شروط طالبان برای تظاهرات؛ نگرانی از حقوق زنان و خبرنگاران افغان

طالبان در چند روز اخیر برخورد خشمگینانه را با اعتراضات در افغانستان در پیش گرفته و افزون بر لت و کوب کردن معترضان و خبرنگارانی که برای پوشش تظاهرات آمده بودند، تظاهرات را "آشوب" و مظاهره کنندگان را "آشوب‌گر" توصیف کرده اند.

بر اساس گزارش رسانه‌ها، در چند روز گذشته تظاهرات صلح آمیز در کابل، بدخشان و هرات توسط طالبان از هم پاشیده شده و بنا بر برخی گزارش‌ها شماری از زنان معترض و خبرنگاران توسط طالبان شلاق کاری و شکنجه شده اند.

وزارت داخلهٔ حکومت طالبان اواخر روز چهار شنبه هشتم سپمتر (۱۷ سنبله) با نشر اعلامیه‌ای به مردم هشدار داد تا در هیچ اعتراض یا تظاهراتی قبل از اتمام مراحل قانونی شرکت نکنند.

در بیانیه وزارت داخله آمده است که در چند روز گذشته، شماری از مردم در کابل و دیگر ولایات به بهانهٔ اعتراض به جاده‌ها برآمده و باعث اخلال امنیت و آزار و اذیت مردم شده و زندگی عادی را مختل کرده اند.

در این اعلامیه آمده است که به همه شهروندان اطلاع داده می‌شود که در حال حاضر، تحت هر نام و عنوانی تلاش برای برگزاری تظاهرات نکنند.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان در واکنش به تظاهرات مردم در افغانستان گفت که این تظاهرات به معنی "آشوب" و معترضان "آشوبگر" اند.

آقای مجاهد روز سه شنبه هفتم سپتمبر (۱۶ سنبله) در یک کنفرانس خبری در کابل گفت: "تظاهرات تا حال صبغۀ قانونی ندارد، هرکس اگر تظاهرات می‌کند به معنای آشوب است."

این در حالی است که طالبان در پیوند با تظاهراتی که به حمایت از این گروه در قندهار برگزار شده بود، هیچ گونه واکنشی نشان نداده اند.

لت و کوب خبرنگاران

گزارش‌هایی از لت و کوب مظاهره کنندگان و جلوگیری از پوشش خبری تظاهرات درکابل و بعضی ولایات به نشر رسیده است.

خبرگزاری رویترز از قول روزنامه "اطلاعات روز" نگاشته است که دو خبرنگار این روزنامه پس از پوشش خبری اعتراضات زنان در کابل توسط طالبان بازداشت و لت و کوب شده اند.

ذکی دریابی، موسس و سردبیر روزنامه اطلاعات روز، تصاویری از دو خبرنگار را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته که از طرف طالبان به شدت لت و کوب شده اند.

طالبان در مورد این رویداد گفته اند که هرگونه حمله بر خبرنگاران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

آقای دریابی روز پنجشنبه نهم سپتمبر (۱۸ سنبله) ، یک روز پس از حادثه، به رویترز گفت که این عملکرد طالبان پیام وحشتناکی را برای رسانه‌ها در افغانستان ارسال کرد.

ادیتور روزنامه اطلاعات روز به رویترز گفت: "پنج همکار ما برای بیش از چهار ساعت در بازداشتگاه نگهداری شدند و در این چهار ساعت دو نفر از همکاران ما مورد ضرب و شتم و شکنجه بی‌رحمانه قرار گرفتند."

او گفت خبرنگاران زخمی به شفاخانه منتقل شدند و داکتران پس از مداوا به آنان توصیه کردند که دو هفته استراحت کنند.

