مقامات مرزی افغانستان می‌گویند که تعداد افغان‌هایی که از ایران به کشورشان باز می‌گردند در ماه گذشته دوبرابر شده و عودت کنندگان از فشار فزاینده برای ترک ایران گزارش داده اند.
عبدالله قیومی، رییس امور پناهندگان در گذرگاه مرزی هرات روز چهارشنبه هشتم نومبر (۱۷ عقرب) گفت که کم از کم ۱۴۴۸۰ افغان در چهار روز گذشته از گذرگاه اسلام قلعه عبور کرده و وارد افغانستان شده اند.
بازگشت مهاجرین از ایران در حالی افزایش یافته که پاکستان در اوایل ماه اکتوبر به همه مهاجرانی که به گونهٔ غیرقانونی در آن کشور به سر می‌برند به شمول ۱.۷ میلیون افغان، مهلت داد که تا اول نومبر از آن کشور خارج شوند، در غیر آن، آنان نخست بازداشت و سپس اخراج خواهند شد.
قیومی به خبرگزاری فرانس پرس گفت: "زمانی که پاکستان تصمیم گرفت هموطنان ما را از سرزمین خود اخراج کند، ارقام در اینجا افزایش یافت. این ارقام اکنون در مقایسه با یک ماه پیش دو برابر شده است."
او گفت: "ایران اعلام نکرده است (افغان‌ها را اخراج می‌کند) اما به طور مستمر در ارقام ما کاهشی وجود ندارد و فقط روز به روز افزایش می‌یابد."
اکثر افغان‌های که از مرز اسلام قلعه وارد افغانستان می‌شوند می‌گویند که بازداشت و از ایران اخراج شده اند. برخی آنان حتا مدارکی دارند که اجازه اقامت در ایران را به آنها می‌دهد.
عبدالرحیم احمدی، یکی از عودت کنندگان گفت که ۱۱ سال می‌شد که با مدارک قانونی در ایران زندگی می‌کرد، اما پیش از آنکه روز دوشنبه از طریق اسلام قلعه اخراج شود، به همراه برادرزاده‌اش دستگیر و به یک پایگاه نظامی منتقل شد.
احمدی ۴۷ ساله به خبرگزاری فرانس پرس گفت: "هیچ بازجویی صورت نگرفت، آنها فقط ما را به پایگاه نظامی بردند... و همین‌طور من را اخراج کردند."
او افزود: "همسر و پسرم در ایران هستند، من آنجا خانه‌ای را کرایه کرده ام، نمی دانم چه کنم."
ایران که حدود ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد، میزبان یکی از بزرگترین جمعیت پناهندگان در جهان است که اکثر آنان افغان‌های اند که در طول ۴۰ سال جنگ به آن کشور پناهنده شده اند.
سازمان بین المللی مهاجرت می‌گوید که در حال حاضر حدود ۴.۵ میلیون افغان در ایران زندگی می‌کنند، اما تهران این آمار را بیش از پنج میلیون تخمین زده است.
این سازمان در گزارش سال ۲۰۲۳ خود گفته است که تعداد افغان‌هایی که از ایران خارج می‌شوند بیشتر از آنانی اند که وارد آ ن کشور می‌شوند.
مقامات ایرانی به درخواست‌ها برای ابراز نظر در مورد افزایش بازگشت افغان‌ها پاسخ نداده اند.
اما ایرنا، خبرگزاری رسمی ایران به نقل از یک مقام پولیس ایران گزارش داده که بیش از ۱۵ هزار شهروند "غیرقانونی" افغانستان طی چهار روز به کشور برگشتانده شده اند و در مجموع ۳۲۸ هزار پناهنده در سال روان از ایران اخراج شده اند.
این در حالی است که عبدالغنی برادر، معاون ریاست‌الوزرای حکومت طالبان روز شنبه چهارم نومبر (۱۳ عقرب) به دعوت حکومت ایران، در راس یک هیات به آن کشور سفر کرده است.
دفتر معاون ریاست‌الوزرای طالبان گفته است که عبدالغنی برادر در جریان این سفرش با مقامات ایرانی در مورد همکاری‌‌های اقتصادی از جمله خط آهن، اتصال منطقه‌ای، سرمایه گذاری در زیربنا‌ها و ترانزیت کالای تجارتی از طریق بندر چابهار صحبت خواهد کرد.
گرچه تاکنون رسانه‌ها در مورد اینکه آیا برادر در مورد مسایل مرتبط با مهاجرین افغان مقیم ایران با مقامات این کشور گفتگو کرده و یا خواهد کرد، چیزی نگفته اند، اما ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان در شبکه ایکس به نکات مهم سفر هیات طالبان به ایران پرداخته و ۱۱ نکته از جمله "ایجاد کمیته های مشترک بخاطر رفع مشکلات مهاجرین افغان" را برشمرده است.