روابط ترکیه با اتحادیه اروپا که از قبل به خاطر نادیده گرفته شدن برخی معیارهای دموکراتیک از سوی انقره پرتنش بود، پس از حمایت آشکار رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه از فلسطین، بیشتر از پیش تنیده و دستخوش تشنج شده است.
پس از آغاز تهاجم حماس بر اسراییل و سپس حملات هوایی اسراییل بر غزه، اردوغان در آغاز تلاش کرد که نقش میانجی را در این جنگ بازی کند. اما با تداوم درگیریها، اردوغان از حماس نه به عنوان سازمان دهشتافگن، بلکه به عنوان گروه "آزادیبخش" یا "مجاهدین" یاد کرد که به گفتهٔ وی برای آزادی سرزمین شان میرزمند.
اتحادیه اروپا، ایالات متحدهٔ امریکا و ملل متحد گروه حماس را در فهرست سازمانهای دهشت افگن درج کرده اند.
ترکیه نامزد برحال برای کسب عضویت اتحادیه اروپا است، هرچند این روند ممکن سالهای دیگر طول بکشد، اتحادیه اروپا از انقره توقع دارد که از موقف این اتحادیه حمایت کند تا اینکه در برابر موضعگیری آن ایستادگی کند.
با افزایش تلفات غیرنظامیان در غزه، انتقادات اردوغان نیز شدت گرفته و ضمن فراخواندن سفیر ترکیه از اسراییل، نیروهای اسراییلی را به "ارتکاب جرایم جنگی" در غزه متهم کرده است.
اتحادیه اروپا روز چهارشنبه هشتم نومبر در گزارشی در مورد پیشرفتها در مورد کشورهای نامزد عضویت این اتحادیه و تطبیق معیارها برای الحاق آنان گفته است که موضعگیریهای یک جانبهٔ ترکیه در خصوص سیاست خارجی با اولویتهای اتحادیه اروپا همخوانی ندارد.
"دشوار و دشوارتر"
اتحادیه اروپا گفته است که ترکیه تنها در ده درصد موارد با موضعگیری اتحادیه اروپا در مسایل سیاست خارجی و امنیت همسو بوده است.
این اتحادیه با اشاره به موضعگیریهای اخیر ترکیه و اظهارات مقامهای ارشد آن کشور در قبال جنگ حماس-اسراییل گفته است که این بیانات "در مخالفت کامل با رویکرد اتحادیه اروپا قرار دارد."
تحلیلگرانی چون، هامش کینیر، کارشناس امور شرق میانه و شمال افریقا، به این باور اند که موضعگیری اردوغان در خصوص اسراییل و غزه ممکن سبب تنش بیشتر در روابط دپلوماتیک انقره با غرب به ویژه در زمینهٔ پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا شود.
روابط ترکیه با اتحادیه اروپا از سال ۲۰۰۵ به اینسو که ترکیه مذاکرات را به خاطر پیوستن به این اتحادیه آغاز کرده است، همواره پر از تنش و سکتگی بوده است.
مقامهای اتحادیه اروپا میگویند که تغییر مسیر ترکیه از ارزشهای غربی، یکجا با فقدان ارادهٔ سیاسی در آن کشور برای تطبیق اصلاحات، دلیل تنش میان انقره و اتحادیه اروپا است. اکنون هم موضعگیری ترکیه در خصوص غزه، گره دیگری در این تنش افزوده است.
یک مقام ارشد اتحادیه اروپا که نخواست نامش گرفته شود، به خبرگزاری فرانسپرس گفت: "زمانیکه جنگ در غزه آغاز شد، اکثر ما فکر میکردیم که ترکیه یک میانجی صادق و بازیگر بزرگ در زمینهٔ کاهش تنشها در منطقه بوده میتواند...ما با دیدن نقش چشمگیر ترکیه در از سرگیری صدور غلات [اوکراین] از طریق بحیرهٔ سیاه ترغیب شده بودیم."
این مقام اتحادیه اروپا گفت که بیانات اردوغان در مورد غزه بر این آرزوها سایه افگند. او گفت: "اروپا نیاز به تعامل با ترکیه دارد، اما اینکار دشوار و دشوارتر شده میرود."
نچو سانچز امور، عضو پیشگام پارلمان اروپا در زمینهٔ روابط با ترکیه گفت که موضعگیری اردوغان در زمینهٔ حمایت از حماس، نادیده گرفته نمیشود. او با اشاره به اینکه متحدان انقره، حزب کارگران کردستان را یک صدا با ترکیه، سازمان تروریستی میپندارند، گفت: "زمانیکه حماس به صفت جنگجویان آزادیبخش جلوه داده شوند، دیگران نیز حزب کارگران کردستان را جنگجویان آزادیبخش میخوانند و آنجاست که مشکل ایجاد میشود."
وزارت خارجهٔ ترکیه در واکنش به گزارش اخیر اتحادیه اروپا، با نشر اعلامیهای گفته است که انتقاد این اتحادیه از موضعگیری ناهمسوی انقره در قبال جنگ حماس-اسراییل را به عنوان "تمجید" میپندارد.
در اعلامیه آمده است: "این ضرورت را حس میکنیم که به اتحادیه اروپا، که در جایگاه نادرست تاریخی قرار گرفته است، یادآوری کنیم که سیاستهای مبتنی بر ارزشهای جهانی، قوانین بینالمللی و اصول بشردوستانه باید نه تنها در اوکراین یا دیگر بخشهای اروپا بلکه در سرتاسر جهان، به شمول شرق میانه قابل تطبیق باشد."