شماری از شرکت های خدمات ترانسپورتی افغانستان ادعا می کنند که فعالیت آنان در مقایسه به دو سال گذشته، تا ۹۰ در صد کاهش یافته است.
آنان می گویند که خروج تدریجی نیرو های بین المللی از افغانستان، نگرانی های انتخاباتی و آینده نا معلوم در کشور دلایل عمده کاهش فعالیت های آنان شده است که در نتیجه، هزاران نفر در سکتور خدمات ترانسپورتی حالا بیکار شده اند.
علاوه بر آن، مقامات اتاق های تجارت افغانستان می گویند که به دلیل کاهش و ختم پروژه های انکشافی تیم های باز سازی ولایتی در افغانستان، دهه هاهزار افغان بیکار شده اند که ادامه این روند، تاثیر منفی بالای امنیت کشور خواهد داشت.
محمد شفیع نورزی، مالک شرکت ترانسپورتی نور زایی، به رادیو آشنا صدای امریکا گفت که کاهش فعالیت شرکت های خدمات ترانسپورتی، دو دلیل عمده دارد: یکی خروج نیرو های بین المللی از افغانستان و دوم، چالش های انتخابات ریاست جمهور در کشور.
مسله دوم به گفته آقای نورزی "انتخابات ریاست جمهوری است که از یکسال بیشتر مردم آمادگی بند و بست خود را گرفته اند که در صورت انتخابات درست پیش نرود، زندگی کردن و سرمایه گذاری کردن و امنیت نسبی از بین می رود."
به گفته آقای نورزی، دو سال قبل تعداد کارکنان شرکت اش بیشتر از ۵۰۰ نفر به شمول مامورین، رانندگان و کارمندان خدماتی بود، ولی حالا، فقط ده کارمند دارد، و متباقی کارکنان وظایف شان را از دست دادند.
تأثیرات فضای مبهم سیاسی
بر اساس گزارش احصائیه مرکزی افغانستان، بیش از ۳۰۰ هزار لاری در افغانستان موجود است. آقای نورزی می گوید که اکثر فعالیت شرکت های خدمات ترانسپورتی در سراسر کشور به گونه قابل ملاحظه کاهش یافته است.
تاثیر منفی خروج نیرو های بین المللی مشکلات انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان محدود به شرکت های خدمات ترانسپورتی نیست.
خان جان الکوزی، معاون اتاق های تجارت افغانستان، میگوید که عوامل متعدد سبب شده تا ده ها هزار افغان در سراسر کشور وظایف شان را از دست بدهند و در صف بی کاران، یکجا شوند.
به گفتۀ آقای الکوزی "به شکل نورمال، یک الی دو میلیون دالر در هر ولایت مصرف می شد و مردم محل که غریب استند در ولایت ها کار می کردند. آنها بیکار شده اند. روی همین دلیل بیکاری روز به روز زیاد می شود. وضع رو به خرابی است و سطح زندگی مردم آهسته آهسته پائین میاید."
آقای الکوزی می گوید که عدم امضای توافق نامه امنیتی میان افغانستان و ایالات متحده، خروج نیرو های بین المللی از افغانستان، مشکلات اقتصادی را در آن کشور افزایش داده و افزایش میزان بیکاری در افغانستان ممکن جوانان بیکار را تشویق به یکجا شدن شورشیان مخالف کند و یا ممکن مرتکب اعمال غیر قانونی مثل دزدی شوند.
هراس پیوستن با مخالفان
ولی نعمت الله احسان جاوید، وزیر پیشین ترانسپورت افغانستان، به صدای امریکا گفت که خروج نیرو های بین المللی سبب افزایش بیکاری می شود، اما افراد مسلکی به دلیل بیکاری با مخالفین حکومت یکجا نخواهد شد.
او افزود "افراد و اشخاص مسلکی به خصوص افرادیکه در بخش ترانسپورت جاده کار میکنند با مخالفین یکجا شوند و یا دست به خشونت بزنند، ولی یک بیکاری بسیار بزرگ در جامعه به وجود خواهد آمد و طبعا نتیجه منفی را ببار خواهد آورد."
عبدالرحیم سعیدی، استاد در پوهنتون در کابل نیز نظر مشابه داشته می گوید "با خارج شدن نیرو های خارجی از افغانستان که سال گذشته آغاز شد و تا آخر امسال ادامه خواهد داشت، دهه ها هزار نفر بیکار شده اند و از طرف دیگر بسیاری از پروژه های انکشاف را که آنان تمویل می کردند، کاهش یافته که موجب بیکاری شماری زیادی از جوانان شده است."
به گفته آقای سعیدی، بیکاری جوانان، ممکن نقش منفی را در انکشاف افغانستان داشته باشد.
میزان دقیق بیکاری در افغانستان معلوم نیست، ولی شماری از کارشنان اقتصاد می گویند که حدود چهل در صد نیروی کار در آن کشور، بیکار استند.
بر اساس معلومات وزارت کار و امور اجتماعی حدود ۸۰۰ هزار تن در کشور کاملاً بیکار بوده و حدود سه میلیون تن دیگر دارای کوتاه و یا فصلی استند.
براساس گزارش بانک جهانی، رشد اقتصادی در سال ۲۰۱۳ فقط ۳.۶ در صد بود، در حالیکه در سال ۲۰۱۲ رشد اقتصادی ۱۴.۴ در صد بود.
شماری از کارشناسان به این باور اند که افزایش بیکاری در افغانستان نه تنها موجب افزایش مشکلات اقتصادی می گردد، بلکه مشکلات اجتماعی را در کشور نیز گسترده خواهد کرد.