تسلیحات ایالات متحده که پس از خروج نیروهای بین المللی از افغانستان در آگست ۲۰۲۱ به دست طالبان افتاد، هنوز در خارج از این کشور دیده میشود.
یک فرمانده اسراییلی که نخواست نامش ذکر شود، ماه گذشته به مجلهٔ نیوزویک گفت که مقداری از سلاحهای خفیفهٔ ایالات متحده که در افغانستان به جا مانده بود، به دست فلسطینیها در نوار غزه افتاده است.
گزارش رسانهها نشان میدهد که طالبان از طریق قاچاق تسلیحات و مهمات به جا مانده از نیروهای ایالات متحده در افغانستان، سود میبرند و شماری از تحلیلگران میگویند که طالبان بازار سیاه تجارت اسلحه را در کنترول خود دارند.
بر اساس گزارشها، بخشی از تسلیحات و مهمات ایالات متحده که در افغانستان به دست طالبان افتاد، به پاکستان و سایر کشورهای منطقه نیز انتقال داده شده است.
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان، به تاریخ ۱۰ جولای در واکنش به گزارشهای منتشر شده در تویتی دخالت طالبان در قاچاق اسلحه را رد کرد.
مجاهد گفت: "تمام سلاحها، تجهیزات و وسایط در دیپوها و ذخایر کشور محفوظ شده و به هیچ کسی اجازه نیست که حتا یک میل اسلحه را قاچاق و یا به فروش برساند. این گونه تبلیغات دسیسه حلقات تنش طلب و مغرض است که ثبات و کنترول جاری در افغانستان را تحمل نمیتوانند و در برابر آن پروپاگند می کنند."
با آنکه طالبان کنترول خود را بر ذخایر تسلیحات امریکایی افزایش داده، گزارشها حاکی از آن است که اعضای طالبان به طور مستقیم در فروش تسلیحات امریکایی در بازارهای سیاه دست داشته اند.
پس از آنکه نیروهای بین المللی به رهبری ایالات متحده دراگست ۲۰۲۱ افغانستان را پس از دو دهه جنگ ترک کردند، نیروهای امنیتی افغانستان نیر سقوط کردند. این امر به طالبان که افغانستان را تصرف کرده بودند، اجازه داد تا مقدار زیادی سلاحهای خفیفه و سایر تجهیزات نظامی امریکا را که به قوای مسلح پیشین افغانستان فراهم شده بود، به دست آورند.
بر اساس تخمین وزارت دفاع ایالات متحده، در هنگام سقوط حکومت پیشین افغانستان به ارزش ۷.۱۲ میلیارد دالر تسلیحات و مهمات امریکا در افغانستان موجود بود و بخشی اعظم این تجهیزات نظامی به دست طالبان افتاد. این تجهیزات نظامی شامل طیارههای نظامی، وسایط نقلیه، تسلیحات و سایر تجهیزات نظامی میشود.
روزنامهٔ نیویورک تایمز در نومبر ۲۰۲۱ با دلالان اسلحه در ولایت قندهار صحبت کرد و بر اساس این گزارش، دلالان به طور آشکار تسلیحات امریکایی را میفروختند.
شماری از این دلالان سلاح گفته اند که طالبان به برخی از جنگجویان خود اجازه داده اند تا سلاح های خفیفه را که پس از تصرف پایگاه های نیروهای حکومت پیشین افغانستان به دست آورده اند، میتوانند به فروش برسانند.
این دلالان اسلحه که با نیویورک تایمز صحبت کرده اند، گفته اند که بسیاری از فروشندگان سلاح، تسلیحات امریکایی را به پاکستان قاچاق کرده اند. یک فرمانده پیشین طالبان که در قندهار زندگی می کند، گفت که او یک دلال اسلحه پاکستانی را که به دنبال تفنگچه، عینکهای شب بین و سایر تجهیزات امریکایی بود، به یک تاجر محلی اسلحه معرفی کرده است.
بر اساس گزارشها، این گونه سلاحها و تجهیزات نظامی به دست تندروان ضد حکومت پاکستان نیز رسیده است.
رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی در ماه مارچ سال روان میلادی گزارش داد که اعضای گروه تحریک طالبان پاکستان ماشیندارهای های ام-۱۶، تفنگ های تهاجمی ام-۴، عینکهای شب بین و تجهیزات ارتباط نظامی را خریداری کرده اند.
سازمان سروی سلاحهای خفیف (Small Arm Survey) که یک پروژه تحقیقاتی مستقل مستقر در ژینو است و سازمان غیرحکومتی دیدبان صلح افغانستان مستقر در ایالات متحده با نشر گزارش مشترک گفته است که طالبان کنترول خود را بر دیپوهای بزرگ سلاحهای امریکایی و قاچاق این تسلیحات افزایش داده اند.
اما این دو سازمان همچنین گفته اند که "قاچاق اسلحه" در جاهایی ادامه دارد که مقامات محلی طالبان از خرید و فروش این تسلیحات مالیه جمعآوری میکنند. این گزارش همچنین افزوده است که "قاچاق غیرقانونی و مخفی اسلحه نیز انجام میشود."
سازمان دیدبان صلح افغانستان در اواخر ۲۰۲۲ میلادی پژوهشی را در سه ولایت افغانستان: هلمند، قندهار و ننگرهار انجام داد. این سازمان با قاچاقچیان اسلحه، جنگجویان پایین رتبهٔ طالبان، مقامات محلی طالبان، شماری از نیروهای امنیتی حکومت پیشین افغانستان و کارشناسان امنیتی مستقر در افغانستان مصاحبه انجام داد.
یافتههای این دو سازمان نشان میدهد که بازارهای خرید و فروش سلاح در مناطق سرحدی میان افغانستان و پاکستان فعال اند و با وجود ضبط سلاحها توسط مقامات طالبان، تسلیحات به خارج از مرز افغانستان قاچاق میشود.
اسفندیار میر، کارشناس جنوب آسیا در موسسه صلح امریکا، به مجله فارن پالیسی گفته است طالبان احتمالاََ بازار سیاه جدید اسلحه را در کنترول خود دارند و مالیات جمعآوری میکنند.
بر اساس گزارشها، تسلیحات باقی مانده از نیروهای امریکایی در افغانستان به کشمیر نیز انتقال یافته است.
مقامات در کشمیر زیر کنترول هند در ماه جنوری ۲۰۲۳ به انبیسی نیوز گفتند که سلاحهای امریکایی، از جمله تفنگ های ام-۴ و ام-۱۶ را از نزد گروههای تندرو جیش محمد و لشکر طیبه مستقر در پاکستان که به منظور اعمال نفوذ پاکستان در کشمیر می جنگند، به دست آورده اند.
تندروان هر دو گروه—جیش محمد و لشکر طیبه — یا در کنار نیروهای طالبان در افغانستان جنگیده و یا هم آموزش نظامی دیده اند.