در حالیکه بریتانیا قصد دارد با وجود اعتراضها و چالشهای قانونی، نخستین گروه پناهجویان را روز سهشنبه ۱۴ جون (۲۴ جوزا) به رواندا بفرستد، برخی از پناهجویان که از قبل در این کشور مستقر اند، هشدار داده اند که تازه واردان دوران سختی را پیشرو خواهند داشت.
فیصل، یک جوان ۲۰ سالهٔ اتیوپیایی که در سال ۲۰۱۹ از لیبیا به رواندا منتقل شده به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت: "هر روز به خدا دعا میکنم که این مکان را ترک کنم."
حکومت بوریس جانسن، صدر اعظم بریتانیا در ماه اپریل طرحهایی را به منظور اعزام برخی از پناهجویان به رواندا اعلام کرد، هرچند این طرح با انتقاداتی، هم از سوی برخی هم حزبیهای آقای جانسن و هم از سوی احزاب مخالف و شماری از سازمانهای خیریه، و حتا شهزاده چارلز روبرو شد.
مدافعان حقوق مهاجران و پناهجویان، این امر را نقض حقوق بنیادین افرادی میدانند که از جنگ و سرکوب فرار کرده اند.
آنان از محکمهٔ عالی بریتاینا خواستند تا انتقال این پناهجویان را متوقف سازد. اما محکمهٔ عالی بریتانیا به تاریخ ۱۰ جون (۲۰ جوزا) و محکمهٔ استیناف به تاریخ ۱۳ جون (۲۳ جوزا) درخواست سازمانهای خیریه و گروههای مدافع حقوق پناهجویان مبنی بر لغو پرواز انتقال پناهجویان غیرقانونی به رواندا را رد کردند.
رواندا یک کشور کمتر توسعه یافته است و انتظار میرود پناهجویانی که به دنبال زندگی بهتر به بریتانیا آمده اند، چانس کمتری برای دنبال کردن رویاهای شان در آن کشور داشته باشند.
سازمان پناهندگان ملل میگوید که صدها نفری که قبلاً بر اساس توافق ملل متحد و رواندا به آن کشور فرستاده شده اند، اسکان داده شده اند اما کسانی که بر اساس قرارداد با بریتانیا به رواندا فرستاده میشوند باید در رواندا درخواست پناهندگی بدهند.
پاول کگامی، رییس جمهور رواندا پس از امضای توافقنامه با بریتانیا در ماه اپریل به دپلوماتها در کیگالی، پایتخت این کشور گفت که کشورش و بریتانیا درگیر خرید و فروش مردم نیستند، بلکه تلاش میکنند تا راه حلی برای مشکل مهاجرت جهانی پیدا کنند.
پریتی پاتل، وزیر داخله بریتانیا که توافق همکاری با رواندا در زمینۀ انتقال مهاجران گفته است: "دسترسی به سیستم پناهندگی بریتانیا باید بر اساس نیاز باشد، نه بر اساس توانایی پرداخت پول به قاچاقبران".
در این راستا، لندن ١٢٠ میلیون پوند به صورت پیشپرداخت به رواندا داده و بقیه هزینهها را نیز بر اساس تعداد افراد اخراجشده متقبل خواهد شد. اما هنوز معلوم نیست که بریتانیا چه تعداد پناهجو را به رواندا میفرستد.
نگرانیهای مرتبط به مهاجرت، یکی از عوامل عمدۀ طرح برگزیت و خروج بریتانیا از اتحادیۀ اروپا بود و اکنون آقای جانسن زیر فشار شدید قرار دارد تا وعدههای خود را مبنی بر "گرفتن دوبارۀ کنترول" مرزهای بریتانیا عملی کند.
سال گذشته بیش از ۲۸ هزار پناهجو و مهاجر به گونۀ غیرقانونی وارد بریتانیا شده اند. بسیاری از مهاجران به صورت غیرقانونی و با عبور از مسیر پر خطر دریایی خود را از طریق کانال مانش، از فرانسه به بریتانیا میرسانند. شماری از این مهاجران، به شمول افغانها، در این مسیر تلف شده اند.
پناهجویانی که براساس توافق بریتانیا و رواندا به آنجا فرستاده میشوند، در پناهگاههایی در اطراف کیگالی با ویژگیهایی مانند اتاقهای شخصی، تلویزیون و حوض آببازی اسکان خواهند یافت. اما مرکز گاشورا جاییکه پناهجویان قبلی زندگی میکنند امکانات بسیار ابتدایی را ارایه میکند.
کیلی نیموبونا، یک پناهندۀ بوروندی گفت: "وقتی کار نداشته باشید، نمی توانید در اینجا زنده بمانید. ما نمیتوانیم دو بار در روز غذا بخوریم. هیچ چانسی برای یافتن شغل یا دستفروشی در جاده وجود ندارد."
سخنگوی دولت رواندا گفته است که این مهاجران به طور موقت در تاسیساتی مانند خوابگاهها یا هوتلها، در کیگالی اسکان داده میشوند تا زمانی که درخواست پناهندگی آنان بررسی شود. او گفت:"هنگامی که ادعاهای آنان مشخص شد، کار ادغام شان در جامعه (رواندا) تسهیل میشود".
رواندا تاکنون حدود ۱۳۰ هزار پناهجو از کشورهای مختلف از جمله جمهوری دموکراتیک کانگو، بروندی، افغانستان و لیبیا را در خود جای داده است.