ریچارد بنیت، گزارشگر ویژه حقوق بشر ملل متحد خواستار رهایی شش تن از فعالان مدنی که در قید حکومت طالبان به سر می‌برند، شده است.
آقای بنیت امروز جمعه ۲۴ فبروری (پنجم حوت) در تویترش از بازداشت‌های خودسرانۀ فعالان مدنی هر یک نرگس سادات، زکریا اصولی، اسماعیل مشعل و دیگران توسط مقامات حکومت طالبان نگرانی‌اش را بیان کرده است.
او گفته است: "من درخواست خود را برای آزادی بی‌درنگ و بدون قید و شرط آنها تکرار می‌کنم و از ایمنی و رفاه آنها اطمینان می‌خواهم".
طالبان همچنان حدود دو هفته پیش، نرگس سادات، عضو شورای رهبری "جنبش اصلی زنان مقتدر افغانستان" از ساحه کارته چهار از مربوطات حوزه سوم امنیتی شهر کابل، بازداشت و زندانی کردند.
مونسه مبارز یکی از اعضای رهبری این جنبش به صدای امریکا گفت که بر اساس معلومات آنان، طالبان نرگس سادات را در ریاست ۴۰ زندانی کرده اند.
به گفته او، طالبان هنوز دلیل بازداشت این فعال مدنی را روشن نساخته اند.
خانم مبارز افزود: "گرچند بار بار عریضه دادند فامیل (نرگس سادات) به شکل رسمی رفتند تاییدی بگیرند، اما (طالبان) انکار کردند. ضمن اینکه انکار کردند، رییس ریاست ۴۰ بسیار تحقیر و توهین هم کرده بود مادر و خواهر نرگس را، حتا تهدید کرده بود".
او گفت که بازداشت‌های خودسرانه، خلاف قانون، بدون طی مراحل قضایی، عدم دسترسی مظنونین و متهمین به وکیل مدافع و سایر خدمات حقوقی وضعیت نگران‌کننده را به بار آورده است.
این فعال حقوق زن با اشاره به ممنوعیت آموزش، تحصیل و کار دختران و زنان افغانستان گفت که این گروه اجتماعی افغانستان، هم‌اکنون در "وحشتناک‌ترین شرایط" زندگی می‌کنند.
یکی دیگر از مدافعان حقوق زن که در کابل مخفیانه زندگی می‌کند و نخواست نامش فاش شود، به صدای امریکا گفت که نرگس سادات در مدت دو هفته اجازۀ ملاقات با اعضای خانواده‌اش را نیافته است.
به گفتۀ این مدافع حقوق زنان، هنوز هم طالبان بازداشت این فعال مدنی را انکار و اظهار بی‌خبری می‌کنند.
از سویی هم، اسماعیل مشعل، استاد پوهنتون که در واکنش به تصامیم اخیر طالبان دربارۀ منع آموزش و تحصیل زنان و دختران در این کشور، کراچی را آماده کرده و در جاده‌های شهر کابل به مردم، به ویژه دانشجویان دختر و پسر کتاب هدیه می‌کرد، به تاریخ ۱۲ دلو در کابل بازداشت شد.
عبدالحق حماد، رییس نشرات وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان، در رشته پیام‌های در تویترش به تاریخ ۱۴ دلو گفت که مشعل از مدتی به این‌سو، به گونه‌های مخلتف در تلاش "تخریب نظام" این گروه بود.
حماد افزوده که این استاد پوهنتون پس از آن توسط افراد طالبان بازداشت و زندانی شد که شماری از خبرنگاران را جمع‌آوری کرده و "هرج و مرج" را به راه انداخته بود.
به گفتۀ برخی منابع، برعلاوۀ این افراد، مرتضی بهبودی خبرنگار افغان – فرانسوی، ذکریا اصولی نویسنده، موسی شاهین آوازخوان و چندین فعال دیگر هم اکنون در بند طالبان به سر می‌برند.
هم‌زمان با تسلط دوبارۀ طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱ میلادی، روند بازداشت خودسرانۀ زنان معترض، مدافعان حقوق بشر، فعالان مدنی، استادان پوهنتون و خبرنگاران توسط طالبان در کابل و دیگر ولایات افغانستان افزایش یافته است.
برخی از زنان که پس از رهایی از زندان طالبان، مدعی شدند که در زندان توسط طالبان مورد شکنجه و حتا لت و کوب قرار گرفته اند. ادعای که طالبان همواره آن را رد کردند.
سازمان عفو بین‌الملل با نشر دادخواستی برای جلوگیری از عقب‌گرد حقوق بشر در افغانستان گفته است که طالبان با از سرگیری دوران خشونت به نقض حقوق بشری افغان‌ها ادامه داده اند.
این سازمان روز سه‌شنبه ۱۴ فبروری (۲۵ دلو) گفته است که طالبان از زمان به قدرت رسیدن در ۱۵ اگست ۲۰۲۱، دور جدیدی از نقض حقوق بشری را آغاز کرده اند و در حال حاضر پس از گذشت یک سال، افغانستان در آستانۀ ویرانی غیرقابل بازگشت قرار گرفته است.
به گفتۀ این سازمان، در یک سال گذشته، طالبان به طور سیستماتیک نهادهای کلیدی برای حمایت از حقوق بشر را منحل کردند، آزادی بیان، انجمن، محاکمه عادلانه و سایر حقوق را تحت فشار قرار دادند و حقوق اساسی زنان و دختران را سلب کرده اند.
عقو بین‌الملل با اشاره به بازداشت خودسرانه، شکنجه، ناپدید و کشته‌شدن هزاران افغان با نگرانی گفته است که خبرنگاران، فعالان، مدافعان حقوق بشر، هنرمندان، استادان، اقلیت‌های مذهبی و قومی همچنان در معرض خطر قرار دارند.