در همین حال لطف الله نجفی‌زاده، رییس شبکهٔ خبری طلوع نیوز نیز در یک تویت نوشته است: "کمره‌های رسانه‌ها مصادره شده، از خبرنگاران خواسته شد که فلمبرداری نکنند و برخی‌ها برگشت داده شدند. مظاهره کنندگان در مقابل سلاح در کابل به راه‌پیمایی ادامه می‌دهند. آزادی راه اندازی تظاهرات و آزادی گزارش‌دهی در مورد آن کجاست؟"

در همین حال، گزارش‌هایی نیز وجود دارد که جنگجویان طالبان شماری از زنان معترض را در گاراژ یکی از بانک‌ها در شهر کابل قید کرده اند.

ادتیا راج کال، خبرنگار هندی که با رسانه‌‌های مختلف بین المللی کار کرده است، یک تویت ویدیویی از زنان را نشر کرده که در یک پارکنگ وسایط دیده می‌شوند.

او نگاشته است: "طالبان زنان افغان را حبس کرده اند که امروز در کابل علیه دهشت افگنی پاکستان اعتراض می‌کردند."

واکنش‌ها

ملل متحد از غفلت طالبان در زمینۀ تامین حقوق زنان ابراز نگرانی کرده و بر حفظ حقوق و دستآوردهای زنان افغان تاکید کرده است.

الیسن دیویدین، معاون اداره زنان ملل متحد در امور افغانستان گفته است که هرچند طالبان تعهد کرده اند که در چارچوب شریعت اسلام به حقوق زنان احترام می‌گذارند، اما به گفتۀ وی این مقام ملل متحد "هر روز گزارش هایی از محدودتر شدن حقوق زنان" دریافت می‌شود.

خانم دیویدین با اشاره به مظاهرات زنان و دختران در برخی ولایات افغانستان از جمله کابل گفت که اعتراض زنان به عملکرد طالبان نشان می‌دهد که آنان از حقوق شان صرف نظر نخواهند کرد و مانع حذف حضور فعال شان در جامعه خواهند شد.

سازمان عفو بین‌الملل گفته است که برخورد طالبان با معترضان صلح آمیز و خبرنگاران در افغانستان، به شمول فیرهای هوایی به هدف متفرق کردن معترضان و لت و کوب آنان توسط کیبل و شلاق در تناقض با تعهدات آن گروه قرار دارد.

عفو بین‌الملل گفته است که ویدیوهای تظاهرات را که در آن طالبان برای متفرق کردن معترضان می‌کوشند مستقلانه تایید کرده است. این نهاد مدافع حقوق بشر همچنین گفته است که خبرنگاران طلوع، آریانا و اطلاعات روز توسط طالبان لت و کوب و بازداشت شده اند.

سازمان عفو بین‌الملل از طالبان خواسته است تا از تنش کاسته و به مردم اجازه دهند که حق اساسی تجمعات و تظاهرات صلح آمیز را تمثیل کنند. این نهاد همچنان گفته است که باید به خبرنگاران اجازه داده شود تا بدون ترس از خشونت به پوشش تظاهرات بپردازند.

در ویدیوهای نشر شده در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود که یکی از اعضای گروه طالبان در شهر مزار شریف مانع پوشش خبری تظاهرات زنان می‌شود.

تظاهرات در مزارشریف

دیدبان حقوق بشر نیز روز چهار شنبه هشتم سپتمبر (۱۷ سنبله)‌ از گروه طالبان خواست تا زمینه فعالیت مصوون تمام خبرنگاران را در افغانستان فراهم کند.

این سازمان حامی حقوق بشر با نشر خبرنامه‌ای در واکنش به لت و کوب و بازداشت خبرنگاران افغان گفت که رهبران طالبان وعده سپرده بودند که جلو فعالیت رسانه‌ها در افغانستان گرفته نخواهد شد، اما طالبان "به گونه روز افزون" مانع فعالیت خبرنگارانی می‌شوند که اعتراضات ضد طالبان را پوشش می‌دهند.

دیدبان حقوق بشر از طالبان خواسته است تا به حمله بر خبرنگاران پایان داده، محدودیت‌های وضع شده علیه خبرنگاران را رفع کنند و عاملین بدرفتاری با معترضان و خبرنگاران را مجازات کنند.