پس از چندین سال، بالاخره شکیب مستغنی، سخنگوی وزارت خارجۀ افغانستان، بدون ذکر نام کشور مشخصی تایید کرد که شماری از سازمان های غیر حکومت و حتی در برخی موارد، کشور های میزبان، افغان های مهاجر را در فعالیت هایی شامل می سازند که مخالف اصول بین المللی است.
اظهارات آقای مستغنی پس از آن در این مورد بیان شد که بر اساس گزارش ها، هیثم المالح، رئیس ائتلاف مخالفان حکومت بشارالاسد، نامه ای به حکومت افغانستان فرستاده و طی آن از مقامات کابل خواسته است تا از ورود جنگجویان افغان که توسط حکومت ایران به جنگ سوریه اعزام می گردند، جلوگیری کند.
با آنهم، مقامات حکومت افغانستان تا حال به صورت مستقیم نگفته اند که آیا حکومت ایران مهاجرین افغان را به جنگ سوریه اعزام کرده تا از حکومت بشار الاسد که از حمایت تهران برخودار است، حمایت کنند یا خیر؟
جنگ برای پول
اما شماری از آگاهان مثل علی نوری زاده، رئیس مرکز مطالعات ایران و عرب مستقر در لندن، ادعا می کند که حکومت ایران به خصوص سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از وضعیت بد اقتصادی مهاجرین افغان مقیم آن کشور استفادۀ سو کرده و هزاران مهاجر افغان را به جنگ سوریه اعزام کرده است.
آقای نوری زاده گفت: "جوانان افغان که در ایران با بیکاری، فشار، تبعیض نژادی و مذهبی رو به رو استند، چاره ای نداشتند تا برای نجات از چنین محیط به سوریه بروند."
آقای نوری زاده همچنین می گوید مثل جنگ میان ایران و عراق که حکومت تهران کودکان را وادار می کرد تا در خط مقدم جنگ از مناطق ماین گذاری شده، عبور کنند، حالا افغان های مهاجر را در خطوط مقدم جبهه در سوریه اعزام می کند و برای آنان ماهانه ۵۰۰ دالر امریکایی مزد می دهد و در صورت کشته شدن آنان، برای خانواده آنان حدود ۱۲ هزار دالر امریکایی خون بها می دهد.
این تحلیلگر سیاسی همچنین می گوید، استفاده از افغان های مهاجر برای حکومت ایران و اعزام آنان به جنگ سوریه بی درد سر است، زیرا افغان ها از یک سو با فقر اقتصادی دست و پنجه نرم می کنند و از سوی دیگر همواره با تهدید خروج از آن کشور مواجه اند. بنا بر این، زمانیکه مهاجرین افغان در جنگ سوریه کشته شوند، حکومت ایران با اعتراض جدی مواجه نمی گردد.
سواستفاده مذهبی
آقای نوری زاده افزود که حکومت ایران از احساسات مذهبی مهاجرین افغان سو استفاده کرده به آنها گفته است که آن جنگجویان برای پاسبانی از زیارتگاه حضرت زینب، دختر امام علی در برابر دشمنانی می جنگند که "مثل یزید به ساحت حضرت زینب تعرض می کنند."
در همین حال، محمد نعیم لالی حمیدزی، عضو ولسی جرگه افغانستان، در مصاحبۀ با رادیو آشنا صدای امریکا، تایید کرد که هزاران مهاجر افغان مقیم ایران، نه تنها به جنگ سوریه اعزام شده اند، بلکه به جنگ های عراق و یمن نیز فرستاده شده که "صد ها تن آنان کشته و یا دستگیر" نیز شده اند.
آقای حمیدزی همچنین می گوید در صورتی که مهاجرین افغان از رفتن به جنگ سوریه اجتناب کنند، آنان از سوی حکومت ایران اخراج می گردد و در عین حال "خانواده های مهاجرین افغان در چنگال سپاه پاسداران اسلامی، گروگان" است.
آقای حمید زی می گوید که استفاده از احساسات مذهبی روشی موثر برای سربازگیری از مهاجرین افغان و اعزام شان به جنگ سوریه بوده است.
در جریان حدود چهار دهۀ گذشته، میلیون ها شهروند افغانستان به دلیل جنگ های دوامدار و فقر اقتصادی به پاکستان و ایران مهاجر شده اند.
به گفتۀ نادر فرهاد، سخنگوی کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان، در حال حاضر، حدود ۹۵۰ هزار مهاجر افغان در ایران به صورت رسمی ثبت استند و اسناد آنان همه ساله از سوی حکومت ایران، تمدید می گردد. اما در عین حال، حدود یک میلیون و چهار صد هزار مهاجر افغان بدون مدرک و اسناد در ایران به سر می برند.
حمیدالله فاروقی، استاد اقتصاد در پوهنتون کابل ضمن تایید اعزام مهاجرین افغان به جنگ سوریه از جانب ایران، تاکید کرد که مسوولیت حکومت افغانستان است که در چنین وضیعت، شرایط عودت مهاجرین را در کشور فراهم کند.
نبود ثبوت موثق
در همین حال، حفیظ احمد میاخیل، مشاور مطبوعاتی وزارت دعوت مهاجرین افغانستان، می گوید که تا حال اسناد دقیق در مورد سهمگیری مهاجران افغان مقیم ایران در جنگ سوریه در دست نیست، اما اصرار ورزید که هر گونه سؤ استفاده از مهاجرین، مخالف حقوق بشری آنان است.
در جنگ داخلی پنج ساله سوریه، حدود ۴۵۰ هزار نفر به شمول هزاران کودک کشته شده است.
علاوه بر آن، حدود سه میلیون شهروند سوری مجبور به ترک کشور شان شده اند که اکثریت آنان به اردن، عراق، لبنان، ترکیه، مصر و کشور های اروپایی مهاجر شده اند.
به باور آگاهان، ایران یگانه کشوری نیست که از افغان های مهاجر در جنگ سؤ استفاده کرده است، در گذشته و حال پاکستان نیز از مهاجرین افغان در جنگ کشمیر استفاده کرده نیز مورد استفاده سؤ قرار داده است.