نظرسنجیِ تازۀ یک نهاد غیر انتفاعی "خانۀ آزادی افغانستان" که زیر عنوان "قضاوت مردم در ارتباط نمایندگان پارلمان چیست؟" انجام شده است؛ نشان میدهد که اکثر مردم از عملکرد اعضای پارلمان رضایت ندارند.
داکتر روحالله رضوانی، رئیس خانۀ آزادی افغانستان، روز سهشنبه هنگام اعلام نتایج این نظرسنجی گفت، هدف اصلی این نظرسنجی، دانستن میزان رضایت مردم از عملکرد نمایندگان پارلمان دور شانزدهم بوده است.
به گفتۀ آقای رضوانی این نظرسنجی با اشتراک ۷۳۶۷ تن (۷۱ در صد مردان و ۲۹ در صد زنان) در ۳۴ ولایت افغانستان از سوی ۴۰ پرسشگر به صورت پرسشنامه انجام یافته است.
هفتاد و هفت در صد پاسخدهندگان در ردۀ سنی ۱۸ تا ۳۰ سال و ۴۰.۲ در صد آنان تحصیلاتی در حد لیسانس داشته اند.
هفتاد در صد پاسخدهندگان این نظرسنجی گفته که اعضای پارلمان به وظایف خود درست عمل نکرده اند؛ شانزده در صد دیگر از عملکرد درست نمایندگان پارلمان سخن زده اند؛ اما ۱۲ در صد نیز در این رابطه نظری نداشته اند.
در بخش سه وظیفۀ اصلی نمایندگان (قانونگذاری، نظارت بر عملکرد حکومت و ارتباط با مردم)، ۴۵ در صد پاسخدهندگان گفته اند که نمایندگان پارلمان در هیچ یک از وظایف شان درست عمل نکرده و تنها نُه در صد گفته اند که نمایندگان به همۀ وظایف شان درست عمل کرده اند.
اما به گفتۀ رئیس خانۀ آزادی افغانستان، ۱۳ در صد از کار نمایندگان در بخش قانونگذاری رضایت نشان داده، ۲۱ در صد در ارتباط نظارت بر عملکرد حکومت نظر موافق داشته و ده درصد هم گفته که نمایندگان پارلمان در ارتباط با مردم خوب عمل کرده اند.
تصویب عادلانه، متوازن و مسلکی بودجه ملی یکی دیگر از پرسشهای اساسی این نظرسنجی بوده است. سیزده در صد دیدگاه موافق داشتند که برخورد نمایندگان در تصویب بودجه ملی، عادلانه، متوازن و مسلکی بوده است. پاسخ ۵۵ در صد دیگر اما منفی بوده است.
در ارتباط به نقش نمایندگان پارلمان در فساد اداری، ۳۷ در صد اشتراک کنندگان این سروی گفته اند که آنان در افزایش فساد نقش مستقیم داشته اند. در مقابل هشت در صد گفته اند که عملکرد نمایندگان در مبارزه با فساد، مؤثر بوده است، اما ۳۳ در صد هم گفته که هیچ تأثیری نداشته اند.
چهل و هفت در صد گفته اند که نمایندگان پارلمان هنگام مراجعه به وزارتها و سایر ادارات دولتی، در صدد رفع مشکلات و منافع شخصی شان بوده اند و فقط یازده در صد گفته اند که آنان دنبال حل مشکلات ملی بوده اند.
از جملۀ ۷۳۶۷ پاسخدهندگان، ۱۶.۲ در صد در کابل و ۸۳.۸ در صد در سایر ولایات در این نظرسنجی شرکت کرده اند.
دادن رای به نمایندگان در انتخابات آینده یکی دیگر از موضوعات اساسی در این نظرسنجی بوده است. اما ۶۴ در صد پاسخدهندگان به صورت قاطع گفته اند که به نمایندگان فعلی رای نخواهند داد، در مقابل فقط ۱۴ در صد گفته اند که به این نمایندگان رای میدهند؛ ۱۸ در صد دیگر هیچ نظری در این رابطه نداشته اند.
پاسخ ولسی جرگه
ولسی جرگۀ افغانستان این نظرسنجی را با توجه به دانش جامعۀ کنونی افغانستان، فاقد معیار خواند. عبدالرؤوف انعامی، منشی ولسی جرگه، به صدای امریکا گفت، جامعۀ کنونی افغانستان به آن پختگی نرسیده است که "واقعاً" نشاندهندۀ نزدیک به واقعیت باشد.
آقای انعامی گفت، هر نظرسنجی که در رابطه به نهادهای دیگر دولتی هم صورت بگیرد، با توجه به تقابل قدرتهای منطقه و بینالمللی، کسب رضایت مردم کار دشوار به نظر میرسد و نتایج آن نیز مثبت نخواهد بود.
منشی ولسی جرگۀ افغانستان، گفت، با توجه به سابقۀ دو دوره که در ولسی جرگه داشته است، نمایندگان اکثراً منافع ملی را در نظر میگیرند. اما موجودیت شمار انگشتشمار نمایندگان را که دنبال منافع شخصی شان نیز میگردند، رد نکرد.
او گفت "این نظرها ناشی از مشکلات بیرونی است. این نظرسنجیِ که شده قطعاٌ به هیچوجه اگر در آیندهها افغانستان امنیتاش خوب باشد و ما به طرف انتخابات برویم، آنجا ما میبینیم که چه چیز درست از آب در میاید؛ معلوم خواهد شد".
آقای عرفان به گفتۀ خودش حاضر است "چلینج" بدهد که بالای چهل در صد نمایندگان کنونی در انتخابات آینده رأی خواهد آورد.
این نظرسنجی در حالی صورت میگیرد که هفتۀ گذشته سروی مرکز تحقیقاتی آسیا فوندیشن (Asia Foundation) از کاهش خوشبینی افغانها نسبت به آینده حکایت داشت. در آن سروی از جملۀ ۱۲ هزار و ۶۵۸ اشتراککننده، فقط بیش از ۲۹ در صد گفته بودند که افغانستان به سوی درست روان است.