طالبان افغان در تقلا اند تا نمای واحد خود را در حالی حفظ کنند که برخی گزارشها از برخورد میان تندروان این گروه به ویژه در شرق افغانستان حکایت می کند.
خبرگزاری ای بی سی ایالات متحده به استناد گفته های دو فرمانده طالبان و کم دو مقام استخبارات افغانستان که از هیچ یکی نام برده نشده است، خبرداده است که گروه طالبان افغان کم از کم به سه دسته تقسیم شده است.
فرماندهان یاد شدۀ طالبان به خبرگزاری ای بی سی گفته اند که طالبان به گروه متعهد به ملا عمر و طرفدار جنگ، گروهی که زیر نام داعش می جنگند و گروهی که طرفدار گذاشتن سلاح بر زمین و پیوستن به روند صلح حکومت افغانستان اند، منقسم شده اند.
یک مقام ارشد استخبارات افغانستان نیز با تایید این چند دستگی در صفوف طالبان گفته است که انشعاب طالبان سال گذشته با ظهور داعش در افغانستان آغاز شد. این مقام افغان گفته است که نخستین نمونۀ آن روگردانیدن عبدالرووف خادم، فرمانده پیشین طالبان از آن گروه و گراییدن وی به داعش بود.
عبدالرووف خادم در سال ۲۰۰۷ از زندان گوانتانامو به افغانستان منتقل شد و پس از سپری کردن دو سال در زندان بگرام در سال ۲۰۰۹ آزاد شد و اندکی بعد دوباره به صفوف طالبان پیوست. رووف در ماه دلو سال گذشته در یک حملۀ مشترک نیرو های افغان و ناتو در ولسوالی کجکی ولایت هلمند کشته شد.
انتونی کوردسمن تحلیلگر مسایل امنیتی افغانستان در مرکز مطالعات بین المللی و ستراتیژیک در واشنگتن دی سی می گوید که انشعاب در صفوف طالبان موضوع تازه یی نیست. او می گوید که از آغازین روزهای فروپاشی رژيم طالبان، عناصری در آن گروه وجود داشت که حتا تندروتر از ملا عمر بودند و عناصری که واقعاً خواستار صلح بودند.
جدال قدرت
تقویت تلاش ها برای مذاکرات مستقیم میان حکومت افغانستان و طالبان، تشدید خشونت و گسترش آن در مناطق شمال افغانستان که در یک و نیم دهۀ گذشته نسبتاً امن بود و مزید بر آن خشونت های جدید زیر نام داعش به ویژه در شرق افغانستان خود گواه چند دستگی در میان طالبان است.
مقام ها در ولایت ننگرهار گفتند که در سه هفتۀ گذشته درگیری میان طالبان و تندروانی که خود را وابسته به گروه دولت اسلامی می خوانند، منجر به بیجا شدن نزدیک به ۱۰۰ خانواده در روستاهای مرزی آن ولایت و کشته شدن بیش از ۱۵۰ تندرو شده است.
هفتۀ گذشته طالبان در یک اقدام بی پیشینه و غیرمنتظره نامه یی عنوانی ابوبکر البغدادی، رهبر گروه دولت اسلامی، فرستاده و به وی هشدار دادند که جنگجویان داعش را از افغانستان دور نگهدارد. در این نامه بر وحدت گروه های مخالف حکومت افغانستان تاکید شده و از پیامد های انشعاب در صفوف آنان هشدار داده شده بود.
اما شماری از کارشناسان تنها ظهور داعش را مایۀ انشعاب در گروه طالبان ندانسته بلکه استدلال می کنند که اختلاف نظر در میان فرماندهان ارشد آن گروه زمینه ساز انقسام گروه شده است.
انتونتی کوردسمن می گوید که اکنون شماری از فرماندهان ارشد طالبان برای کسب رهبری آن گروه پس از ملا عمر در تقلا استند.
در ماه اپریل سال گذشته، ملا قیوم ذاکر، فرمانده ارشد نظامی طالبان و زندانی پیشین گوانتانامو به خاطر اختلاف نظر با ملا اختر محمد منصور معاون ملا عمر کنار رانده شد که از دید شماری از آگاهان این اختلاف میان رهبران ارشد طالبان سبب انقسام در آن گروه شد.
از سویی هم نامۀ طالبان عنوانی داعش که در پای آن ملا اختر محمد منصور امضا کرده است، پرسش هایی را در ذهش شماری از طالبان زنده ساخته است که چرا چنین موضوع مهمی از آدرس ملا عمر مطرح نشده است.
یک فرمانده طالبان در ولایت کنر به خبرگزاری ای بی سی گفته است که این نخستین باری است که چنین معاون ملا عمر این گونه بیانیه یی را نشر می کند. این فرمانده ارشد طالبان نیز پذیرفته است که جنگجویان داعش در این روزها در افغانستان فعال اند و طالبان نیز به ویژه در شرق افغانستان به پیمانۀ زیاد به آن گروه می پیوندند.
به هر حال از دید آقای کوردسمن به نظر نمی رسد که انشعاب طالبان توانمندی آن گروه را در جنگ متاثر بسازد. او استدلال می کند که "طالبان ممکن از جنگ خسته شده باشند و یا بر سر رهبری گروه منقسم شده باند، اما هنوز هم نفوذ دارند، مردم بیشتری را می کشند، حتا در جاهایی که پیشتر از این نفوذ هم نداشتند."
گزارش: خبرگزاری ای بی سی
برگردان: نجیب الله احمدیار