اعمال محدودیت بر شبکه‌های اجتماعی در پاکستان

عکس- آرشیف

تحلیلگران می‌گویند که اعمال محدویت بر شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، انستاگرام، تویتر و یوتیوب توسط حکومت پاکستان برای جلوگیری از اعتراضات گسترده پیرامون بازداشت عمران خان، صدر اعظم پیشین این کشور، به عوض جلوگیری از این اعتراضات، سبب افزایش حمایت خان شده است.

وزارت داخلهٔ پاکستان لحظاتی پس از بازداشت عمران خان توسط گروهی از نظامیان مسمی به "رینجرز" در روز سه شنبه، ۹ می (۱۹ ثور) دسترسی سراسری به تویتر، فیسبوک و یوتیوب را محدود کرد.

اما حامیان عمران خان به سرعت در جستجوی راه حل‌های بدیل شدند و با ارسال پیام های صوتی از شبکه های اجتماعی، فراخوان اعتراضات گسترده و جریان های زد وخورد با نیروهای پولیس پاکستان را با هزاران تن از طرفدران آقای خان همرسانی کردند.

به گفته شهزاد احمد، مدیر سازمان حقوق دیجیتال "بایتس فار آل"، این اقدام یک "اشتباه محاسباتی" توسط مقامات پاکستانی بود، زیرا به باور او، هیچ سودی در پی نداشت.

او می افزاید که اعمال محدودیت ها بر شبکه های اجتماعی این ادعای عمران خان، رهبر حزب تحریک انصاف پاکستان، را که یکی از افسران سازمان اطلاعات دو بار قصد کشتن او را داشته است، تقویت می‌کند.

اما مقامات حکومت پاکستان در باره این ادعای عمران خان گفته اند که این سوقصد کار یک مرد مسلح بوده است که اکنون در بازداشت به سر می‌برد و او به جرمش اعتراف نیز کرده است. اردوی پاکستان گفته است که واردکردن اتهام توسط عمران خان بر یک افسر نظامی در حال خدمت، اقدام به ''شدت غیر مسوولانه'' است.

از جانب دیگر، اسامه خلجی، فعال حقوق دیجیتال، معتقد است که مسدود ساختن رسانه‌های اجتماعی فقط استدلال حزب تحریک انصاف پاکستان را تقویت می کند. به گفته او، این امر بر محبوبیت این حزب افزوده است، زیرا به عنوان اقدامی برای محدود کردن حقوق اولیه شهروندان تلقی می شود.

این در حالیست که روز پنجشنبه ۱۱می (۲۱ثور)، ستره محکمه پاکستان، بازداشت عمران خان را غیرقانونی اعلام کرد، اما آشفتگی سیاسی هنوز هم ادامه دارد و محدودیت های انترنتی همچنان پا برجاست.

به گفته شهزاد احمد، مدیر سازمان حقوق دیجیتال "بایتس فار آل"، مقاماتی که دستور اعمال این ممنوعیت را صادر کرده اند، کسانی اند که به باور او "آگاهی ندارند اوضاع با چه سرعتی در حال تغییر است".

در ایالت خیبر پشتونخوا، یک‌تن از حامیان حزب تحریک انصاف به رهبری عمران خان، به خبرگزاری فرانس پرس گفت که فعالان حزب منتظر "قطع کامل (اینترنت)" بودند. بنابراین آنها به سرعت کلیپ های گرفته شده توسط تیلفون های همراه را به کمپیوتر های که با اینترنت وصل بودند، منتقل کردند.

او افزود "در آپلود ویدیوها در انستاگرام و توییتر تاخیر وجود داشت و خدمات زنده فیسبوک غیر فعال شده بود، ولی"ما همچنان کار خود را به خوبی انجام دادیم."

در عین حال، اعمال محدویت بر رسانه‌های اجتماعی و قطع انترنت در پاکستان، محکومیت بین المللی را نیز در پی داشت.

یکتن از فعالین سازمان عفو بین الملل در پاکستان به خبرگزاری فرانس پرس گفت که این یک "نقض آشکار حقوق بشر" است. او افزود که این امر می تواند "نقض بیشتر حقوق بشر، از جمله ممانعت از مستند سازی استفاده غیرقانونی از زور را تسهیل کند."

استفاده از انترنت و رسانه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر در پاکستان به دلیل دسترسی گسترده به تیلفون های هوشمند و ارزان افزایش یافته است.

بر اساس گزارش اداره تنظیم خدمات مخابراتی پاکستان، استفاده از تیلفون های همراه از ۵۶ میلیون در سال ۲۰۱۸ به ۱۱۶ میلیون در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است.