یک گزارش تازه می‌گوید که بیش از ۸۴۰ هزار افغان و خانواده‌های آنان که در ازای کمک به نیروهای امریکایی در افغانستان، برای اسکان مجدد به ایالات متحده درخواست داده اند، هنوز در افغانستان به سر می‌برند.
گزارشی که روز پنج شنبه ۳۱ اگست (نهم سنبله) توسط سرمفتش وزارت خارجهٔ ایالات متحده نشر شد، به اقداماتی اشاره می‌کند که برای بهبود روند مهاجرت برنامه ویزه خاص مهاجرت برای افغان‌ها انجام شده است، اما دو سال پس از خروج ایالات متحده از افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت، هنوز چالش‌ها باقی است.
کانگرس ایالات متحده در سال ۲۰۰۹ میلادی لایحهٔ حفاظت از متحدان افغان را تصویب کرد که این اقدام شرایط را برای تطبیق برنامهٔ ویزه خاص مهاجرت مساعد کرد. بر اساس این برنامه، افغان‌های که برای نظامیان ایالات متحده و یا برای حکومت امریکا کار می‌کردند، می‌توانند برای اقامت دایمی امریکا یا گرین کارت درخواست بدهند. اما بخاطر کندی روند، این برنامه با انتقادهای زیادی مواجه شده و متقاضیان را در بلاتکلیفی خطرناک قرار داده است.
پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، تعداد افرادی که برای ویزای خاص مهاجرت درخواست داده اند به شدت افزایش یافته است. بر اساس این گزارش، تا ماه اکتوبر سال ۲۰۲۱ کمتر از ۳۰ هزار متقاضی وجود داشت، اما تا دسمبر سال ۲۰۲۲ این تعداد به حدود ۱۵۵ هزار افزایش یافت. این ارقام شامل اعضای خانواده‌های متقاضیان نمی‌شود که تاییدی خود را دریافت کرده اند.
در این گزارش آمده است که وزارت امور خارجه تخمین می زند که تا اپریل سال جاری بیش از ۸۴۰ هزار متقاضی برای برنامه ویزه خاص مهاجرت و اعضای خانواده آنها در افغانستان باقی مانده اند.
اما وزارت خارجه گفته است که همهٔ این افراد پذیرفته نخواهند شد. به گفتهٔ این وزارت حدود ۵۰ در صد از متقاضیان زمانی که درخواست‌هایشان در مراحل اولیه بررسی می‌شود، واجد شرایط نیستند.
این وزارت همچنین گفته است که از زمان آغاز کار ادارهٔ جوبایدن، رییس جمهور ایالات متحده در جنوری ۲۰۲۱ تا اگست سال جاری، نزدیک به ۳۴ هزار ویزه برای متقاضیان و اعضای خانواده آنها صادر کرده است که به گفته این گزارش افزایش قابل توجهی نسبت به سال های گذشته داشته است.
در این گزارش آمده است که این وزارتخانه کارکنان بیشتری را برای رسیدگی به درخواست‌ها استخدام کرده است، با وزارت دفاع امریکا برای تایید اشتغال متقاضیان هماهنگی بیشتر شده و برخی از مراحل روند درخواست حذف شده است. اما، گزارش می‌افزاید که کارهای بیشتری می‌توانست انجام شود.
این در حالی است که پروازهای اسکان مجدد افغان‌ها از اواسط ماه جون به اینسو متوقف شده است. یک سخنگوی وزارت خارجهٔ ایالات متحده چندی پیش با تایید این موضوع ابراز امیدواری کرد که این پروازها به زودی از سرگرفته خواهد شد. او به دلیل حساسیت عملیاتی از ارایهٔ جزییات بیشتر خودداری کرد.
مقام‌های دست اندر کار در عملیات اسکان مجدد افغان‌های واجد شرایط به امریکا، توضیحات متفاوت در مورد توقف پروازها از کابل داده اند. یک منبع که نخواست نامش فاش شود، به صدای امریکا گفت که طالبان به دلیل مخالفت‌های درونی شان این پروازها را متوقف کرده اند.
هرچند، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، گفت که از وضع کدام محدودیت بر پروازهای اسکان مجدد افغان‌ها آگاهی ندارد.
یک منبع دیگر که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به صدای امریکا گفت که ایالات متحده این پروازها را متوقف کرده است، زیرا به گفتهٔ او، رهبران طالبان از این پروازهای چارتر شده سود می‌بردند که احتمالاً تحریم‌های اقتصادی امریکا بر طالبان را نقض می‌کند.