روزنامۀ نیویارک تایمز در مطلب جدیدی در مورد گزارش نشر ناشدۀ کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نگاشته است که پنجصد متهم جنایات جنگی افغانستان شناسایی شده است.
نویسندۀ روزنامۀ در رابطه به جنایاتی که در جریان جنگ داخلی افغانستان در دهه 90 صورت نگاشته است و در آن از در گیری های قومی و جنایاتی سخن زده است که به اثر آن غیر نظامیان و جنجگویان به اسارت گرفته شده، به شکل دسته جمعی کشته شده اند.
شواهد تکان دهندۀ این کشتار ها، در گور های دسته جمعی که در این اواخر در نواحی شهر مزار شریف کشف گردیده، به دست آمده است.
در مطلب نیویارک تایمز آمده است که که در گزارش قطور 800 صفحه یی که از طرف کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در مورد تخطی های حقوق بشر از زمان تجاوز شوروی تا فروپاشی طالبان تهیه شده است، مسوولیت این کشتار های دسته جمعی به دوش شماری از جنگ سالاران پیشین و دولتمردان کنونی گذاشته شده است.
اما به قول نویسنده، این گزارش که نتیجۀ مطالعه و پژوهش کارمندان آن کمیسیون میباشد، نه تنها به دستور حکومت و پافشاری مارشال قسیم فهیم، معاون اول رئیس جمهور افغانستان در رسانه های افغانستان منتشر نگردید، بلکه به برکناری تاکتیکی – به بهانه تمدید نکردن قراردادکاری – نادر نادری، کمیشنر و سخنگوی کمیسیون مستقل حقوق بشر نیز منجر گردید.
حوریه مصدق، پژوهشگر و مسوول بخش افغانستان در سازمان عفو بین الملل، جنایات انجام شده را در دهۀ 90 میلادی تخطی از حقوق بشر و جنایت علیه بشریت عنوان می کند.
وی می گوید تعداد زیاد افراد بی گناه به خاطر ملیت، زبان و یا قبیلۀ که داشتند در نتیجۀ جنگ های داخلی و مخالفت های فرقوی بعد از شکست شوروی پیشین تا سرنگونی رژیم طالبان از بین رفته اند.
اما فیض الله ذکی، سخنگوی ائتلاف جبهۀ ملی، نشر مضامین و گزارش ها را در مورد کشتار دسته جمعی و جنایات جنگ، به دستور کسانی می پندارد که در آستانۀ انتخابات افغانستان می خواهند از آن بهره برداری کنند.
ذکی می گوید که هر باری که موضوع انتخابات و کاندیدی افراد مشخص مطرح می شود، این گونه مطالب از روزنامه های غربی نشر می شود. او اظهار تردید کرده گفت که نمی دانند چنین مطالب واقعاً به شکل مستقل تهیه می شود و یا هم افرادی در داخل حکومت در تهیۀ آن نقش دارند.
در گزارش روزنامۀ نیویارک تایمز آمده است از جملۀ 13 گور دسته جمعی که در نواحی مزار شریف کشف گردیده، در یکی از آن گور ها که در دشت لیلی در نزدیکی ولایت جوزجان گمان برده می شود که دوهزار طالب اسیر گرفته شده توسط نیرو های جنرال دوستم کشته شده باشد - رویدادی که سخنگوی ائتلاف جبهۀ ملی آنرا رد میکند.
شماری از مقامات بلند پایۀ افغانستان در این قضیه متهم اند، اینکه چگونه میتوان تخطی های حقوق بشر و جنایات علیه بشریت را به مراجع قانونی جهانی رجعت داد، حوریه مصدق می گوید در صورتی که حکومت افغانستان به خاطر مصلحت های سیاسی نخواهد دست به اقدام شود، نهاد های دیگر – مانند کمیسیون حقوق بشر – موضوع افغانستان و عدالت خواهی را به دیوان های بین المللی پیشکش کند.