رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیهُ، روز جمعه ۱۳ می (۲۳ ثور) مخالفت خود را با پیوستن فنلند و سویدن به سازمان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) ابراز کرد.
آقای اردوغان به خبرنگاران گفت: "در حال حاضر تحولات فنلند و سویدن را دنبال میکنیم، اما دیدگاه مثبتی نداریم."
ترکیه در حالی که روابط نزدیک با مسکو دارد، عضو کامل ناتو است و حق ویتو به عضویت کشورها در این سازمان را دارد.
اما ناظران می گویند مخالفت ترکیه به الحاق فنلند و سویدن به ناتو میتواند سوالاتی را در مورد وفاداری ترکیه به ناتو ایجاد کند.
رییس جمهور ترکیه دلیل مخالفت با پیوستن این دو کشور به ناتو را ارایه نکرد، اما گفت که اشتباهات دولت های قبلی ترکیه را تکرار نخواهد کرد.
او افزود: "در گذشته دولتهای قبلی ترکیه در مورد عضویت یونان اشتباه کرده بودند و شما اکنون از رویکرد یونان نسبت به ترکیه آگاه هستید."
روابط ترکیه و یونان بر سر مسایل مختلفی، از جمله تنش بر سر ذخایر انرژی در دریای مدیترانه به تیرگی گراییده است.
اما حسین باگچی، رییس انستیتیوت پالیسی خارجی مستقر در انقرهُ، میگوید که موضع اردوغان بیشتر به روابط نزدیک او با ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، مربوط میشود.
آقای باگچی گفت: "ترکیه روابط بسیار خوبی با روسیه دارد و روسیه سیستم های دفاعی [ترکیه] را تامین می کند. روسیه در حال حاضر و آینده یکی از بزرگترین تامین کنندهٔ انرژی ترکیه است. روابط خوب اردوغان و پوتین نیز دلیل این موضع طیب اردوغان است. "
از آنجا که بر اساس منشور ناتو پذیرفتن هر عضو جدید مستلزم موافقت تمام اعضای این سازمان است، مخالفت احتمالی ترکیه عملاً مانع پیوستن این دو کشور به ناتو خواهد شد.
اظهارات آقای اردوغان یک روز پس از آن صورت میگیرد که رییس جمهور و صدر اعظم فنلند آمادگی کشورشان را برای پیوستن به سازمان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) اعلام کردند. انتظار میرود سویدن نیز درخواست مشابهی جهت پیوستن به ناتو مطرح کند.
ترکیه با ناتو و به ویژه با ایالات متحده بر سر خرید سیستم اس-۴۰۰ نیز مخالفت دارد و امریکا تحریم های را بر اداره صنایع دفاعی ترکیه اعمال و در سال۲۰۱۹ در پاسخ به خریداری آن، فروش جت های اف-۳۵ امریکایی را به این کشور متوقف کرد.
ایالات متحده میگوید که سیستم اس-۴۰۰ تهدیدی برای طیارههای جنگی اف -۳۵ و سیستم های دفاعی گستردهتر ناتو است و می تواند به روسیه کمک کند تا اطلاعات استخباراتی جمع آوری کرده و طیاره های جنگی غربی را بهتر هدف قرار دهد؛ ادعایی که ترکیه همواره آنرا رد کرده است.
باوجود هشدارهای امریکا، ترکیه در سال ۲۰۱۷ قرارداد خریداری سیستم دفاعی اس-۴۰۰ را با روسیه امضا کرد.
اما روابط ترکیه با شرکای متحدش، به ویژه واشنگتن، با محکومیت انقره از تهاجم روسیه به اوکراین بهبود یافته است.