دموکراسی در ایالتهای کولورادو و واشنگتن در ایالات متحده امریکا سه عملی را قانونا مجاز کرده است که در گذشته نه تنها غیرقانونی بود بلکه جرم پنداشته می شد. تولید، فروش و استفاده چرس حالا در این دو ایالت قانونی است.
در کولورادو حدود ۵۵ در صد بیشتر از ۱.۳ میلیون رای دهنده به طرفداری قانونی ساختن تولید و استفاده چرس رای دادند - این شمار بیشتر از رای دهندگانی بود که در انتخابات سال ۲۰۱۲ به باراک اوباما رای دادند.
بحث قانونی کردن و نکردن چرس در بسیاری از ایالت های امریکا داغ است. در هفته روان یک جلسهء ۹۰ دقیقه ای در «فیستیوال ایده های اسپن» به بحث چرس اختصاص داده شده بود. دراین فیستیوال بیشتر روی ایده های تازه و خارق العاده نخبگان در عرصه اقتصاد، تکنالوجی، سیاست و هنرها بحث می شود اما امسال دها شهروند امریکایی در باره فواید و اضرار قانونی شدن چرس صحبت کردند.
امریکایی ها چرس را ماریوانا می گویند که از کشورهای امریکایی جنوبی به ایالات متحده قاچاق می شود.
طرفداران قانونی شدن
ایتان نادلمن، مؤسس و رئیس سازمان غیردولتی اتحاد برای پالیسی مخدرات، یکی از حامیان پروپاقرص قانونی شدن تولید و استفاده چرس است. او می گوید همانگونه که تولید، فروش و نوشیدن نوشابه های الکولی قانونی است، چرس هم باید چنین باشد.
نادلمن می گوید «برخورد کیفری با چرس راه حل نیست. ما در زمان حاضر بیشتر از نیم میلیون معتاد در زندانها داریم. ماریوانا را باید از دایره قوانین جزایی بیرون کرد، باید آنرا قانونی کرد و با آن از راهای صحی و آموزشی برخورد نمود.»
به باور نادلمن اضرار صحی و اجتماعی چرس از نوشابه های الکولی و سگرت بیشتر نیست و دولت نباید میلیاردها دالر را هزینه مبارزه با چرس کند. او می گوید قانونی ساختن چرس منجر به افزایش فوری و فراگیر اعتیاد به آن نخواهد شد.
استفاده از چرس، به باور برخی امریکایی ها، جزء از حقوق و آزادی های شهروندی است و دولت نباید آنرا نقض کند.
مخالفین قانونی شدن
اسا هوچینسن، رئیس پیشین اداره مبارزه با مخدرات امریکا می گوید قانونی کردن چرس منجر به افزایش اعتیاد، جرایم و مشکلات اجتماعی خواهد شد.
به باور هوچینسن، قانونی کردن چرس مغایر قوانین فدرال است و ومحکمه عالی امریکا باید قانونی شدن چرس در ایالتهای کولورادو و واشنگتن را لغو کند.
او می گوید «این یک امر منطقی است که وقتی چرس قانونی شود نه تنها قیمت آن کاهش می یابد بلکه استفاده از آن همگانی می شود و اینکار اعتیاد را گسترش خواهد داد.»
مبارزه با اعتیاد گسترده به چرس، به نظر این مقام پیشین امریکایی، هزینه های هنگفت و به مراتب بیشتر از مبارزه با چرس را در پی خواهد داشت.
چرس در افغانستان
افغانستان اضافه بر تولید بیشترین مقدار تاریاک و هروئین در جهان، در صدر فهرست کشورهای تولید کننده چرس هم قرار داد.
در افغانستان کشت، فروش و استفاده چرس غیرقانونی و جرم است. ایالات متحده امریکا و دیگر کشورها و سازمان های کمک کننده، فعالیت های ضد مخدرت در افغانستان، بشمول مبارزه با چرس، را حمایت و تمویل می کند.
از اسا هوچینسن، که زمانی سارنوال و وزیر امنیت داخلی امریکا هم بود، پرسیدم وقتی در امریکا چرس قانونی شود چگونه می تواند با آن در افغانستان مبارزه کرد؟
او در پاسخ گفت «نه تنها در افغانستان اینکار با مشکل بر خواهد خورد بلکه تعهدات امریکا در پای کنوانسیون های جهانی مبارزه با مخدرات هم به چالش گرفته خواهد شد. ما باید در امریکا در این باره موقف سالم اتخاذ کنیم.»
اما اگر شهروندان امریکایی در دیگر ایالتهای این کشور مانند کولورادو و واشنگتن با اشتیاق به قانونی شدن چرس رای بدهند، حکم دموکراسی به نفع چرس خواهد بود.
در افغانستان پیشنهاد یک موسسه خارجی برای قانونی ساختن کشت تاریاک به شدت از جانب مقام ها رد شد و حتی منجر به بیرون کشیدن آن موسسه از کشور گردید.
بحث قانونی شدن یا نشدن چرس یک مشق دموکراسی درامریکا خوانده می شود اما این مشق برای دموکراسی افغانستان، دست کم در شرایط موجود،شاید بسیار آموزنده نباشد.