یان فوسه برندهٔ جایزهٔ نوبل ادبیات شد

جایزهٔ نوبل ادبیات روز پنجشنبه پنجم اکتوبر (۱۳ میزان) به یان فوسه، نویسندهٔ نارویجی به خاطر نمایشنامه‌ها و نثرهای مبتکرانهٔ او که به گفتهٔ اکادمی سویدن "به ناگفتنی‌ها صدا می‌دهد" تفویض شد.

اکادمی سویدن که برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات را انتخاب می‌کند، گفت: "آثار عظیم او که به لسان نینورسک ناروی نوشته شده و ژانرهای مختلف را در برمی‌گیرد، شامل تعداد زیادی نمایشنامه، داستان، مجموعه شعر، مقاله، کتاب کودکان و ترجمه است."

تفویض جوایز نوبل سال ۲۰۲۳ روز دوشنبه با اهدای جایزهٔ نوبل طب به کتلین کاریکو و درو ویسمن، دو دانشمند امریکایی که تحقیقات آنان منجر به تولید واکسین‌های حیات‌بخش فایزر و مدرنا برای کروناویروس شد، آغاز شد.

جایزۀ نوبل فزیک نیز روز سه شنبه سوم اکتوبر به پییر اگوستینی، استاد دانشگاه اوهایو در ایالات متحده، فرنس کراوس استاد دانشگاه مونیخ آلمان و انی لولیر استاد دانشگاه لوند سویدن داده شد.

اکادمی شاهی علوم سویدن ضمن اعلام برندگان این جایزۀ معتبر گفته است که تجارب و آزمایشات این سه دانشمند "ابراز جدیدی را در اختیار بشریت گذاشته است تا جهان الکترون‌ها را در داخل اتم‌ها و مالیکول‌ها کاوش کنند".

مونگی باوندی، لویس بروس و الکسی اکیموف به خاطر "اختراع و ترکیب نقاط کوانتومی" برندۀ جایزۀ نوبل کیمیا سال ۲۰۲۳ شدند.

اختراع این سه دانشمند برای روشن کردن صفحات کمپیوتر و تلویزیون کار گرفته شده و نیز در طب برای نقشه برداری و تثبیت موقعیت سرطان‌ها کار گرفته می‌شود.

کمیته جوایز نوبل کیمیا روز چهارشنبه با نشر بیانیه‌ای گفت: "این برندگان جایزه نوبل موفق به تولید ذرات بسیار کوچکی شدند که خواص آن توسط پدیدۀ کوانتوم مشخص می‌شود. این ذرات که به نام نقاط کوانتومی یاد می‌شود امروز اهمیت ویژه در ننوتکنالوژی دارد."

قرار است برنده یا برندگان جایزه نوبل صلح روز جمعه و برندۀ جایزه نوبل اقتصاد به تاریخ نهم اکتوبر اعلام شود.

جایزۀ نوبل در بخش‌های طب، فزیک، کیمیا، ادبیات و صلح به خواست الفرد نوبل، یک صنعتکار ثروتمند سویدنی و مخترع دینامیت ایجاد شد. نخستین جایزۀ نوبل در سال ۱۹۰۱ درست پنج سال پس از مرگ نوبل تفویض شد.

جایزۀ نوبل اقتصاد که به نام رسمی "جایزۀ بانک سویدن در علوم اقتصاد" برای یادبود از الفرد نوبل شناخته می شود، نه به خواست نوبل بلکه در سال ۱۹۶۸ از سوی بانک مرکزی سویدن ایجاد شد.

با اینحال، این جایزه در کنار سایر جوایز نوبل تفویض شده و معیار انتخاب برندگان آن نیز شبیه سایر جوایز نوبل می باشد.