یک روز پس از صدور فرمان محمد اشرف غنی، رییس جمهور افغانستان برای رهایی زندانیان طالبان از زندانهای این کشور، نهادهای مدافع حقوق بشر از چگونگی تطبیق این فرمان نگران اند.
کمیسیون حقوق بشر افغانستان میگوید که اگر در بین این افراد کسانی شامل باشند که مرتکب جنایت جنگی شده اند، آقای غنی صلاحیت رهایی آنان را ندارد.
نعیم نظری، معاون این کمیسیون روز چهارشنبه ۱۱ مارچ (۲۱ حوت) به صدای امریکا گفت که زندانیان طالب در بند حکومت افغانستان از وضعیت حقوقی متفاوت از یک دیگر برخودار اند.
او گفت: "در میان زندانیان، افراد مسن، مریض، افرادی اند که مورد حبس آنان در حال تکمیل شدن است و در میان آنان (زندانیان) افرادی نیز هستند که مرتکب جرایم جنگی و جنایت علیه بشریت شده اند و زندانیهایی هم هستند که ممکن علیه آنها ادعای حق العبدی وجود داشته باشد."
معاون کمیسیون حقوق بشر از حکومت افغانستان خواست، زندانیانی را که قرار است از زندانها رها شوند، دستهبندی کند و کسانی را که متهم به جرایم جنگی اند، رها نکند.
آقای نظری همچنان افزود: "قوانین افغانستان مشخص ساخته است، افرادی که مرتکب جرایم بینالمللی و جنایت علیه بشریت انجام داده شده باشد، نباید مورد عفو قرار بگیرد و حکومت افغانستان صلاحیت رهایی چنین افراد را ندارد".
گروه عدالت انتقالی افغانستان ضمن ابراز نگرانی از رهایی زندانیان طالبان، از جامعه جهانی به ویژه ایالات متحدۀ امریکا میخواهد که باید تضمینهایی از طالبان گرفته شود که این زندانیان دوباره به میدانهای نبرد برنگردند.
عبدالرحیم جامی، عضو این گروه به صدای امریکا گفت که حکومت افغانستان باید در این مورد به مردم و به ویژه به نهادهای مدافع حقوق بشر معلومات دهد.
آقای جامی افزود: "جزییات این زندانیان واضح نیست، کیها آزاد میشوند، آیا کسانی هستند که کهولت سن دارند؟ آیا کسانی هستند که میعاد زندان شان تکمیل شده است؟ آیا کسانی هستند که از لحاظ طبقهبندی جرایم، در ردهای قرار دارند که جرایم خشنتر انجام داده اند؟ این جزییات روشن نیست که مایه نگرانی ما است".
از سویی هم تصمیم رهایی زندانیان طالبان از زندانهای افغانستان با واکنشهای در میان سیاستمداران افغان نیز مواجه شده است.
رحمتالله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی و نامزد انتخابات ریاست جمهوری افغانستان، این تصمیم غنی برای رهایی زندانیان طالبان را "شرمآور" دانسته است.
آقای نبیل همچنان گفته است که این کار رییس جمهور پا گذاشتن بر خون نیروهای امنیتی افغان است که در سالهای اخیر برای دفاع از جمهوریت و در جنگ با طالبان کشته شده اند.
در پاسخ به این نگرانیها، وحید عمر مشاور آقای غنی گفته است که زندانیان طالبان در بدل ضمانت مکتوب رها میشوند.
او در صفحۀ فیسبوک خود نوشته است: "این رهایی میتواند تدریجی باشد؛ در مقابل ضمانت های واضح از سوی طالبان صورت گیرد و مشروط به عمل متقابل از سوی طالبان، از جمله آغاز مذاکرت مستقیم با دولت افغانستان، طی یک روند صورت گیرد".
همچنان آقای عمر، خواست طالبان مبنی بر رهایی بدون قید و شرط زندانیان را کاری غیرممکن دانسته است.
رییس جمهور غنی دیروز فرمانی را صادر کرد که بر اساس آن، از رهاشدگان تعهد کتبی گرفته میشود و قبل از رهایی آنها بایومتریک خواهند شد.