هم توسط عوامل نفوذی مستقیم طالب انجام یافته است.
موفقیت طالبان در حملات بالای عساکر ناتو
طالبان بعد از هر واقعۀ حملۀ افراد ملبس به یونیفورم نظامی افغان بالای عساکر خارجی، مسئولیت آنرا بر عهده گرفته اند. اما ملا عمر در آخرین اعلامیۀ خود که به مناسبت عید فطر به نشر رسانیده بود از موفقیت نفوذ طرفداران خود در داخل نیرو های نظامی افغان خبر داد.
آقای صمد می گوید، بسیار مشکل است تا تشخیص داده شود که این افراد از کجا داخل صفوف نیرو های امنیتی شده اند. اما ادعای طالبان را مبنی بر نفوذ افراد آنها در اردو و پولیس افغان، تا اندازۀ بعید دانسته و آنرا جزء جنگ های روانی و تبلیغاتی می داند.
اما عتیق الله بریالی به این نظر است که طالبان نتوانسته اند نظریات کشور های ناتو را در مبارزه علیه آنان تغییر دهند، اما در ایجاد عدم اعتماد در میدان جنگ موفق بوده اند.
او می گوید: "طالبان دو هدف حد اکثری و یک هدف حد اقلی را دنبال کرده اند. هدف حد اکثری آنان اعمال تلفات به نیرو های خارجی و مشخصاً عساکر امریکایی و انگلیس است. دوم ایجاد فاصله بین ملت ها و دولت های عضو ناتو است که منجر به خروج پیش هنگام عساکر ناتو از افغانستان شود."
او می گوید که طالبان در رشد هدف اول ظاهراً موفق بوده اما نتوانسته اند به هدف دوم خود نایل آیند.
عدم موجودیت استراتیژی معین در نزد طالبان
در این مقطع زمانی که نیرو های خارجی می خواهند از افغانستان خارج شوند؛ ازدیاد حملات بالای عساکر خارجی توسط طالبان چه معنی می دهد؟
عتیق بریالی می گوید: "طالبان از یک نوع ستراتیژی معین برخوردار نیستند وگرنه در این
مقطع زمانی به عوض حمله بر عساکر خارجی، بااستفاده از جو سیاسی و اجتماعی موجود، برای اهداف طویل المدت خود استفادۀ اعظم را می کردند. این نشان دهندۀ این مطلب است که طالبان از زیرکی عمیق دورنگری برخوردار نبوده بلکه به دنبال کشتن عساکر غیر مسلمان اند تا به اهداف به ظاهر 'شهادت طلبانۀ' خود نایل آیند."
از سوی دیگر، عمر صمد کارشناس مسایل سیاسی در واشنگتن به این نظر است که در طرز گفتار و بیان طالبان نوعی تضاد به مشاهده می رسد. او می گوید که طالبان علاقمندی به روند مصالحه ندارند و توجه آنها تنها در حیطۀ رهایی اسرای آنان از زندان گوانتانامو می باشد.
راه حل برای جلوگیری از حملات عساکر افغان بالای ناتو
هر چند در طول سال روان تا اکنون، 39 عسکر خارجی در حملات خودی کشته شده اند اما کارشناسان به این باور اند که جلوگیری از افزایش این حملات ولو امر دشوار است اما دور از امکان نمی باشد.
عتیق بریالی می گوید هر چند برای جلوگیری از این امر وقت گذشته است اما دیر نشده است. او می گوید که دولت افغانستان باید توجه خود را روی استخبارات مبذول بدارد. افراد را چه قبل، چه در جریان خدمت و چه بعد از آن تحت نظر داشته باشد. نکتۀ دومی را که آقای بریالی روی آن تاکید می کند، بحث عقیدتی و فکری در داخل اردو و پولیس است که توجه بیشتری روی آن صورت نگرفته است.
نوع تبلیغات تاثیرگذاری روشن خود را در توازن های ستراتیژیک بر جا می گذارد. از سویی هم رابطۀ منطقی و غیر رسمی میان سکتور امنیتی و مناطقی که از آنجا ها افراد به نیرو های امنیتی استخدام می شوند و مناطقی که تحت نفوذ و تبلیغات طالبان قرار گرفته اند به وجود آید.
توجه به ارزش های فرهنگی و سنتی افغان
به دیدگاه کارشناسان نوع برخورد نیرو های ائتلاف با شهروندان و همتا های افغان شان، بخش دیگری است که باید به آن توجه صورت گیرد.
آقای بریالی می گوید که نیرو های ائتلاف باید به ارزش های فرهنگی، سنتی و مذهبی افغان ها احترام گذاشته و این تصور را در نزد عساکر افغان به وجود نیاورند که خود را عملاً محکوم و نیرو های ناتو و امریکایی را به عنوان نیروی اشغالگر بشناسند.
اما آنچه عمر صمد باور دارد اینست که باید تلاش شود تا در میان مخالفین گروه هایی جستجو شود که از جنگ و خونریزی هموطنان خود خسته شده باشند.