سازمان عفو بین‌الملل به مناسبت روز جهانی حقوق بشر گفته است که افغانستان از رهگذر وضعیت حقوق بشر در آستانۀ نابودی غیرقابل بازگشت قرار گرفته و این عقب‌گرد باید متوقف شود.
این سازمان ناوقت یکشنبه ۱۰ دسمبر (۱۹ قوس) گفت که طالبان از زمان به قدرت رسیدن در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ در افغانستان، دوره جدیدی از سوی استفاده و نقض حقوق بشر را آغاز کرده اند.
به گفتۀ این سازمان نه تنها مقامات طالبان وعده خود را مبنی بر حمایت از حقوق مردم افغانستان به ویژه حقوق زنان زیر پا گذاشته اند، بلکه خشونت را دوباره آغاز کرده و با مصونیت کامل دست به نقض حقوق بشر زده اند.
عفو بین‌الملل گفته است که حکومت طالبان در سال اول حاکمیت‌اش، به طور سیستماتیک نهادهای کلیدی برای حمایت از حقوق بشر را منحل کردند، آزادی بیان، همایش، محاکمه عادلانه و سایر حقوق را تحت فشار قرار دادند.
در فراخوان این سازمان گفته شده است: "حقوق اساسی زنان و دختران سلب شده است. هزاران افغان به طور خودسرانه بازداشت، شکنجه، ناپدید و حتی کشته شده اند. خبرنگاران، فعالان، مدافعان حقوق بشر، هنرمندان، افراد اکادمیک، اقلیت‌های مذهبی و قومی همچنان در معرض خطر ویژه قرار دارند. حقوق بشر در همه ابعاد مورد حمله قرار گرفته است. این باید متوقف شود."
احترام به حقوق بشر در افغانستان و تضمین آن از جانب مقامات حکومت طالبان دیگر موردی است که در این فراخوان به آن اشاره شده و آمده است: "به نقض فاحش حقوق بشر در افغانستان، از جمله قتل‌های انتقامجویانه و حمله به اقلیت‌های قومی و مذهبی، زنان و دختران، دگرباشان جنسی، مدافعان حقوق بشر، اعضای جامعه مدنی، قضات، وکلا، مقامات سابق حکومتی، خبرنگاران و دیگران فورا پایان دهید."
همچنان این سازمان تاکید کرده است که حقوق افغان‌ها برای آزادی بیان و همایش‌های مسالمت‌آمیز تضمین شود و آدم‌ربایی، بازداشت‌های خودسرانه، و ضرب و شتم خبرنگاران، معترضان، از جمله زنان معترض، باید پایان یابد.
عفو بین‌الملل برای تامین عدالت در قبال نقض حقوق بشر و جنایات جنگی در افغانستان، خواهان ایجاد میکانیزم‌های تحقیق و پاسخگویی موثر و شفاف شده است.
این نگرانی‌ها و خواست‌ها را عفو بین‌الملل در حالی مطرح کرده است که دفتر هیات معاونت ملل متحد برای افغانستان نیز از وخامت وضعیت حقوق بشر در افغانستان نگرانی کرده است.
روزا اوتنبایووا، رییس یوناما روز گذشته در اعلامیه‌ای گفت: "با وجود بهبود وضعیت امنیتی در نتیجه کاهش خشونت‌های مسلحانه پس از اگست ۲۰۲۱ وضعیت حقوق بشر در افغانستان همچنان وخیم است. سوابق حقوق بشر مقامات حاکم به ویژه با تبعیض سیستماتیک آنها علیه زنان و دخترانی که از بیشتر عرصه‌های زندگی روزمره و عمومی حذف شده اند، مشخص شده است".
او تاکید کرده است که حکومت طالبان تعهد قانونی و مسوولیت وسیع‌تری در قبال همه شهروندان افغانستان برای ترویج و حمایت از حقوق بشر، به طور خاص حقوق زنان و دختران دارد. رییس یوناما تاکید کرده است که برای رفاه، وحدت و ثبات آینده افغانستان، حقوق بشر باید پاسداری شود.
دفتر هیات معاونت ملل متحد از حکومت طالبان بار دیگر خواسته است که برای ایجاد آینده‌ای باثبات، صلح‌آمیز و مرفه برای افغانستان، پذیرش و حمایت از تعهدات حقوق بشری را مبنا قرار دهد.
طالبان هنوز در این خصوص واکنش نشان نداده، اما قبل بر این مقامات این گروه مدعی شده اند که حقوق بشری زنان در چوکات شرعی در افغانستان تامین است.