احسن اقبال، وزیر پلان و توسعه پاکستان، میگوید که کشورش مخالف شمولیت افغانستان در پروژه بزرگ انکشافی "یک کمربند یک راه" چین نیست، اما از بیجینگ میخواهد که طالبان را متقاعد کند تا گروههای تروریستی را سرکوب کند که از خاک افغانستان برضد اسلام آباد فعالیت میکنند.
حکومت شهباز شریف، صدراعظم پاکستان که در ماه مارچ سال جاری به قدرت رسید، علاقمند احیای پروژه دهلیز اقتصادی چین-پاکستان است، دهلیز اقتصادی که بخشی از ابتکار "یک کمربند یک راه" شی جینپینگ، رییس جمهور چین، است. چین در چارچوب دهلیز اقتصادی چین-پاکستان، نزدیک به ۶۲ میلیارد دالر را صرف اعمار زیربناها در پاکستان میکند.
اقبال در این اواخر با مقامات چینی ملاقات کرد تا آمادگیها را برای سفر برنامه ریزی شدۀ شهباز شریف به چین اتخاذ کند. شریف در این سفر برای تسریع و گسترش دامنۀ دهلیز اقتصادی چین-پاکستان تلاش خواهد کرد.
امنیت دهلیز اقتصادی چین-پاکستان
تهدید علیه اتباع چین یکی از عمده ترین موانع فرا راه پیشرفت پروژه دهلیز اقتصادی چین و پاکستان تلقی میشود. از سال ۲۰۲۱ تا اکنون، ۱۷ شهروند چین در حملات هدفمند در پاکستان، کشته شدند.
در اواخر ماه مارچ، پنج کارمند چینی و راننده پاکستانی آنان زمانی کشته شدند که یک بم گذار انتحاری، موتر مملو از مواد منفجره را با بس حامل آنان تصادم داد. مقامات پاکستانی ادعا کردند که این مهاجم شهروند افغانستان بود و این حمله در افغانستان طراحی شده بود.
اقبال در مورد ادعای استفاده از اراضی افغانستان برای انجام حملات بر شهروندان چینی در پاکستان، در صحبت با صدای امریکا گفت: "فکر میکنم که این موضوع مایۀ نگرانی است."
این مقام ارشد پاکستان گفت که حکومت کشورش مایل است تا بیجینگ با استفاده از نفوذ خود بر طالبان فشار بیاورد تا علیه تروریستان فرامرزی اقدام کند. او گفت: "ما همچنان امیدواریم که چین، افغانستان را متقاعد کند چون افغانها نیز به حکومت چین در منطقه، گوش میکنند."
طالبان این اتهامات را رد میکنند که حکومت این گروه به تروریزم فرامرزی فضای فعالیت ایجاد کرده است، اما تحقیقات نشان میدهد که گروههای تروریستی در افغانستان حضور دارند.
اقبال در واکنش به سوالی در مورد اینکه آیا اسلام آباد رسماً از بیجینگ تقاضا کرده است تا از حکومت طالبان بخواهد که فعالیت گروههای تروریستی ضد پاکستان را مهار کند، صدای امریکا را به وزارت خارجه پاکستان، راجع ساخت.
این وزیر حکومت پاکستان، این نظریه را رد کرد که حملات بر شهروندان چینی، ناکامی پاکستان را نشان میدهد که واحد ویژۀ نظامی و نیرو های امنیتی محلی را برای تامین امنیت آنان توظیف کرده است.
اقبال گفت که "زمانیکه شما بر ضد تروریستان میجنگید، تروریستها همیشه راهی را مییابند" و به گفتۀ او، قدرتهای بزرگ مانند ایالات متحده و روسیه نیز قربانی رویدادهای تروریستی بوده اند.
مقامات چینی، آشکارا بر پاکستان فشار میآورند تا امنیت کارگران چینی را تامین کرده و عاملان حملات بر آنان با پیگرد و به کیفر برساند.
اقبال گفت که بیجینگ حق دارد خواهان امنیت بهتر برای اتباع خود شود و میداند که پاکستان در این عرصه در حال انجام کار بیشتری است. او گفت: "حکومت چین به وضوح گفته است که این حملات بزدلانه، آنان را از تعقیب پروژه دهلیز اقتصادی چین و پاکستان منصرف نخواهد کرد."
واشنگتن در برابر بیجینگ
پاکستان از حمایت مالی چین استقبال کرده، اما این کمکها ه شکل قرضههای پرهزینه است که باید بازپرداخت شود. بر اساس یافتههای بنیاد AidData یا معلومات امداد، یک اداره تحقیقاتی مستقر در کالج ویلیم و مری در ایالت ویرجینیا، در سالیان ۲۰۰۰ تا۲۰۲۱، حجم قرض پاکستان از چین، ۶۷.۲ میلیارد دالر بود.
اقبال نگرانیهای واشنگتن را در مورد قرضههای فزایندۀ پاکستان از چین، رد کرد. ایالات متحده، چین را متهم به دادن قرضه به شیوۀ غارتگرانه میکند، اما بیجینگ این ادعا را رد کرده است.
