کمیتۀ مستقل مشترک نظارت و ارزیابی مبارزه علیه فساد اداری (میک) با نشر گزارشی از بررسی وزارت معارف اعلام کرد که فساد موجود در آن وزارت، مانع استخدام ۷۵ درصد فارغان دارالمعلمین‌ها در مکاتب شده است.
این کمیته امروز "گزارش ارزیابی آسیب‌پذیری‌های فساد اداری وزارت معارف" را منتشر کرد که بر اساس پیشنهاد خود این وزارت انجام شده است.
کمیتۀ مستقل مشترک نظارت و ارزیابی مبارزه علیه فساد اداری حدود ۳۶ مورد مختلف فساد اداری را ارزیابی کرده است که عمدهترین آن در بخش استخدام معلمین در مکاتب است.
در بخشی از این گزارش آمده است "...استخدام معلمان در سراسر کشور (افغانستان) نه بر مبنای اصل شایسته‌سالاری؛ بل بر اساس فشارهای بیرونی، خویش‌خوری و پرداخت رشوت صورت می‌گیرد. همچنان، بخشی بزرگ از معلمان، از جمله حدود ۷۵ درصد از فارغان دارالمعلمین‌ها، بیشترینه به دلیل فساد اداری، قادر به دریافت وظیفه نیستند".
یافته‌های "میک" نشان می‌دهد که فساد در امتحان، پرداخت پول برای یافتن کار، پرداخت پول برای ادامۀ کار بالاتر از سن تقاعد، تعصب جنسیتی از موارد عمدۀ فساد در بخش استخدام در وزارت معارف، به ویژه استخدام معلمین است.
روند چگونگی توزیع کتاب‌های درسی، بزرگی وزارت معارف، غیرمؤثر بودن کیفیت و تفتیش غیرمستقل مکاتب، توزیع نقدی معاشات معلمین، پروسه‌های تدارکاتی این وزارت، تفاوت در آمار مکاتب و حجم نصاب درسی مکاتب از مواردی اند که بر اساس یافته‌های این گزارش آلوده به فساد یا در معرض فساد گسترده در وزارت معارف قرار دارند.
کمیتۀ مستقل مشترک نظارت و ارزیابی مبارزه علیه فساد اداری، ۶۶ پیشنهاد را به حکومت و وزارت معارف افغانستان نیز ارائه کرده است.
افزایش مشارکت محلی در استخدام معلمین، ایجاد اداره‌های مستقل نظارت بر کیفیت معارف، استخدام معلمین، کاهش تشکیلات و ساختار وزارت معارف برای بهبود مدیریت، کاهش نصاب درسی، اجرای هر چه بیشتر قوانین و فرستادن قضایای فساد به لوی سارنوالی از پیشنهادات عمدۀ این کمیته است.
اسدالله حنیف بلخی، وزیر معارف افغانستان موجودیت فساد را در این وزارت تأیید کرد و گفت، هنوز هم در پروسۀ استخدام معلمین مداخله صورت می‌گیرد.
آقای بلخی، روز پنجشنبه در واکنش به گزارش "میک" در یک نشست خبری گفت، هرچند این کمیته در مورد بخشی کوچک این وزارت این گزارش را تهیه کرده است؛ اما وزارت معارف آن شمار پیشنهاداتی را که قابل تطبیق باشد، در پالیسی‌اش جا می‌دهد.
اما آقای بلخی افزود "برخی پیشنهادات در شرایط کنونی افغانستان عملی نیست، به عنوان مثال اینجا گفته شده است که صلاحیت استخدام معلمین را در مناطقی که مکاتب وجود دارد، به نهادهای مدنی سپرده شود، این در شرایط حاضر افغانستان قابل تطبیق نیست".
وزیر معارف افغانستان گفت، هفتۀ آینده ۹۰۰۰ بست‌های خالی این اداره به اعلان سپرده خواهد شد و در همکاری با کمیسیون اصلاحات اداری کسانی که توانایی دارند، از طریق یک پروسه شفاف در وزارت معارف جذب خواهند شد.
گزارش کمیتۀ مستقل مشترک نظارت و ارزیابی مبارزه علیه فساد اداری، با استفاده از ۵۴۲ مصاحبه فردی و ۱۶۰ مصاحبه گروپی در مدت ۹ ماه از ولایت کابل، بدخشان، بلخ، فاریاب، غزنی، هرات، خوست، بامیان، پنجشیر و ننگرهار تهیه شده است که ۱۳۸ مکتب را تحت پوشش قرار داده است.