اقبال گفت: "چین از خود درک زیادی را نشان داد...طوریکه چین مشکلات پاکستان را درک کرده است، آرزو دارم که صندوق بینالمللی پول و دیگر دوستان نیز این سطح درک را از پاکستان میداشتند."
زمانیکه پروژه دهلیز اقتصادی چین و پاکستان در سال ۲۰۱۳ آغاز شد، اقبال میگوید که در آن زمان به مقامات مقامات در واشنگتن گفت: "چین برای ما در زمینۀ زیرساختها ۴۶ میلیارد دالر سرمایه گذاری میکند و من شک دارم که شما بتوانید حتا چهار میلیون دالر را از سوی کانگرس برای پاکستان تصویب کنید".
واشنگتن و اسلام آباد، با آنکه متحدین یکدیگر در جنگ ۲۰ ساله به رهبری ایالات متحده در افغانستان محسوب میشوند، سابقه طویل بیاعتمادی به یکدیگر را دارند.
اقبال میگوید که پاکستان به ایجاد تعادل میان واشنگتن و بیجینگ میکوشد. در حالیکه این دو قدرت برای نفوذ در این جغرافیای سیاسی کوشش میکنند، اسلام آباد خواهان استفاده از "قدرت نرم" ایالات متحده با ارسال محققان و دانشمندان پاکستانی برای تحصیل به امریکا جهت اخذ دوکتورا میباشد.
اقبال گفت: "اگر چین به ما در ساخت زیربنا و یا سخت افزار کمک میکند، ما خواهان آن هستیم که ایالات متحده به ما در زمینه نرم افزار کمک کند که سخت افزار را فعال سازد و من فکر میکنم که پاکستان، از این طریق میتواند واقعاً از ایالات متحده و چین، هر دو دوست خود، منفعت ببرد."
مرحله دوم پروژه دهلیز اقتصادی چین و پاکستان
مقامات چینی و پاکستانی میگویند که پروژه دهلیز اقتصاد چین و پاکستان که در سال ۲۰۱۳ آغاز شد، منجر به اعمار ۲۰۰۰ کیلومتر جاده در پاکستان شد، ۸۰۰۰ میگاوات برق را به شبکه ملی اضافه کرد و باعث ایجاد حدود دو صد هزار شغل شد.
پاکستان، برای مرحله دوم این پروژه که در مورد آن صحبتهای زیادی شده و برای مدت زیادی به تاخیر افتاد، امیدوارست که برخی از پروژه های باقیمانده از مرحله اول، تکمیل گردد.
پاکستان میخواهد که این پروژه با دور شدن از ابتکارات حکومات، به تشبثات خصوصی چینی محول شود تا با شرکتهای تجارتی پاکستان در مرحله دوم این پروژه همکاری کنند. پاکستان همچنان روی مشاغلی متمرکز است که چین را به دلیل بلند بودن هزینه کار، ترک کرده و به پاکستان، محلیکه نیروی انسانی فراوان و ارزان است، منتقل میگردد.
اقبال در مورد اینکه چرا شرکتهای چینی باید به پاکستان بیایند در حالیکه همقطاران شان در اینجا با مشکلات مواجه اند گفت "چین، پاکستان را یک دوست استراتیژیک تلقی کرده و به پاکستان اعتماد دارد".
پاکستان تقریبا دو میلیارد دالر از شرکتهای تولید برق چینی قرضدار است که تحت پروژه دهلیز اقتصادی چین و پاکستان، فعالیت میکنند. طبق معلومات بانک حکومتی پاکستان، اقتصاد پاکستان معادل ۳۵۰ میلیارد دالر امریکایی میباشد و تمام قروض پاکستان تقریباً ۲۹۰ میلیارد دالر است.
اسلام آباد، سال گذشته بعد از فرار از کسر بودجه، از صندوق بین المللی پول خواهان کمک مالی جدید در حالی شد که انتظار میرود اقتصاد پاکستان در سال ۲۰۲۴ تا دو فیصد رشد کند.
اقبال میگوید که چین در زمانیکه پاکستان با شرایط دشواری مواجه بود، در این کشور سرمایه گذاری کرد. او گفت: "زمانیکه در سال ۲۰۱۳، چین تصمیم گرفت که ۲۵ میلیارد دالر را در پاکستان سرمایه گذاری کند، ما ۱۸ ساعت کمبود برق داشتیم و حملات مکرر انتحاری داشتیم...در آن زمان، آنها (چین) تصمیم گرفتند که به پاکستان بیایند و از پاکستان حمایت کنند و این نشان میدهد که آنها به پاکستان اعتماد و اطمینان دارند."
اقبال میگوید که صعود بازار اسهام پاکستان نشان میدهد که "سرمایه گذاران محلی، به مسیری که حکومت آنرا دنبال میکند، اعتماد کامل دارند و من فکر میکنم که این همان حس اعتمادی است که سرمایه گذاران چینی و حکومت چین نسبت به این حکومت [پاکستان] دارد".